Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1044

Czytaj więcej

Świat

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1045

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy z 2 na 3 stycznia w Kijowie rozległy się eksplozje - miasto było celem ataku dronów.

O najważniejszych wydarzeniach na Ukrainie będziemy informować od rana.

Większość Ukraińców powróci z zagranicy zaraz po zakończeniu wojny lub jej gorącej fazy – powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski

Zdaniem prezydenta stanie się to po tym, jak na Ukrainę zaczną napływać środki na odbudowę.

Przewodniczący rosyjskiej Dumy Państwowej Wiaczesław Wołodin powiedział, że „projekt ustawy o ochronie języka rosyjskiego i ograniczeniu używania słów obcych” zostanie potraktowany „jako priorytet”

Czytaj więcej

Polityka

Rosja wzmacnia ochronę języka. "Dziedzictwo duchowe", zakaz anglicyzmów

Duma Państwowa przygotowuje się do rozpatrzenia projektu ustawy o ochronie języka rosyjskiego, który ograniczy używanie anglicyzmów i obcych słów w przestrzeni publicznej

Prezydent-elekt USA Donald Trump zapewnił prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, że ich spotkanie będzie jednym z pierwszych po jego inauguracji 20 stycznia.

- Trump powiedział mi przez telefon podczas naszej rozmowy: "Jedną z pierwszych wizyt, jakich się spodziewam, będzie twoja". Powiedział: "Zakończenie wojny jest dla mnie priorytetem i dopilnuję, aby się to stało. Więc wierzę, że spotkamy się po jego inauguracji” — powiedział Zełenski. 

Operacja Ukrainy w rosyjskim obwodzie kurskim jest „kartą atutową” w negocjacjach i miała ogromne znaczenie dla krajów Globalnego Południa, powiedział prezydent Wołodymyr Zełenski.

- Kursk jest bardzo silną kartą atutową. We wszystkich negocjacjach. Zwłaszcza z krajami, które są dla nas bardzo ważne. Zwłaszcza z krajami Globalnego Południa. Nigdy nie sądziłem, że będzie miała na nie tak znaczący wpływ. Ale miała – powiedział Zełenski.

Prezydent ujawnił, że kraje Globalnego Południa były pod wrażeniem faktu, że siły ukraińskie odpychają terytorium Rosji i utrzymują kontrolę, podczas gdy wojska rosyjskie „zwiększają swoje kontyngenty, ale nie mogą nic osiągnąć”.

Prezydent Wołodymyr Zełenski uważa, że ​​rozmieszczenie europejskich sił pokojowych na Ukrainie jest możliwe, ale nie powinno wykluczać przyszłego członkostwa Ukrainy w NATO.

Zełenski powiedział, że Ukraina poparła inicjatywę prezydenta Francji Emmanuela Macrona dotyczącą rozmieszczenia francuskiego kontyngentu na Ukrainie.

- Ale sama Francja nie wystarczy. Nie chcielibyśmy, aby było to jedno lub dwa kraje, gdyby doszło do tej inicjatywy. Zdecydowanie powinno to być na naszej drodze do członkostwa w NATO. Nie oznacza to, że rozmieszczenie sił europejskich wyklucza naszą przyszłość w NATO.

Zełenski zauważył, że oprócz Francji pomysł kontyngentu może być poparty przez Wielką Brytanię „i niektóre inne kraje, z którymi zgodziliśmy się nie rozmawiać o tym głośno… obawiają się teraz ogłaszania tego w mediach, ponieważ boją się wpływu Rosji”. Prezydent wspomniał również, że pomysł europejskich sił pokojowych został poruszony podczas jego spotkania z Macronem i prezydentem elektem USA Donaldem Trumpem.

W 2025 roku ukraińskim żołnierzom zacznie być wydawany „zestaw dla rannych” – powiedział wiceminister obrony Serhij Melnyk.

„Ważne jest, aby żołnierze, weterani i rekruci czuli stałe wsparcie państwa — zarówno w trakcie służby, jak i po jej zakończeniu” — zauważył Melnyk. Nie sprecyzował, co dokładnie będzie zawierał taki „pakiet”.

