Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Dekret prezydenta Nursułtana Nazarbajewa nakazuje porzucenie cyrylicy do 2025 roku.

Aktualizacja: 29.10.2017 21:10 Publikacja: 29.10.2017 17:32

Kazachstan zmienia alfabet z cyrylicy na łaciński

Foto: Stock Adobe

– Dzieci w szkołach uczą się języka angielskiego i bez problemu przyswajają łacińskie litery. Młode pokolenie nie będzie miało żadnych problemów – ogłosił prezydent, nakazując, by już w przyszłym roku rozpocząć przygotowanie nowych podręczników szkolnych.

Astana od dziesięciu lat przygotowywała się do zmiany alfabetu i do końca nie było jasne, czy się na to zdecyduje. Głównym problemem było to, że obecnie używana cyrylica w wersji kazachskiej ma 42 litery (w tym dziewięć stworzonych specjalnie dla języka kazachskiego), o jedenaście więcej niż alfabet łaciński (nawet po uwzględnieniu ośmiu specjalnych liter z apostrofami dla zapisu kazachskiego).

Prezydent Nazarbajew podjął jednak w końcu decyzję i kraj stał się w ten sposób piątą postsowiecką republiką, która albo porzuciła cyrylicę – wprowadzoną w czasach stalinowskich – albo próbuje to zrobić. W samym Kazachstanie do 1940 roku posługiwano się alfabetem łacińskim do zapisu języka kazachskiego. Ówczesnej zmianie liter towarzyszyła eksterminacja miejscowej inteligencji.

Sami Kazachowie częściowo również posługują się alfabetem łacińskim – a dokładniej kazachskie społeczności w Turcji. Sam język zresztą zaliczany jest do grupy języków tureckich. Za to Kazachowie mieszkający w Chinach używają z kolei alfabetu arabskiego. Przede wszystkim dlatego, że mieszkają zazwyczaj w zachodniej części kraju, wśród muzułmańskich Ujgurów, którzy posługują się właśnie nim.

Rosja na razie oficjalnie nie zareagowała na kazachską decyzję. Jednak w moskiewskich środowiskach nacjonalistycznych podkreślają, że zmiana alfabetu to „wpływ ideologii panturkizmu, lansowanej przez Ankarę". – Głównym jej zadaniem jest stworzenie wspólnoty tureckich narodów i państw. Ta wspólnota opiera się nie tylko na historycznych wywodach, ale i na realnych fundamentach, takich jak alfabet – twierdzi jeden z rosyjskich ekspertów Adżar Kurtow. Kazachstan ma jednak obecnie dwa języki urzędowe – drugim jest rosyjski. On oczywiście nadal będzie zapisywany cyrylicą, co sprawi, że po zakończeniu reformy Nazarbajewa mieszkańcy kraju będą nie tylko dwujęzyczni, ale i dwualfabetowi.

Przed Astaną cztery inne postsowieckie kraje zmieniły alfabet (w tym trzy tureckojęzyczne): Mołdawia, Azerbejdżan, Turkmenia i Uzbekistan. W tym ostatnim jednak mimo ponawianych prezydenckich dekretów (i dyktatorskich rządów) reforma się nie udała i cały czas w użyciu jest cyrylica.

– Dzieci w szkołach uczą się języka angielskiego i bez problemu przyswajają łacińskie litery. Młode pokolenie nie będzie miało żadnych problemów – ogłosił prezydent, nakazując, by już w przyszłym roku rozpocząć przygotowanie nowych podręczników szkolnych.

Astana od dziesięciu lat przygotowywała się do zmiany alfabetu i do końca nie było jasne, czy się na to zdecyduje. Głównym problemem było to, że obecnie używana cyrylica w wersji kazachskiej ma 42 litery (w tym dziewięć stworzonych specjalnie dla języka kazachskiego), o jedenaście więcej niż alfabet łaciński (nawet po uwzględnieniu ośmiu specjalnych liter z apostrofami dla zapisu kazachskiego).

Polityka
Departament Stanu odwołuje wszystkie loty uchodźców do USA
Materiał Promocyjny
Suzuki e VITARA jest w pełni elektryczna
Polityka
Opozycyjni europosłowie punktują Donalda Tuska. Patryk Jaki w pewnym momencie przeszedł na język polski
Polityka
Jacek Kucharczyk: Jedyną cechą prezydentury Trumpa, o której wiemy, jest jej nieprzewidywalność
Polityka
Biskup kościoła episkopalnego uraziła Donalda Trumpa. „Nudna, powinna przeprosić”
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Polityka
Nowe zarzuty wobec kandydata Donalda Trumpa na szefa Pentagonu. Żona się go bała?
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego