Zmiany w ordynacji podatkowej – półroczne vacatio legis na niekorzystne przepisy

Niekorzystne dla podatników przepisy mają wchodzić w życie z przynajmniej sześciomiesięcznym vacatio legis. Tak zakłada projekt nowelizacji ordynacji podatkowej.

Publikacja: 15.04.2025 16:09

Zmiany w ordynacji podatkowej – półroczne vacatio legis na niekorzystne przepisy

Foto: Adobe Stock

Wprowadzimy zasadę minimum sześciomiesięcznego vacatio legis dla zmian w prawie podatkowym - taka obietnica znalazła się w umowie koalicyjnej rządzących w Polsce partii. Minęło półtora roku i pojawiła się szansa na jej dotrzymanie. Ministerstwo Finansów opublikowało właśnie stosowny projekt.

Nowelizacja ordynacji podatkowej – pół roku na przygotowanie się do niekorzystnych zmian

Zasada sześciomiesięcznego vacatio legis ma być wprowadzona do ordynacji podatkowej. Nowelizacja stanowi, że w przedkładanych Sejmowi projektach ustaw podatkowych termin wejścia w życie wyznacza się na dzień przypadający nie wcześniej niż po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia. Ale z zastrzeżeniem, że dotyczy to przepisów zawierających niekorzystne rozwiązania dla podatników, a także płatników, inkasentów, ich następców prawnych lub osób trzecich. Obowiązkowe półroczne vacatio legis nie obejmie więc regulacji uznawanych za korzystne dla podatników.

Jakie rozwiązanie może być niekorzystne? Nowy przepis wymienia na pierwszym miejscu zwiększenie obciążeń. Jak to rozumieć? W uzasadnieniu do projektu czytamy, że chodzi zarówno o zwiększenie obciążeń fiskalnych, jak i biurokratycznych obowiązków. Negatywne skutki dla podatników mogą też wynikać z ograniczenia uprawnień lub zmiany obowiązujących zasad opodatkowania, np. zaostrzenia warunków korzystania z ulgi.

Będą wyjątki od sześciomiesięcznego vacatio legis

Od zasady sześciomiesięcznego vacatio legis będą wyjątki. Można od niej odstąpić, gdy wynika to z konieczności implementacji lub wykonania przepisów prawa Unii Europejskiej. A także wtedy, gdy przemawia za tym ważny interes publiczny. Czyli kiedy? Ministerstwo Finansów samo przyznaje w uzasadnieniu do projektu, że ważny interes publiczny jest pojęciem nieostrym. Podkreśla, że chodzi o interes publiczny, który jest na tyle istotny, aby mógł być uznany za ważny. I dodaje, że „jego konkretyzacja jest dokonywana na gruncie konkretnego przypadku”.

Przyczyny odstąpienia od sześciomiesięcznego vacatio legis będą przedstawiane w uzasadnieniu projektu.

Czytaj więcej

Ekspert ocenia podatki po roku rządów Tuska: dużo obietnic, mało konkretów

Ministerstwo Finansów wskazuje też, że nowe przepisy uzupełniają regulacje ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Z tej ustawy wynika, że akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie co do zasady po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. W uzasadnionych przypadkach mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż 14 dni. Jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia w dzienniku urzędowym.

Nowelizacja ordynacji podatkowej ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Zgodnie z przepisem przejściowym zasadę sześciomiesięcznego vacatio legis stosuje się do projektów ustaw podatkowych przyjętych przez Radę Ministrów po 31 grudnia 2025 r.

Nowe przepisy są publikowane w ostatniej chwili

O tym, że nowe przepisy są ogłaszane w ostatniej chwili, pisaliśmy na łamach „Rzeczpospolitej” wielokrotnie. Na przykład o regulacjach ograniczających od 1 stycznia 2025 r. ulgę na termomodernizację domu, które zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw z 27 grudnia 2024 r. Albo o zmianach w składce zdrowotnej (która przez wielu uważana jest za podatek) – przepisy wchodzące w życie 1 stycznia 2025 r. zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw z 23 grudnia 2024 r.

Czytaj więcej

Zmiany w uldze na termomodernizację. Podatnicy dostali tylko kilka dni

Etap legislacyjny: uzgodnienia i konsultacje

Wprowadzimy zasadę minimum sześciomiesięcznego vacatio legis dla zmian w prawie podatkowym - taka obietnica znalazła się w umowie koalicyjnej rządzących w Polsce partii. Minęło półtora roku i pojawiła się szansa na jej dotrzymanie. Ministerstwo Finansów opublikowało właśnie stosowny projekt.

Nowelizacja ordynacji podatkowej – pół roku na przygotowanie się do niekorzystnych zmian

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Alarmująca opinia rzecznika TSUE ws. neosędziów. Czeka nas armagedon
Prawo drogowe
Skarbówka sprzedaje auta pijanych kierowców. Wiadomo „ile zarobiła"
Sądy i trybunały
Duże zmiany w największym stowarzyszeniu sędziów w Polsce. Jest nowy prezes
Praca, Emerytury i renty
Waloryzacja środków na kontach w ZUS a przejście na emeryturę. Który miesiąc wybrać?
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Praca, Emerytury i renty
Ta grupa seniorów otrzyma 13. emeryturę wcześniej. Jeszcze przed świętami