Z czego są dumni deweloperzy

– Na rynku nieruchomości komercyjnych ruch jest duży. Pod koniec trzeciego kwartału zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Warszawie wyniosły ponad 4,6 mln mkw. Do użytku oddano inwestycje o łącznej powierzchni biurowej około 240 tys. mkw. Jeśli zgodnie z prognozami wykonane zostaną plany oddania kolejnych 80 tys. mkw. jeszcze w tym roku, będzie to największa podaż notowana od 2001 r. Poza tym w 2015 r. odnotowaliśmy rekordowy wolumen transakcji najmu – podkreśla Jeroen van der Toolen, dyrektor zarządzający Ghelamco na Europę Środkowo-Wschodnią.

Ghelamco bije rekordy

Szef Ghelamco mówi, że 2015 r. to także rekordowy rok dla jego firmy. – W kończącym się roku wynajęliśmy 80 tys. mkw. powierzchni biurowej, czyli najwięcej spośród wszystkich deweloperów komercyjnych w Polsce. Ponad połowa wolumenu to zasługa dwóch rekordowych umów: z firmą Samsung na 22 tys. mkw. w Warsaw Spire i mBankiem w Przystanku mBank w Łodzi – 24 tys. mkw. – wylicza Jeroen van der Toolen. – Poza tym nasz flagowy projekt odniósł komercyjny sukces – na kilka miesięcy przed otwarciem jest już w 75 proc. wynajęty. A Warsaw Spire ma przecież 109 tys. mkw., czyli odpowiada trzem–czterem standardowym biurowcom.

Jeroen van der Toolen zapowiada, że firma rozpocznie kolejny projekt w sąsiedztwie Warsaw Spire. Trwają już prace nad realizacją inwestycji przy ul. Wroniej 31 (16 tys. mkw.). Ghelamco prowadzi też budowę przy ul. Wołoskiej 24 (ponad 22 tys. mkw.).

– Rok 2016 będzie pod wieloma względami przełomowy dla firmy. Wypada wtedy 25. rocznica działalności Ghelamco w Polsce i moment, kiedy oddamy w całości do użytku Warsaw Spire wraz z placem Europejskim. Zamykamy pewien ważny etap i ze zdwojoną energią otwieramy kolejne, uruchamiając m.in. zapowiadane inwestycje dużego formatu w Warszawie oraz zwiększając aktywność na rynkach regionalnych – zapewnia Jeroen van der Toolen. – Już w styczniu rozpoczniemy budowę kompleksu biurowego Sienna Towers z funkcjami handlowymi, hotelowymi i konferencyjnymi. Inwestycja pomieści 100 tys. mkw. w trzech budynkach. Będzie pierwszym nowo wybudowanym obiektem z bezpośrednim połączeniem z metrem.

Ghelamco we współpracy z kolejową spółką Xcity chce też zrealizować projekt obok dworca Warszawa Gdańska. W ciągu najbliższych kilku lat planuje realizację inwestycji o łącznej powierzchni przekraczającej 300 tys. mkw.

HB Reavis goni lidera

O tym, że rok 2015 sprzyjał deweloperom powierzchni biurowych, mówi także Stanislav Frnka, prezes firmy HB Reavis Poland.

– Było tak, mimo że wciąż mieliśmy do czynienia z rynkiem, na którym to najemcy stawiali warunki. Doświadczyliśmy jednak niecodziennej sytuacji – mimo rosnącej aktywności budujących i pesymistycznych prognoz zmniejszyła się ilość powierzchni niewynajętej. W III kwartale jej współczynnik w Warszawie skurczył się z 14 do 12,9 proc. – wylicza prezes HB Reavis Poland.

Jego zdaniem do spadku przyczyniła się przede wszystkim dobra sytuacja gospodarcza Polski oraz wynikająca z niej aktywność firm. – Mam tu na myśli zarówno spółki już działające w kraju, jak i te, które dopiero wchodzą na polski rynek. Warto przy tym zwrócić uwagę na profil najemców, wśród których coraz częściej znajdowały się nie tylko firmy z dynamicznie rozwijających się w Warszawie sektorów BPO/SSC oraz MŚP, ale również różnego rodzaju instytucje publiczne, które jeszcze do niedawna wybierały starsze biurowce – podkreśla Stanislav Frnka.

Według niego chociaż pozytywne nastroje wśród wynajmujących powinny się utrzymać w kolejnych latach, duża liczba biurowców planowanych do oddania w najbliższych miesiącach doprowadzi do ponownego wzrostu współczynnika pustostanów.

– Problem ten dotyczyć będzie jednak przede wszystkim starszych obiektów biurowych klasy B, które często kuszą atrakcyjną lokalizacją, ale pod względem jakości oferowanej powierzchni, efektywności kosztowej, a także bezpośredniego otoczenia oraz dostępu do różnego rodzaju udogodnień pozostają daleko w tyle za nowo ukończonymi budynkami – uważa szef HB Reavis Poland.

I dodaje: – Mimo że konkurencja wśród deweloperów jest coraz większa, w HB Reavis jesteśmy spokojni. W ciągu ostatnich 12 miesięcy nie tylko oddaliśmy do użytku budynek biurowy przy Postępu 14 oraz zrealizowany wspólnie z PKP SA nowy budynek dworca kolejowego Warszawa Zachodnia, ale również podpisaliśmy 28 umów najmu opiewających łącznie na ponad 65 tys. mkw. – wylicza Stanislav Frnka.

Obecnie jego firma realizuje dwie inwestycje, które w sumie dostarczą na warszawski rynek blisko 121 tys. mkw. Prezes zapowiada, że za chwilę ogłosi, iż ruszają kolejne projekty z dodatkowymi usługami dla najemców. Jakimi? Na razie to tajemnica.

Torus: wyjątkowy rok

Maciej Brożek, dyrektor do spraw komercjalizacji w firmie Torus, mówi, że największym zaskoczeniem dla branży deweloperskiej w 2015 r., zarówno na rynkach regionalnych, jak i w Warszawie, była skala popytu na biura.

– Nikt nie spodziewał się chyba pokonania granic z zeszłego roku. W Trójmieście, w zależności od zamknięcia toczących się aktualnie procesów, może to być nawet 100 tys. mkw. powierzchni biurowej, w Warszawie będzie to ok. 800 tys. mkw. Ten ogromny popyt bardzo dobrze wróży na kolejne lata – uważa Maciej Brożek.

Dodaje, że z punktu widzenia firmy Torus największym wydarzeniem było podpisanie umowy najmu z firmą State Street, która wynajęła w II etapie kompleksu Alchemia ponad 14 tys. mkw.

– Jest to jedna z największych transakcji w tym roku w Polsce, która jednocześnie zmieniła układ sił na trójmiejskim rynku biurowym. Istotnie zachwiała ona proporcją podaży i popytu w Trójmieście w 2015 r., co będzie miało też znaczący wpływ na sytuację rynkową w roku 2016. Transakcja ta pozwoliła nam też sprawnie sfinalizować sprzedaż II etapu inwestycji – opowiada Maciej Brożek. – Mijający rok był dla nas szczególnie intensywny i pod wieloma względami rekordowy.

W przyszłym roku Torus będzie się koncentrować na budowie III etapu Alchemii, który będzie znacznie większym powierzchniowo obiektem niż wcześniejsze. Firma będzie się także zajmować rozwojem innych swoich projektów: butikowego biurowca w Gdańsku-Wrzeszczu i logistycznego w Barniewicach.

Waryński: nowy rozdział

Jak mówi Jarosław Jankowski, prezes firmy Waryński SA, mijający rok był bardzo udany dla Grupy. – Rozpoczęcie budowy biurowca EQlibrium na warszawskiej Woli otworzyło kolejny rozdział działalności naszej firmy. Dotychczas koncentrowaliśmy się na realizacji projektów mieszkaniowych, jednak we wrześniu br. z optymizmem wkroczyliśmy również na rynek biurowy – opowiada Jarosław Jankowski. – Jeszcze przed rozpoczęciem budowy obiektu pozyskaliśmy najemców, którzy – lokując siedziby swoich firm właśnie w EQlibrium – zagospodarują ok. 40 proc. jego powierzchni.

Prezes Jankowski zapowiada, że mimo bardzo intensywnego okresu nie zamierza zwalniać tempa. – W 2016 r. skoncentrujemy się przede wszystkim na budowie biurowca EQlibrium i jego pełnej komercjalizacji. Warto podkreślić, iż nasz obiekt zostanie przygotowany w bardzo krótkim czasie. Jego zakończenie i oddanie do użytkowania planujemy na grudzień 2016 r., tak aby od stycznia 2017 r. mogli wprowadzić się pierwsi najemcy – zapewnia.

Podkreśla, że kondycja całego rynku komercyjnego jest dobra. – Dynamiczny rozwój obserwujemy przede wszystkim w Warszawie, gdzie w ostatnich miesiącach wzrosło zainteresowanie najemców powierzchnią biurową. Patrząc na prognozy sprzed kilkunastu miesięcy, może to stanowić spore zaskoczenie. Co prawda, obecnie rynek jest zdecydowanie bardziej atrakcyjny właśnie dla najemców, którzy swobodnie mogą negocjować stawki, jednak inwestorzy nadal dostrzegają w nim duży potencjał. Wraz z powstawaniem nowych projektów zaostrza się konkurencja na rynku, co może martwić niektórych deweloperów. Jednak patrzę w przyszłość z optymizmem – podsumowuje Jarosław Jankowski.

YouNick: na wzór Doliny Krzemowej

YouNick (tworzy Grupę Nickel z przedsiębiorstwem PTB Nickel i firmą deweloperską Nickel Development). Po ośmiu latach zmienił nazwę i filozofię działania.

– YouNick stał się unikalnym parkiem technologicznym. W centrum wszystkich naszych aktywności postawiliśmy człowieka: najemcę, pracownika i pomysłodawcę innowacji. W podpoznańskich Złotnikach stworzyliśmy miejsce, które oferuje przyjazną infrastrukturę, rozwiązania wspierające innowacyjność oraz stale udoskonalane usługi dodatkowe – opowiada Beata Kiewisz, dyrektor ds. komunikacji parku technologicznego YouNick. – Na początku roku uruchomiliśmy opracowany wspólnie z najemcami program, który wspiera rozwój zawodowy i osobisty osób zatrudnionych na terenie parku. W czerwcu otworzyliśmy trzeci biurowiec, a we wrześniu także żłobek połączony z przedszkolem kompetencyjnym, pierwszą tego typu placówką w Polsce.