Grzegorz Małecki: Polska potrzebuje organu nadzoru nad służbami

Ekspercki niezależny organ jest niezbędnym ogniwem systemu demokratycznego nadzoru i kontroli służb specjalnych, a jego pilne utworzenie powinno stać się jednym z fundamentów reformy systemu.

Publikacja: 26.06.2024 07:17

Funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewenętrznego (ABW)

Funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewenętrznego (ABW)

Foto: ABW

Budowa i zasady funkcjonowania optymalnych systemów nadzoru i kontroli nad służbami specjalnymi są przedmiotem wnikliwych rozważań akademików i ekspertów świata zachodniego od ponad 30 lat. Wyniki ich prac stały się podstawą kolejnych modyfikacji systemów bezpieczeństwa w większości państw europejskich.

Liczne państwa członkowskie UE i NATO systematycznie doskonalą swoje modele w odpowiedzi na zmieniające się dynamicznie środowisko bezpieczeństwa, jak również wymogi prawne wynikające z kolejnych dyrektyw, zaleceń i rekomendacji organów UE oraz wyroków unijnych i krajowych sądów. Źródłem inspiracji są także standardy, rekomendacje i dobre praktyki wypracowywane przez rosnące grono ekspertów, działających w ramach międzynarodowych inicjatyw doradczych i badawczych, takich jak np. DCAF (Geneva Centre for Security Sector Governance). Na podstawie 25-letniego doświadczenia organizacja ta wypracował zbiór uniwersalnych zasad, na których opierać się powinien demokratyczny nadzór i kontrola służb specjalnych (wywiadowczych) oraz prawidłowe zarządzanie sektorem bezpieczeństwa. Zgodnie z nimi wszelkie przepisy prawa, polityki oraz środki publiczne dotyczące służb specjalnych (wywiadowczych) powinny być przedmiotem wszechstronnej kontroli w zakresie niepowodującym zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego. W tym celu konieczne jest ustanowienie państwowych i niezależnych organów nadzoru i kontroli, obejmujących swym zakresem całokształt działań służb specjalnych. Obowiązkiem władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej powinno być ukształtowanie efektywnego systemu kontroli i równowagi (checks and balances) oraz gwarancji politycznej niezależności służb specjalnych.

Pozostało jeszcze 85% artykułu

19 zł za pierwszy miesiąc czytania RP.PL

Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Raport Bodnara aktem oskarżenia. Co dalej?
Opinie Prawne
Piotr Szymaniak: Jak rząd pozbawił się legitymacji do przywracania praworządności
Opinie Prawne
Marcin Chałupka: Kłopotliwa "alienacja rodzicielska". Nie ma terminu, nie ma problemu?
Opinie Prawne
Marcin J. Menkes: Sytuacja w USA wpłynie na klimat inwestycji zagranicznych
Opinie Prawne
Michał Bieniak: Anarchia prawna zniszczy Polskę szybciej, niż zniszczyła Rzeczpospolitą szlachecką