Po drugim forum Zboże z Ukrainy w maju 2024 r. Ukraina dostarczyła 47 000 ton różnych produktów spożywczych do krajów afrykańskich, powiedział minister polityki rolnej i żywności Witalij Kowal.

Minister zauważył, że na tym etapie realizacji inicjatywy prezydenta Ukrainy Zboże z Ukrainy rozszerzono asortyment produktów spożywczych dostarczanych do krajów potrzebujących.

Mówiąc o rozszerzeniu geografii dostaw, Kowal sprecyzował, że wśród odbiorców ukraińskiej żywności w Afryce znajdują się Dżibuti, Mauretania i Demokratyczna Republika Konga. Ostatnio dołączył do nich Bliski Wschód.

W dniu dzisiejszym podpisano protokół ustaleń i współpracy pomiędzy Kijowską Obwodową Administracją Wojskową a stowarzyszeniem ASOCIACIÓN VICHE działającym w hiszpańskiej Asturii. Przewiduje wspólne projekty związane z organizacją wypoczynku, adaptacji społecznej i rehabilitacji psychologicznej dzieci z obwodu kijowskiego.

Dzieci zostaną przyjęte przez hiszpańskie rodziny na 2 miesiące. Rodziny zapewnią im byt, naukę w lokalnych placówkach oświatowych, wypoczynek. Otrzymają także wsparcie po powrocie na Ukrainę.

Ministerstwo Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy zamierza zaapelować do UNESCO o pomoc w ustanowieniu mechanizmu zachowania i ochrony integralności architektonicznej ulic w historycznym centrum Kijowa, niezależnie od statusu lub własności budynków.

Ministerstwo podkreśliło, że systematyczne podejście pomoże chronić dziedzictwo kulturowe jako nieodłączną część tożsamości narodowej i, co najważniejsze, stworzyć bazę danych do renowacji historycznych budynków i budowli.

Według stanu na listopad 2024 r. Federacja Rosyjska zwerbowała do udziału w wojnie rosyjsko-ukraińskiej od 140 000 do 180 000 osób odbywających karę w rosyjskich więzieniach za przestępstwa.

Służba Wywiadu Zagranicznego Ukrainy poinformowała, że w sumie w rosyjskich koloniach i więzieniach do 2024 roku przebywało około 300-350 tysięcy więźniów.

„To o połowę mniej niż w 2014 roku. Powodem spadku jest wojna rosyjsko-ukraińska” – zauważyli funkcjonariusze wywiadu.

Takie oświadczenie złożył minister spraw zagranicznych Hakan Fidan na konferencji prasowej po negocjacjach ze swoim belgijskim odpowiednikiem

Fidan podkreślił, że wojna musi się jak najszybciej zakończyć, podobnie jak spowodowane przez nią kryzysy migracyjne, gospodarcze i inne.

Premier Słowacji Robert Fico oświadczył, że jego rząd rozważy środki zaradcze w odpowiedzi na zaprzestanie przez Ukrainę tranzytu rosyjskiego gazu.

Fico określił wstrzymanie tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę na Słowację jako „sabotaż Zełenskiego”, twierdząc, że posunięcie to będzie kosztować Słowację 500 mln euro rocznie. W najbliższy wtorek, 7 stycznia, przedstawiciele słowackiego rządu zajmą się w Brukseli kwestią tranzytu gazu.

Po dyskusjach w Brukseli Fico planuje zwołać posiedzenie rady koalicji, po którym nastąpi posiedzenie gabinetu, na którym koalicjanci będą zastanawiać się nad odpowiednimi działaniami. "W imieniu Smer-SD [partia Fico – red.] oświadczam, że jesteśmy gotowi negocjować i zgodzić się w ramach koalicji na wstrzymanie dostaw energii elektrycznej i znaczne zmniejszenie wsparcia dla obywateli Ukrainy przebywających na terenie Słowacji” - poinformował premier.

Zakończenie dostaw rosyjskiego gazu do separatystycznego Naddniestrza doprowadziło do zamknięcia 2 stycznia wszystkich przedsiębiorstw przemysłowych w regionie, z wyjątkiem producentów żywności.

Tzw. prezydent Naddniestrza Wadim Krasnoselski wspomniał, że region posiada rezerwy gazu, które prawdopodobnie wystarczą na 10 dni ograniczonego wykorzystania w północnej części kraju i dwukrotnie dłużej na południu. Powiedział, że główna elektrownia przeszła z gazu na węgiel i powinna być w stanie dostarczać energię elektryczną mieszkańcom w styczniu i lutym.

Rosja dostarczała wcześniej do Naddniestrza około 2 miliardy metrów sześciennych gazu rocznie, w tym do elektrowni, która dostarczała energię elektryczną także całej Republice Mołdawii. Obecnie Mołdawia importuje ponad 60 proc. energii elektrycznej z sąsiedniej Rumunii.

Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził dokument w sprawie powołania ukraińskiej części ukraińsko-japońskiej wspólnej komisji ds. wdrożenia wspólnego mechanizmu kredytowania, podało Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Ukrainy.

Wcześniej Ukraina przystąpiła do Japońskiego Wspólnego Mechanizmu Kredytowego (JCM). Celem programu jest osiągnięcie redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez wprowadzenie wiodących światowych technologii dekarbonizacji różnych sektorów gospodarki poprzez inwestycje organizacji japońskich. Ukraina i Japonia podpisały na początku tego roku odpowiedni protokół o współpracy na mocy art. 6 porozumienia paryskiego.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski polecił rządowi przeniesienie programu wsparcia dla narodu syryjskiego na aspekt długoterminowy, aby uczynić go przewidywalnym i stabilnym w długim okresie wspólnie z partnerami międzynarodowymi, powiedział minister polityki rolnej i żywności Witalij Kowal.

Zwrócił uwagę, że Syria potrzebuje wszystkich produktów spożywczych, ponieważ 13 lat wyczerpującej wojny doprowadziło do tego, że kraj praktycznie nie produkuje ich samodzielnie. Jednocześnie populacja kraju wynosi 24 miliony ludzi.

W piątek przed siedzibą przedstawicielstwa KE zacznie sie protest rolników.

Protest organizowany jest przez Porozumienie Organizacji Rolniczych, w skład którego wchodzi ponad 20 organizacji. Rolnicy będą protestować pod hasłem „5 x stop”, dotyczącym pięciu zagadnień: umowie Mercosur, Zielonego Ładu, importu z Ukrainy, Niszczeniu polskich lasów i łowiectwa oraz wygaszaniu polskiej gospodarki.

Spod siedziby przedstawicielstwa KE przy ul. Jasnej uczestnicy przejdą pod Teatr Narodowy, gdzie będzie odbywała się gala z okazji rozpoczęcia Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.

Znany ukraiński neurobiolog Ihor Zyma i jego żona, biolog Łesia Sokur, zginęli, gdy szczątki rosyjskiego drona uderzyły w ich dom w kijowskim rejonie Peczerskim podczas nocnego ataku 1 stycznia 2025

Od początku wojny na pełną skalę tylko w obwodzie kijowskim za zaginione uznano 4791 osób.

- W sumie w tym okresie (od początku wojny na pełną skalę – red.) jednostki policji w obwodzie stołecznym otrzymały informacje o 1205 ofiarach śmiertelnych wśród cywilów (w tym 41 dzieci). Obecnie 4791 osób uznaje się za zaginione – powiedział szef kijowskiego departamentu policji, Anatolij Szczadyło.

Od północy do godz. 16:00 na froncie doszło do 72 starć bojowych - podało ukraińskie dowództwo. Według tego źródła, najwięcej walk odnotowano na kierunkach pokrowskim (20), kurachowskim (13), wremiwskim (13) i łymańskim (10).

Głowica spadła na terenie obwodu pod koniec grudnia – wynika z komunikatu policji.

Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy podał, że Ukraińcy przeprowadzili udany atak na rosyjskie stanowisko dowodzenia w miejscowości Marjino w obwodzie kurskim.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wysłuchał raportu naczelnego dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Ołeksandra Syrskiego na temat sytuacji na froncie i w obwodzie kurskim. - Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wysłuchał raportu Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy Oleksandra Syrskiego na temat sytuacji na froncie i w rejonach operacji kurskiej, osobno omówił obronę obwodu chersońskiego. - 31 grudnia i 1 stycznia ciągłe rosyjskie ataki w obwodzie donieckim. Najwięcej na kierunkach pokrowskim, kurachowskim - powiedział Zełenski w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych. - O obronie obwodu chersońskiego dyskutowano osobno - dodał.

Informacje takie przekazał Anatolij Szczadyło, komendant policji obwodu kijowskiego. Sprawcy podpaleń zostali zatrzymani.

Informacje takie przekazuje mołdawski koncern energetyczny Energocom. W Mołdawii pojawił się deficyt prądu w związku z wstrzymaniem przez Ukrainę tranzytu rosyjskiego gazu, co przełożyło się na mniejszą produkcję energii przez elektrownię w Naddniestrzu.

O ostrzale poinformował p.o. gubernator obwodu kurskiego Aleksandr Chinsztein. W ostrzale uszkodzony miał zostać lokalny dom kultury, a także budynek szkoły z internatem, poczty i sklep. Ponadto w ostrzale uszkodzony mia ł zostać gazociąg.

Informacje takie przekazał w swoim wystąpieniu prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski. Wartość eksportu Ukrainy do Afryki miała przekroczyć ponad 41 mld dolarów.

O alarmie informuje Dowództwo Sił Powietrznych Ukrainy.

Drony zostały strącone między 11 a 14 czasu moskiewskiego nad obwodami biełgorodzkim i kurskim.

Andrij Sybiha skomentował w ten sposób zaprzestanie tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę. W ten sposób odstaw gazu zostały pozbawione Mołdawia i Słowacja. Sybiha w swoim wpisie zarzuca Rosji używanie surowców energetycznych w charakterze broni.

„Niektóre kraje utworzyły już z Ukrainą wspólne spółki w celu produkcji broni i amunicji. Czy są perspektywy na utworzenie takich ukraińsko-polskich przedsiębiorstw?” - takie pytanie w rozmowie z ukraińskim tygodnikiem „Dzerkało Tyżnia” (Zwierciadło Tygodnia) usłyszał Piotr Łukasiewicz, chargé d'affaires Polski na Ukrainie. - Taka współpraca już istnieje. Niestety, nie mogę mówić o szczegółach, ale współpraca obejmuje produkcję dronów, naprawę czołgów, a także dotyczy obszaru wysokich technologii - odparł.

Dowództwo Sił Powietrznych Ukrainy informuje o groźbie użycia przez Rosjan pocisków balistycznych.

Przerzut mężczyzn w wieku poborowym przez zachodnią granicę oferować miał 25-latek i jego dwóch współpracowników. Za pomoc w dostaniu się na terytorium Naddniestrza organizatorzy przerzutu domagali się od 6 do 9 tysięcy dolarów (25-37 tys. zł). Trzech mężczyzn zatrzymano, gdy przyjmowali pieniądze od dwóch mieszkańców Dniepra, którzy chcieli nielegalnie wyjechać z kraju (za co mieli zapłacić 13 tys. dolarów, czyli ok. 53 tys. zł). Mężczyznom grozi do 9 lat więzienia, sąd zastosował wobec nich areszt tymczasowy z możliwością zwolnienia za kaucją.

Informacje takie przekazuje Ministerstwo Obrony Rosji. Ukraińcy mieli też stracić czołg, transporter opancerzony, dziewięć bojowych wozów piechoty, dwa zestawy artyleryjskie, zestaw przeciwlotniczy i 36 innych pojazdów. Od 6 sierpnia – jak twierdzą Rosjanie – Ukraińcy mieli stracić w obwodzie kurskim 47 040 żołnierzy.

 Ukraiński wywiad wojskowy (HUR) poinformował, że w wyniku akcji w pobliżu Krymu 31 grudnia drony morskie Magura V5 zniszczyły dwa rosyjskie śmigłowce Mi-8, a nie jeden, jak wcześniej podawano. Według HUR, członkowie załóg maszyn zginęli, zaś kolejny rosyjski śmigłowiec został trafiony i musiał lądować.

Chersońska administracja państwowa podała, że wojska rosyjskie ostrzelały taksówkę w rejonie korabelnym (dzielnicy) Chersonia, w wyniku czego trzech mężczyzn zostało rannych. Poszkodowani trafili do szpitala.

Z najnowszego badania Międzynarodowego Kijowskiego Instytutu Socjologii wynika, że od października odsetek Ukraińców gotowych ponosić koszty wojny tak długo, jak długo będzie to potrzebne, spadł z 63 do 57 proc. Badanie przeprowadzono w dniach 2-17 grudnia.

W ostrzale uszkodzony został budynek lokalnego centrum kultury – informuje chersońska obwodowa administracja wojskowa.

Załogi samolotów do zwalczania okrętów podwodnych dalekiego zasięgu, Tu-142 Floty Północnej, będą kontynuować praktykę długich lotów w ważnych operacyjnie obszarach oceanów Atlantyckiego i Arktycznego. To zadanie będzie jednym z priorytetów pilotów tego typu samolotów w nowym roku – podały służby prasowe rosyjskiej marynarki wojennej. Według tego źródła, w 2024 r. w przypadku takich lotów średni czas trwania wynosił ok. 12 godzin, a przebyty dystans przekraczał 8 tysięcy kilometrów.

Informacje takie przekazuje Ministerstwo Polityki Społecznej. Pomoc została przekazana w ramach programu „Zimowe wsparcie”, z którego skorzystało 591,5 tys. Ukraińców. Każdy z nich otrzymał 6,5 tys. hrywien (ok. 640 zł).

W okresie od godz. 8:00 do 11:00 czasu moskiewskiego systemy obrony powietrznej zestrzeliły nad terytorium obwodu biełgorodzkiego cztery ukraińskie bezzałogowe statki powietrzne - podało Ministerstwo Obrony Rosji.

Rosyjska agencja TASS dokonała podsumowania aktywności prezydenta Rosji Władimira Putina w 2024 r. Z zestawienia wynika, że w minionym roku rosyjski przywódca podpisał 1130 dekretów i 563 ustawy, nie wetując żadnej, przyjętej przez Dumę i Radę Federacji. Putin wziął udział w 450 wydarzeniach publicznych, odbył 180 spotkań międzynarodowych i rozmów telefonicznych oraz 11 wizyt w 9 krajach. Jeśli chodzi o politykę zagraniczną, Putin najczęściej spotykał się z rządzącym Białorusią Aleksandrem Łukaszenką.

W rejonie Pokrowska w ciągu doby miało dojść do 38 potyczek Ukraińców z Rosjanami. Rzecznik zgrupowania „Chortyca” poinformował, że w Pokrowsku nie toczą się obecnie żadne walki, ale Rosjanie starają się okrążyć to strategicznie położone miasto i gromadzą siły w jego rejonie.

Ruch partyzancki ATESZ informuje na Facebooku o przeprowadzeniu sabotażu na linii kolejowej w rejonie Starej Toropy w obwodzie twerskim. Zaatakowana linia kolejowa ma być wykorzystywana do dostarczania na front pocisków Iskander i Toczka-U.

Informacje takie przekazuje Dowództwo Operacyjne „Południe”. Rosjanie mają używać przede wszystkim dronów Lancet. Na pozycje ukraińskie zrzucono 330 ładunków wybuchowych.

Rosjanie zrzucili bomby kierowane na wsie Trudnoje, Kowali i Stohnij - w wyniku bombardowań uszkodzone zostały budynki mieszkalne.

Ukraińcom udało się strącić 47 dronów – podaje Dowództwo Sił Powietrznych Ukrainy.

Informacje takie przekazuje Serhij Łysak, gubernator obwodu dniepropietrowskiego. W ataku nikt nie ucierpiał. Z wpisu Łysaka wynika też, że w nocy nad obwodem dniepropietrowskim strącono trzy rosyjskie drony.

