Artystów walka z historią

Jak powstaje pamięć zbiorowa? Kto i jakimi środkami próbuje ją kształtować i nią manipulować? A przede wszystkim, jaki jest w tym wszystkim udział sztuki i twórców?

Publikacja: 02.05.2024 17:00

Jan Matejko, „Stańczyk”; 1862 r.

Jan Matejko, „Stańczyk”; 1862 r.

Foto: PRISMA ARCHIVO/Alamy/be&w

Zofia Jabłonowska-Ratajska

Oto obraz Jana Matejki z 1862 roku – Stańczyk na balu u królowej Bony, mędrzec w błazeńskiej czapce, przestrzegający króla przed skutkami błędnych decyzji i zatroskany w przeczuciu przyszłych klęsk. W tle, za otwartymi drzwiami, trwa beztroska zabawa dworska. To jedno z przedstawień, jakie wrosły w naszą pamięć jako element rzeczywistości kulturowej, z jakiej wyrastamy. Na współczesnym płótnie młodego artysty Mikołaja Sobczaka, czerpiącym z innej historycznej sceny symbolu, „Kucia kos” Artura Grottgera, pojawiają się, wydobyte z „drugiego rzędu” historii postaci. W ujęciu Sobczaka we wspólnym działaniu spotykają się kobiety – bohaterki Solidarności oraz strajku kobiet.

Pozostało jeszcze 95% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Muzeum Pamiątek po Janie Matejce, Koryznówka, Nowy Wiśnicz

Dwie twarze patriotyzmu. Co łączy Jana Matejkę z Witoldem Pileckim?

Matejko jako woźnica? A może jako amator kuligów? Albo jako złośliwiec wobec kolegów po fachu? Takie epizody rów...

Witraż przedstawiający ukrzyżowanie Jezusa z katedry w Chichester

Abp Adrian Galbas: Opowieść o nadziei. Dlaczego optymizm to za mało

Nadzieja tym różni się od optymizmu, że nie jest stanem emocjonalnym, lecz życiową postawą, która podstawę ma w...

Bogusław Chrabota: Zabawa Donalda Trumpa ołowianymi żołnierzykami

Bogusław Chrabota: Zabawa Donalda Trumpa ołowianymi żołnierzykami

Polityka 47. prezydenta USA nie ma reguł. Wszystko zależy od humoru, pogody, pomysłu, który przychodzi rano przy...

Irena Lasota: USA to nie Chiny, a jednak chcą iść tą samą drogą

Irena Lasota: USA to nie Chiny, a jednak chcą iść tą samą drogą

Przerost biurokracji w USA był widoczny na każdym kroku. Sytuacja aż prosiła się o reformę, ale ewolucyjną, a ni...

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD

Tomasz P. Terlikowski: Główny temat debat prezydenckich powinien być zupełnie inny

Tomasz P. Terlikowski: Główny temat debat prezydenckich powinien być zupełnie inny

Polska potrzebuje poważnej debaty. I nawet jeśli z rzeczywistością geopolityczną niewiele można zrobić, to warto...

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Minister zdrowia Izabela Leszczyna

Sprawa aborcji w Oleśnicy. RPO pisze do minister zdrowia i prokuratury

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak (Konfederacja)

Aborcja w 9. miesiącu ciąży. Krzysztof Bosak: Wielu Polaków jest zszokowanych

Muzeum Pamiątek po Janie Matejce, Koryznówka, Nowy Wiśnicz

Dwie twarze patriotyzmu. Co łączy Jana Matejkę z Witoldem Pileckim?

Witraż przedstawiający ukrzyżowanie Jezusa z katedry w Chichester

Abp Adrian Galbas: Opowieść o nadziei. Dlaczego optymizm to za mało

Bogusław Chrabota: Zabawa Donalda Trumpa ołowianymi żołnierzykami

Bogusław Chrabota: Zabawa Donalda Trumpa ołowianymi żołnierzykami

Irena Lasota: USA to nie Chiny, a jednak chcą iść tą samą drogą

Irena Lasota: USA to nie Chiny, a jednak chcą iść tą samą drogą

Tomasz P. Terlikowski: Główny temat debat prezydenckich powinien być zupełnie inny

Tomasz P. Terlikowski: Główny temat debat prezydenckich powinien być zupełnie inny

Premier Donald Tusk

Kataryna: Jak Donald Tusk został Jarosławem Kaczyńskim

Ukraiński żołnierz w czasie szkolenia

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1150

Minister zdrowia Izabela Leszczyna

Sprawa aborcji w Oleśnicy. RPO pisze do minister zdrowia i prokuratury

Sławomir Mentzen, Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki

Nowy sondaż prezydencki: Wszyscy liderzy tracą, dwóch z dużymi spadkami

Od 30 czerwca 2026 roku we wszystkich gminach muszą zostać wprowadzone plany ogólne.

Prezydent podpisał ważną ustawę dla właścicieli działek i samorządów

Konsultant krajowa w dziedzinie położnictwa i ginekologii nt. aborcji w Oleśnicy

Ochrona zdrowia

Konsultant krajowa w dziedzinie położnictwa i ginekologii nt. aborcji w Oleśnicy

W porównaniu do Davida Geffena, Justin Sun jest zaledwie debiutantem na rynku sztuki, choć dał się p

Miliarderzy walczą o jedną z najdroższych rzeźb w historii. Pozew za pozwem

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak (Konfederacja)

Aborcja w 9. miesiącu ciąży. Krzysztof Bosak: Wielu Polaków jest zszokowanych

Stowarzyszenie Konferencje i Kongresy w Polsce wybrało nowy zarząd

Biura Podróży

Stowarzyszenie Konferencje i Kongresy w Polsce ma nowy, dziewięcioosobowy zarząd