Czas pracy kierowcy karetki: na sygnale inaczej niż przy wożeniu osób i rzeczy

- Czy do kierowców w transporcie sanitarnym zatrudnionych w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej stosujemy ustawę o czasie pracy kierowców, czy ustawę o działalności leczniczej?

– pyta czytelniczka.

Do kierowcy zatrudnionego w transporcie sanitarnym należy stosować ustawę o czasie pracy kierowców, ale z wyłączeniem kilku jej przepisów wymienionych w jej art. 22.

Określenie w umowie o pracę, że pracownik jest zatrudniony jako kierowca, powoduje, że mocą art. 5 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.) stosuje się do niego przepisy rozdziału drugiego tej regulacji. Jest to bowiem ogólna zasada zobowiązująca do użycia ustawy wobec wszystkich kierowców, chyba że w innym akcie prawnym zastrzeżono inaczej.

Nie wpływa zatem na to rodzaj pracodawcy zatrudniającego szofera oraz związany z tym fakt podlegania przez firmę pod przepisy szczególne, np. ustawę o działalności leczniczej. Decydujące znaczenie ma bowiem określony w umowie rodzaj pracy. To on przesądza o charakterze zatrudnienia, a co za tym idzie też o zakresie regulacji, którą stosuje się do rozliczania czasu pracy.

Potwierdził to Główny Inspektorat Pracy w stanowisku z 11 sierpnia 2008 r. w sprawie umów o pracę kierowców (GPP-302-4560-609/08/ PE). Uznał, że inspektor przeprowadzający kontrolę w zakresie przepisów o czasie pracy weryfikuje zgodność jego organizacji ze szczególnymi rozwiązaniami z ustawy o czasie pracy kierowców tylko wtedy, gdy strony stosunku pracy wspólnie uzgodniły taki właśnie charakter zatrudnienia w umowie.

Wyjątek dla pojazdów medycznych

To, że czas pracy kierowcy karetki będzie rozliczany na podstawie ustawy o czasie pracy kierowców nie oznacza jednak, że jego sytuacja będzie analogiczna do szoferów wykonujących przewóz drogowy osób i rzeczy. Kierowcy karetek oraz innych pojazdów specjalistycznych używanych do celów medycznych korzystają bowiem z wyłączenia w stosowaniu rozporządzenia WE nr 561/2006.

Wynika to wprost z art. 3 lit. e tej regulacji. Przez to do tej grupy szoferów nie odnoszą się unijne normy o czasie prowadzenia pojazdu, przerwach i okresach odpoczynku kierowców wykonujących przewóz drogowy. W tym zakresie obejmuje ich wyłącznie ustawa o czasie pracy kierowców, ograniczona dodatkowo jej art. 22.

Przepis ten wyłącza stosowanie do szoferów wymienionych m.in. w art. 3 rozporządzenia WE nr 561/2006 kilku regulacji ustawy o czasie pracy kierowców.

Chodzi o:

• ograniczenie do 60 godzin tygodniowego czasu pracy u wszystkich pracodawców (art. 12 ust. 2 i 3 ustawy),

• przerwy na odpoczynek przypadające najdalej po sześciu godzinach pracy, wynoszące 30 minut, gdy czas pracy w dobie nie przekracza dziewięciu godzin, lub 45 minut w pozostałych przypadkach (art. 13 ustawy),

• ograniczenie czasu pracy kierowcy wykonującego pracę w porze nocnej do 10 godzin w dobie (art. 21 ustawy) oraz

• obowiązek uzyskania od kierowcy pisemnych oświadczeń o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy (art. 24 pkt 2 ustawy).

Definicje nadal działają

Mimo tych wyłączeń do szoferów zatrudnionych w transporcie sanitarnym stosuje się definicje czasu pracy, dyżuru, doby pracowniczej i tygodnia oraz pozostawania w dyspozycji wynikające z ustawy o czasie pracy kierowców. Kierowcy ci mają ponadto prawo do odpoczynków dobowych i tygodniowych wynikających z art. 14 ustawy.

Można do nich stosować jedynie systemy czasu pracy przewidziane w art. 15-19 ustawy. Ustawa o czasie pracy kierowców obowiązuje ich także w zakresie dopuszczalności polecania tym pracownikom nadgodzin, ich maksymalnych limitów oraz ustalania należności w razie ewentualnych podróży służbowych.

Jednak w zakresie nieuregulowanym ustawą o czasie pracy kierowców należy stosować, na podstawie jej art. 4, kodeks pracy.