Reforma Trybunału Konstytucyjnego na finiszu. Komisja poprawia projekty

Jeszcze w tym tygodniu posłowie mogą uchwalić ustawy reformujące Trybunał Konstytucyjny. Sejmowa komisja wprowadziła właśnie ostatnie poprawki do ustaw o TK.

Publikacja: 24.07.2024 13:37

Reforma Trybunału Konstytucyjnego na finiszu. Komisja poprawia projekty

Foto: PAP/Piotr Nowak

Czytaj więcej

Reforma Bodnara. Sejm uchwalił zmiany w Trybunale Konstytucyjnym

Mowa o dwóch projektach ustaw skierowanych do Sejmu w marcu przez posłów koalicji rządzącej. Są one częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu zmian w Trybunale, nazwanego „czteropakiem Bodnara”, którego celem jest odpolitycznienie tego organu i naprawa jego funkcjonowania.

W środę sejmowa komisja sprawiedliwości dopracowywała te projekty. Wcześniej jednak jej członkowie rozstrzygnęli wnioski PiS o odrzucenie proponowanych przepisów.

Czytaj więcej

Zmiany w Trybunale Konstytucyjnym coraz bliżej. Sejmowa komisja za reformą

PiS chciał utopić reformę Trybunału Konstytucyjnego. Bez powodzenia

— Uważamy te ustawy za w całości niezgodne z konstytucją zwłaszcza w zakresie w jakim uznają cześć sędziów TK za nieuprawnionych do orzekania, stwierdzają nieważność poważnej części wyroków TK i kwestionują status prezes TK. W naszym przekonaniu ustawy te mają doprowadzić do niczego innego, jak do przejęcia Trybunału przez obecną władzę, względnie do jego całkowitego zablokowania, tak żeby nie mógł stawiać konstytucyjnych przeszkód do realizowania programu obecnego rządu — argumentował poseł PiS Krzysztof Szczucki.

Na odrzucenie projektów w całości nie było jednak zgody komisji. Podobnie jak na przyjęcie poprawki zaproponowanej przez Lewicę. Klub ten wnioskował o zmianę, zgodnie z którą jeżeli w terminie dwóch miesięcy od zakończenia kadencji sędziego TK Sejm nie wybierze nowego sędziego w procedurze, w której należy uzyskać większość 3/5 głosów, to do wyboru wystarczyłaby bezwzględna większość głosów. Poprawka ta jednak przepadła w głosowaniu. Została odrzucona jednomyślnie.

Komisja przyjęła za to dwie poprawki zgłoszone przez KO. Pierwsza z nich zakłada, że do składów w postępowaniach dyscyplinarnych będą wyznaczani także sędziowie Trybunału w stanie spoczynku bez względu na to, czy wyrażają taką wolę czy nie.

Druga wprowadzona poprawka umożliwia pracownikom służby prawnej TK z odpowiednim stażem ubieganie się o wpis na listę adwokatów lub radców prawnych, czy przystąpienie do egzaminu sędziowskiego.

Projekty z naniesionym poprawkami zostały skierowane na posiedzenie plenarne Izby. Jak ustaliła „Rzeczpospolita”, głosowanie nad nimi odbędzie się prawdopodobnie jeszcze w tym tygodniu.

Projekty reformujące TK procedowane są w Sejmie od kwietnia, kiedy to przeprowadzono ich pierwsze czytanie. W maju sejmowa komisja zorganizowała wysłuchanie publiczne proponowanej reformy. Zdecydowana większość uczestników debaty uznała kierunek projektów za słuszny. Stwierdzono jednak przy tym, że proponowane przepisy wymagają poprawek.

Czytaj więcej

Wysłuchanie publiczne w sprawie TK. Reforma niedoskonała, ale potrzebna

Reforma Trybunału Konstytucyjnego. Reset kadrowy w TK i zmiana prezesa

Procedowane przepisy zmierzają przede wszystkim do resetu kadrowego w TK. Po ich wejściu w życie tzw. sędziowie dublerzy musieliby ustąpić ze swoich funkcji, a reszta obecnych sędziów mogłaby w ciągu miesiąca przejść w stan spoczynku. Stanowisko prezesa TK straciłaby też Julia Przyłębska. Nowym prezesem zostałby sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim. Przy czym Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK w ciągu trzech miesięcy powinno wyłonić i skierować do prezydenta trzy kandydatury na prezesa. Jego kadencja trwałaby trzy lata, a nie jak dziś sześć lat. Możliwe byłoby pełnienie tej funkcji przez dwie kadencje.

Zmiany mają też ograniczyć możliwości jednoosobowego kierowania działalnością Trybunału przez prezesa. W tym celu mają zostać zwiększone uprawnienia Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK, które miałoby wybierać lub zmieniać składy orzekające według kolejności alfabetycznej z uwzględnieniem kolejności wpływu spraw.

Nie mniej ważne jest uznanie, że wyroki wydane w składach, w których zasiadali tzw. sędziowie dublerzy, są nieważne i nie wywołują skutków prawnych. Utrzymane mają być jednak wyroki korzystne dla obywateli.

Proponowane ustawy zmieniają też zasady wyboru sędziów TK. Zgodnie z nimi sędziami Trybunału mogłyby zostać osoby, które od co najmniej czterech lat nie pełniły określonych funkcji politycznych. Wybierałby ich Sejm większością 3/5 głosów.

Zmiany w TK. W planach reformy Trybunału Konstytucyjnego także zmiana konstytucji

Procedowane dwa projekty to część szerszej reformy TK. Pierwszym krokiem w jej realizacji było przyjęcie w marcu przez Sejm uchwały, w której stwierdzono, że trzej tzw. sędziowie dublerzy nie są sędziami TK, a Julia Przyłębska nie ma uprawnień do kierowania Trybunałem.

Ostatnim elementem reformy mają być zmiany w konstytucji. Te propozycje zakładają m.in. wygaszenie trwającej kadencji sędziów, zmianę trybu ich wyboru i stworzenie podstaw dla szerszego stosowania przez sądy rozproszonej kontroli konstytucyjności. Prace nad projektem nowelizacji konstytucji toczą się w Senacie.

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Oddajmy Trybunał Konstytucyjny wyborcom

Mowa o dwóch projektach ustaw skierowanych do Sejmu w marcu przez posłów koalicji rządzącej. Są one częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu zmian w Trybunale, nazwanego „czteropakiem Bodnara”, którego celem jest odpolitycznienie tego organu i naprawa jego funkcjonowania.

W środę sejmowa komisja sprawiedliwości dopracowywała te projekty. Wcześniej jednak jej członkowie rozstrzygnęli wnioski PiS o odrzucenie proponowanych przepisów.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki