Niemcy przed decyzją wartą setki miliardów euro. Jest kilka zagrożeń

Merz, szef chadeckiej CDU, która zwyciężyła w wyborach do Bundestagu 23 lutego, chce jeszcze przed objęciem urzędu kanclerza dokonać wielkiego przełomu w podejściu do zadłużania się Niemiec. Razem z szefostwem socjaldemokratycznej SPD, która ma być mniejszym partnerem CDU i jej bawarskiej siostry CSU w przyszłym rządzie, ustalił, że parlament jeszcze w obecnym składzie opowie się za gigantycznym pakietem na obronę i na infrastrukturę (w sumie – do 900 miliardów euro na najbliższe lata).

I wprowadzi odpowiednie poprawki do konstytucji, co wymaga poparcia dwóch trzecich posłów (w następnym Bundestagu – mniejszość blokującą będą już miały skrajne partie, populistyczno-prawicowa AfD i postkomunistyczna Die Linke). 

Donald Trump zmienił podejście CDU i Friedricha Merza do zadłużania

Oznaczałoby to wielką przemianę w podejściu do brania kredytów, zwłaszcza ze strony CDU, która jeszcze w programie na lutowe wybory utrzymywała, że nie zrezygnuje z wpisanego do ustawy zasadniczej hamulca zadłużenia (maksymalny deficyt roczny federacji wynosi 0,35 proc.). Merz zdecydował się na odejście od tradycyjnego podejścia chadeków do zadłużania ze względu na działania Donalda Trumpa, groźbę pozostawienia Europejczyków samym sobie w zakresie bezpieczeństwa i wzrost zagrożenia ze strony Rosji, po której stronie coraz wyraźniej sytuuje się nowy prezydent Ameryki.

Czytaj więcej

Polityka

Setki miliardów euro nie tylko na obronę? Szybkie rozmowy o koalicji w Niemczech

Mowa o nawet 900 mld euro. Kilka dni po wyborach do Bundestagu CDU i CSU oraz SPD zaczęły rozmowy sondażowe. Dotyczą głównie specjalnych wydatków. Ze względu na Trumpa decyzja może zapaść, zanim zbierze się nowy parlament.

Zapowiedź wielkiego przełomu w podejściu Niemiec do wydatków raduje biznes. I wpływa na rynki finansowe na całym świecie, rośnie cena pieniądza, co sugeruje, że uznały one, że zaraz pojawi się wielki, poważny kredytobiorca. 

Merz nie może jednak uznać, że sprawa jest załatwiona. Jest kilka zagrożeń, niektóre trzeba przezwyciężyć w najbliższych dniach (przed specjalnym posiedzeniem Bundestagu w starym składzie, do czego ma dojść w przyszły czwartek), inne mogą o sobie dać znać w przyszłości.

Czy powstanie rządu CDU/CSU i SPD jest pewne? 

Najpierw szykujący się do objęcia urzędu kanclerza Merz musi przekonać do pakietu finansowego część swoich kolegów partyjnych. Uważają oni, że szef CDU ulega SPD, partii, która w wyborach doznała klęski (zdobyła 16,4 proc. głosów, najmniej w historii RFN, podczas gdy partie chadeckie 28,5 proc.).

We wtorek wieczorem odbyło się specjalne posiedzenie frakcji CDU/CSU, na którym – jak ujawnił portal tygodnika „Der Spiegel” – część posłów ostro skrytykowała pomysł odejścia od hamulca budżetowego, nie w odniesieniu do wielkich wydatków na obronę, bo te w czasach Trumpa są zrozumiałe, ale w kwestii 500 miliardów euro na infrastrukturę. – To jest w 100 procentach pomysł SPD, na dodatek w kampanii wyborczej zapewnialiśmy, że nie będziemy takich rzeczy robić – grzmieli krytycy.

Czytaj więcej

Komentarze

Jerzy Haszczyński: Niemcy postawili na Merza, ukarali rządzącą SPD. AfD można dalej izolować

Chadecka CDU/CSU, główna siła opozycji, odniosła wyraźne zwycięstwo w wyborach do Bundestagu. Może sobie wybrać koalicjantów z lewicowego mainstreamu, pasującego jej na czasy Trumpa. Druga w wyborach AfD pozostanie w izolacji, przynajmniej na razie.

Pojawił się i inny problem między partiami, które od zeszłego piątku prowadzą rozmowy sondażowe o utworzeniu koalicji. SPD chce, by CDU/CSU zrezygnowała z innej obietnicy wyborczej – ostrego zaostrzenia polityki imigracyjnej. Sam Merz zapowiadał, że w pierwszym dniu w roli kanclerza nakaże zamknięcie granic dla wszystkich nielegalnych migrantów, także tych, co chcieliby wystąpić o azyl. W środę wieczorem szef SPD i jej główny negocjator w sprawie stworzenia koalicji Lars Klingbeil powiedział w telewizji publicznej, że jego partia się na takie zamykanie nie zgodzi, także dlatego, że byłoby to w stylu Trumpa. 

– No, to nie będzie rządu z SPD – odpowiedział Klingbeilowi lider młodzieżówki chadeckiej Johannes Winkel w rozmowie z tabloidem „Bild”. Restrykcyjna polityka imigracyjna to flagowy pomysł CDU/CSU kojarzony z nazwiskiem Merza. Uzyskał dla niego wsparcie w styczniu w Bundestagu ze strony AfD, co lewica uznała za złamanie izolacji skrajnej nacjonalistycznej prawicy. Część ekspertów uważa, że poprzez to wspólne głosowanie Merz testował reakcje na ewentualną przyszłą koalicję CDU z AfD, najpierw na poziomie jednego ze wschodnich landów, a za kilka lat i na poziomie federacji.