Adam Sanocki: Zielone lotnictwo potrzebuje wsparcia

Sektor lotniczy w Europie stoi dziś przed historycznym wyzwaniem redukcji emisji CO₂, kluczowym dla realizacji ambitnych celów klimatycznych Unii Europejskiej. Mimo że branża ta należy do trudniejszych do dekarbonizacji, europejskie lotnictwo wypracowało jasny plan osiągnięcia neutralności emisyjnej do 2050 roku. Destination 2050 jest konkretną mapą drogową stworzoną we współpracy przez kluczowe podmioty sektora – linie lotnicze, porty lotnicze, producentów samolotów i organizacje zarządzające ruchem powietrznym.

Dokument ten pokazuje, że osiągnięcie netto zero emisji do 2050 r. jest możliwe dzięki skoordynowanym działaniom całej branży, przy jednoczesnym zachowaniu spójności europejskiej sieci transportowej. Co ważne, nie jest to jedynie wizja czy deklaracja – Destination 2050 oferuje „jasną i wykonalną ścieżkę” dojścia do celu, opartą na konkretnych technologiach i inwestycjach.

Nowe paliwa i technologie obniżą emisję

Raport Destination 2050 określa cztery filary konieczne dla redukcji emisji. Największy potencjał mają zrównoważone paliwa lotnicze (SAF), które mogą odpowiadać nawet za 56 proc. wymaganej redukcji emisji. Drugim filarem są nowe technologie – efektywne silniki, napędy hybrydowe, nowoczesne konstrukcje samolotów, które łącznie mogą przyczynić się do redukcji emisji o 27 proc. Uzupełniające elementy stanowią usprawnienia operacyjne (np. projekt Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej SESAR – około 6 proc. redukcji) oraz mechanizmy ekonomiczne, takie jak system ETS czy opłaty środowiskowe, które mogą zapewnić dalsze 12 proc. redukcji.

Czytaj więcej

Transport

Bezpieczniejsze loty w Europie 10 lat po katastrofie samolotu Germanwings

W 10 lat po katastrofie samolotu Germanwings z powodu samobójstwa drugiego pilota w europejskim l...

Z raportu wynika jednoznacznie, że przyszłość zielonych paliw i innowacji technologicznych będzie decydująca – łącznie odpowiadając za ponad 80 proc. redukcji emisji sektora. Ta ogromna transformacja wiąże się jednak z równie znaczącymi nakładami inwestycyjnymi. Szacunkowe koszty transformacji do 2050 r. wyniosą aż 1,3 bln euro, co oznacza wzrost o około 480 mld euro w porównaniu z wcześniejszymi prognozami. To jasno pokazuje, że europejski sektor lotniczy nie będzie w stanie samodzielnie sprostać temu wyzwaniu bez silnego wsparcia publicznego i regulacyjnego ze strony Unii Europejskiej.

Transformacja ma wzmocnić, nie osłabić branżę lotniczą

W związku z tym europejska branża lotnicza apeluje do Komisji Europejskiej o pilne wdrożenie kompleksowej strategii, która zintegruje politykę klimatyczną z przemysłową i energetyczną. Kluczowym postulatem jest włączenie lotnictwa do unijnego „Clean Industrial Deal”, co zapewniłoby priorytetowe traktowanie sektora oraz dostęp do odpowiednich instrumentów finansowych, zachęt inwestycyjnych i infrastruktury energetycznej. Tylko holistyczne podejście może zapewnić, że lotnictwo stanie się nie ofiarą, lecz partnerem transformacji ekologicznej Europy.

Znaczenie tego sektora dla europejskiej gospodarki jest trudne do przecenienia. Według danych ACI Europe europejskie porty lotnicze generują rocznie 851 mld euro i zapewniają 14 mln miejsc pracy. W Polsce wpływ lotnisk na gospodarkę szacowany jest na około 14 mld euro rocznie, a związane z nimi zatrudnienie obejmuje 500 tys. miejsc pracy. Lotniska są więc nie tylko kluczowymi węzłami mobilności, ale też filarami gospodarczymi i innowacyjnymi ośrodkami rozwoju regionalnego.

Jeśli więc Unia Europejska poważnie myśli o utrzymaniu mobilności obywateli i konkurencyjności gospodarki, nie może pomijać sektora lotniczego w swoich planach klimatycznych i inwestycyjnych. Priorytetowe potraktowanie lotnictwa będzie kluczowe dla równoważenia polityki transportowej – tak by ograniczać emisje, nie ograniczając jednocześnie dostępu do „bram do świata” dla europejskich społeczeństw i biznesu.

Geopolityka może być szansą, nie obciążeniem

Istotny jest również wymiar strategiczny sektora lotniczego, szczególnie w kontekście obecnej niestabilności geopolitycznej. Przykład lotniska w Rzeszowie-Jasionce, które w trakcie wojny w Ukrainie stało się kluczowym hubem humanitarnym i logistycznym, pokazuje strategiczne znaczenie infrastruktury lotniczej. Inwestycje w rozwój zrównoważonych źródeł energii, takich jak biopaliwa czy paliwa syntetyczne, zwiększają strategiczną autonomię Europy, ograniczając jej zależność od zewnętrznych dostawców ropy naftowej.

Integracja polityk i wsparcie publiczne dla zielonego lotnictwa nie jest wyłącznie kosztem – to również szansa na rozwój innowacji i nowych przewag konkurencyjnych Europy. Unijny sektor lotniczy od dekad należy do światowej czołówki technologicznej (prymat europejskiego przemysłu lotniczego w produkcji samolotów, silników czy systemów zarządzania ruchem lotniczym jest faktem).

Europa może być liderem branży

Transformacja klimatyczna może tę pozycję jeszcze umocnić, jeśli stanie się impulsem do inwestycji w nowe technologie. Produkcja zrównoważonych paliw (SAF) na masową skalę w Europie stworzy nowy przemysł, generując miejsca pracy i kompetencje, które będzie można eksportować na światowe rynki. Prace nad napędami wodorowymi i elektrycznymi do samolotów krótkiego zasięgu mogą uczynić z Europy lidera także w tej dopiero rodzącej się dziedzinie. Modernizacja lotnisk pobudzi inwestycje w sektorze budowlanym i energetycznym.