Rosja chce integracji z Unią

„Proponujemy utworzenie harmonijnej wspólnoty gospodarczej od Lizbony po Władywostok” – napisał szef rosyjskiego rządu we wczorajszym wydaniu niemieckiej gazety „Süddeutsche Zeitung”. W przyszłości miałoby dojść do powstania strefy wolnego handlu na tym obszarze i do zacieśnienia współpracy gospodarczej między Rosją i Unią Europejską.

Swoją wizję Władimir Putin przedstawi zapewne w piątek na forum w Berlinie. Będzie też o niej rozmawiał z kanclerz Angelą Merkel.

[srodtytul]Warunki Putina[/srodtytul]

Putin zastrzega, że warunkiem realizacji jego propozycji jest przyjęcie Rosji do Światowej Organizacji Handlu (WTO). Unia zgodziła się na rosyjskie członkostwo, ale nie wiadomo, jak się zachowa Gruzja, która w 2008 roku stoczyła z Rosją wojnę o separatystyczną Osetię Południową i Abchazję. Według rosyjskiego premiera konieczne jest też zniesienie wiz pomiędzy Rosją i UE oraz szeroka współpraca w sferze naukowej, technicznej i energetycznej. Takie ułożenie stosunków na najbliższych kilkadziesiąt lat ma być korzystne dla obu stron i pomóc w dziele modernizacji Rosji.

– Ten plan jest prawdziwym zwrotem w myśleniu Putina – twierdzi Cornelius Ochmann, ekspert Fundacji Bertelsmanna. Zwraca uwagę, że szef rosyjskiego rządu znany był do tej pory jako zwolennik bliskich więzi gospodarczych Rosji z państwami azjatyckimi oraz byłymi republikami ZSRR na tym obszarze jako przeciwwagi dla orientacji na Zachód. Niemieckie media podkreślają, że o ile prezydent Dmitrij Miedwiediew czyni wysiłki, aby ostatecznie zakończyć epokę zimnej wojny w relacjach Rosji z NATO, o tyle premier Putin stara się obecnie ugruntować swoją pozycję jako główny partner Unii Europejskiej w Rosji.

– To prezydent Miedwiediew wypowiadał się do tej pory bardziej ofensywnie w sprawach dotyczących UE – przyznaje Andreas Schockenhoff, pełnomocnik niemieckiego MSZ ds. współpracy z Rosją.

Jego zdaniem propozycje Putina mogą być dowodem na to, że kurs na modernizację Rosji opartą na współpracy z Zachodem nie wywołuje już w tym kraju kontrowersji. – Projekt partnerstwa modernizacyjnego pomiędzy UE i Rosją nie może się jednak ograniczać do spraw gospodarczych – zastrzega Schockenhoff, zwracając uwagę na brak wyraźnego postępu w Rosji w budowaniu państwa prawa, zwalczaniu korupcji i umacnianiu społeczeństwa obywatelskiego.

[srodtytul]Unia trzyma się zasad[/srodtytul]

– Putin liczy, że Unia nagnie swoje zasady dla dobra współpracy z Rosją. To nierealistyczne, bo Unia działa, opierając się na instytucjach, które mają obowiązek pilnować przestrzegania zasad. Jeśli Moskwa poważnie myśli o zbliżeniu z UE, będzie musiała przyjąć unijne warunki – uważa Arkady Moshes z Fińskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych. Mimo to inicjatywa Putina to jego zdaniem dobry znak. – Rosja, która do tej pory rozmawiała z poszczególnymi krajami, zaczyna wreszcie traktować poważnie Unię jako całość – dodaje Moshes.

Kreml liczy, że pomysł zyska poparcie Niemiec, które są jednym z najbliższych partnerów Rosji w UE i najsilniejszym krajem Wspólnoty.

Nieprzypadkowo w 2008 roku prezydent Miedwiediew z pierwszą podróżą zagraniczną udał się do Niemiec i w Berlinie ogłosił swój plan architektury bezpieczeństwa od Władywostoku po Vancouver. Putin idzie tym samym tropem.

– Berlin nadaje się doskonale na prezentację propozycji Putina ze względu na wagę stosunków gospodarczych Rosja – Niemcy – tłumaczy Ochmann. Niemieccy eksperci podkreślają jednocześnie, że współpraca z Rosją musi być ściśle koordynowana w ramach Unii Europejskiej.

[ramka][b]Opinie dla „Rz”

Aleksiej Makarkin Centrum Technologii Politycznej w Moskwie[/b]

Propozycje Putina to demonstracja, że scenariusz zbliżenia z Zachodem jest obiektywnym planem dla Rosji, a nie – jak się uważa – koncepcją promowaną przez prezydenta Miedwiediewa wbrew premierowi. Jest to związane z sytuacją gospodarczą Rosji – czasy naftowej prosperity się skończyły i kraj potrzebuje modernizacji. Władze mają świadomość, że zarówno koncepcja energetycznego mocarstwa, jak i cudownej izolacji nie mają racji bytu. Nowoczesnych technologii nie dostaniemy od Iranu ani Wenezueli. Głównym problemem jest obustronny brak zaufania między Rosją i UE. Jeśli zaś chodzi o zmiany polityczne, to należy się spodziewać, że Moskwa będzie do nich podchodzić ostrożnie. Ale zbliżenie gospodarcze na pewno wymusiłoby także stopniową demokratyzację.

[i]—not. prus[/i]

[b]Ben Judah Europejska Rada Stosunków Międzynarodowych[/b]