Rosjanie przeprowadzili jeden atak rakietowy, 49 ataków powietrznych i 4 113 ostrzałów artyleryjskich pozycji ukraińskiej armii i terenów niezamieszkanych.

W wyniku zrzucenia na miasto w obwodzie zaporoskim bomby szybującej śmierć poniosła jedna osoba. Alarm powietrzny obowiązywał w nocy w obwodzie zaporoskim przez pięć godzin – podał Iwan Fedorow, gubernator obwodu zaporoskiego.

Sześć innych osób zostało rannych – podaje gubernator obwodu Ołeksandr Prokudin.

Od 24 lutego 2022 roku Rosja miała stracić na Ukrainie ok. 792 170 żołnierzy, 9 676 czołgów, 20 056 pojazdów opancerzonych, 21 552 zestawy artyleryjskie, 1 256 wyrzutni rakiet, 1 032 zestawy przeciwlotnicze, 369 samolotów, 330 śmigłowców, 21 200 bezzałogowych statków powietrznych, 3 003 pociski manewrujące, 28 jednostek nawodnych, 1 okręt podwodny, 32 729 pojazdów (w tym cystern) i 3 675 jednostek sprzętu specjalnego.

Dla urzędującego od ponad trzech dekad Aleksandra Łukaszenki to jedynie formalna procedura, o której zapewne chce jak najszybciej zapomnieć na kolejne pięć lat. Mimo że zwycięzca jest już wszystkim znany, na karcie do głosowania znajdzie się nie tylko nazwisko dyktatora.

Czytaj więcej

Polityka

Za trzy tygodnie Aleksandr Łukaszenko wygra wybory prezydenckie

Już za kilka tygodni na Białorusi odbędą się wybory prezydenckie, których wynik nikogo nie zaskoczy. Dyktator, jak na razie, nie ma się czego obawiać.

Informację taką przekazuje Dowództwo Marynarki Wojennej Ukrainy.

Informacje takie podało Ministerstwo Obrony Rosji. Drony były strącane nad obwodem briańskim (cztery), obwodem kurskim (cztery), obwodem biełgorodzkim (trzy) oraz obwodami woroneskim i kałuskim (po jednym).

Z rocznego podsumowania wynika, że jednostki podległe Dowództwu Marynarki Wojennej Ukrainy (m.in. jednostki ukraińskiej piechoty morskiej) strąciły ponad 37 tys. dronów, a także zniszczyły 62 czołgi i 158 bojowych wozów piechoty oraz zatopiły pięć jednostek nawodnych.

Witalij Kliczko odwiedził jednostki walczące w obwodzie charkowskim i w Donbasie. W imieniu władz Kijowa przekazał walczącym jednostkom tysiąc dronów różnego typu.

Mer Charkowa, Ihor Terehow, w serwisie Telegram pisze, że w ciągu roku Charków ostrzeliwany był 318 razy, a w ostrzale zginęły 94 osoby (w tym troje dzieci). Rannych zostało 1 108 osób.

Jak wynika z komunikatu Ministerstwa Obrony Ukrainy w czasie rozminowywania zneutralizowano 137 821 min i innych ładunków wybuchowych. 232 105 hektarów rozminowanego terenu stanowiły grunty rolne. Rozminowano też 538,64 km dróg i 163,26 km linii energetycznych oraz 444,94 km torów kolejowych i 52,41 km rurociągów.

Alarm ogłoszono w związku z groźbą ataku dronów-kamikadze z kierunku północno-wschodniego.

Ze względów bezpieczeństwa z lotniska nie startują, ani nie lądują na nim żadne samoloty. Nad ranem pojawiła się informacja, że lotnisko wznowiło działanie.

Informację o strąceniu dronów podał gubernator obwodu briańskiego Aleksandr Bohomaz.

Informację o strąceniu drona podał gubernator obwodu woroneskiego, Aleksandr Gusiew. Z jego wpisu w serwisie Telegram wynika, że w ataku nikt nie ucierpiał, nie doszło też do żadnych zniszczeń.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1043

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.