Zasiedzenie słupów i instalacji a służebność przesyłu

Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator SA wystąpiły o zasiedzenie służebności przesyłu słupów z kablami na cudzym gruncie. Zasiedzenie służebności oznacza, że zakład nie musi za takie korzystanie z ingerencją w grunt płacić. W tym czasie właścicielka gruntu wystąpiła o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem na jej rzecz (procedura ustanawiania tej służebności w ramce). Ustanowienie służebności przesyłu uprawnia bowiem do wynagrodzenia.

Rzecz w tym, że zarówno sąd rejonowy,  jak i okręgowy  uznały, iż taka akcja procesowa nie przerywa biegu zasiedzenia. Zgodnie z  art. 123 § 1 (w  zw. z art. 175)  kodeksu cywilnego bieg zasiedzenia (przedawnienia) przerywa się poprzez każdą czynność przed sądem  lub innym organem powołanym do rozpoznawania sprawy, ale przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia lub zabezpieczenia roszczenia. Wnioskodawczyni  nie żądała usunięcia instalacji, ale wynagrodzenia – podkreślał przed SN pełnomocnik PSE Bartłomiej Słoma.

Sąd Najwyższy nie podzielił tego argumentu (sygnatura akt: V CSK 502/10).

– Trudno wymagać, aby właściciel gruntu domagał się usunięcia instalacji, gdyż posadowiono je w interesie społecznym i szanse na uwzględnienie takiego żądania byłyby nikłe – powiedziała sędzia SN Irena Gromska-Szuster. – Celowe było natomiast wystąpienie o uregulowanie tej sytuacji, modyfikację korzystania z gruntu, gdyż uprawnia to choćby do wynagrodzenia.  Wniosek powódki  przerwał zatem bieg  zasiedzenia.

Uregulowany słup

SN przypomniał swoją uchwałę z 21 stycznia 2011 r. (

sygn. III CZP 124/10

), że wniosek właściciela nieruchomości o ustanowienie służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem (art. 305

1

§ 2 k.c.) przerywa bieg terminu zasiedzenia tej służebności.

– Kwestia zasiedzenia służebności przesyłu to obecnie główny front sporów o status instalacji przesyłowych na cudzym gruncie – wskazuje prof. Bartosz Rakoczy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. – Wciąż w wielu wypadkach nie upłynął termin zasiedzenia, nieraz mógł być  przerwany, czy to przez żądanie oddania zajętego terenu czy usunięcia instalacji, a nawet o zapłatę wynagrodzenia. Uważam, że nawet przy małej uciążliwości instalacji lepiej wystąpić o uregulowanie jej statusu, tym bardziej  że służebność nie musi być wieczna: z ważnych powodów, gdy np.  słup  nie pozwala wybudować na działce drugiego domu, można żądać jego usunięcia bądź przesunięcia.

Wygórowane oczekiwania

Bardziej sceptyczny jest  Dariusz Konieczny z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, specjalizujący się w tematyce wyceny służebności.