Kalendarium wydarzeń 1914 – 1923 Jak Polacy wybili się na niepodległość

[b]24 lipca[/b]

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki tworzy na terenie Białorusi I Korpus Polski

[b]15 sierpnia[/b]

Powstanie z inicjatywy Romana Dmowskiego Komitetu Narodowego Polskiego reprezen- tującego sprawę polską na Zachodzie. Za oficjalne przedstawicielstwo polskie uznają KNP Francja (20 września), Wielka Brytania (15 października), USA (10 listopada)

[b]15 października[/b]

Powołanie przez cesarzy Austrii i Niemiec Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego (abp Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski)

[b]21 grudnia[/b]

W Besarabii tworzy się II Korpus Polski (od marca 1918 r. dowódcą Józef Haller)

[srodtytul]1918[/srodtytul]

[b]8 stycznia[/b]

Orędzie prezydenta Stanów Zjednoczonych Thomasa Woodrowa Wilsona. Jeden z punków przewiduje powstanie państwa polskiego z dostępem do morza

[b]9 lutego[/b]

Traktat pokojowy w Brześciu Niemiec i Austrii z Ukraińską Republiką Ludową przyznaje jej Chełmszczyznę, co wywołuje gwałtowne polskie protesty

[b]15 – 16 lutego[/b]

Na znak protestu przeciw traktatowi brzeskiemu Polski Korpus Posiłkowy w służbie austriackiej przechodzi linię frontu pod Rarańczą

[b]18 lutego[/b]

Proklamowanie państwa litewskiego ze stolicą w Wilnie

[b]22 lutego [/b]

Polsko-francuska umowa w sprawie formowania polskiej armii we Francji

[b]25 marca[/b]

Białoruski Komitet Narodowy proklamuje niepodległość Białorusi

[b]sierpień[/b]

Walerian Czuma tworzy w rejonie Ufy polską 5. Dywizję Syberyjską

[b]29 sierpnia [/b]

Rada Komisarzy Ludowych anuluje wszelkie układy i akty dotyczące rozbiorów Polski

[b]28 września[/b]

Umowa Komitetu Narodowego Polskiego z władzami francuskimi w sprawie armii polskiej. Ma ona pozostawać pod władzą KNP

[b]7 października[/b]

Odezwa Rady Regencyjnej deklarująca dążenie do niepodległości

[b]12 października[/b]

Rada Regencyjna wprowadza nową rotę przysięgi dla wojska polskiego. Żołnierze przysięgali odtąd Bogu, ojczyźnie, państwu polskiemu

[b]19 października[/b]

W Cieszynie powstaje polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. We Lwowie politycy ukraińscy proklamują Zachodnioukraińską Republikę Ludową

[b]23 października[/b]

Rada Regencyjna mianuje premierem Józefa Świeżyńskiego, bez uzgodnień z Niemcami i Austriakami

[b]25 października[/b]

Rząd Józefa Świeżyńskiego (mianowany przez Radę Regencyjną) powołuje Sztab Generalny Wojska Polskiego bez uzgodnień z władzami zaborczymi

[b]28 października[/b]

Stronnictwa polskie w Galicji uchwalają rezolucję, że Galicja należy odtąd do państwa polskiego. W Krakowie powstaje Polska Komisja Likwidacyjna przejmująca władzę od Austriaków z Wincentym Witosem na czele

[b]31 października[/b]

Polacy rozbrajają Austriaków w Cieszynie

[b]1 listopada[/b]

Ukraińcy próbują opanować Lwów; początek trzytygodniowej walki o miasto zakończonej polskim zwycięstwem

[b]5 listopada[/b]

Polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego i czeski Zemsky Narodni Vybor pro Slezsko dzielą Śląsk Cieszyński według kryterium etnograficznego

[b]7 listopada[/b]

W Lublinie powstaje Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele

[b]9 – 19 listopada[/b]

Rozbrajanie Niemców w Warszawie i na terenach okupacji niemieckiej

[b]11 listopada[/b]

Przekazanie Piłsudskiemu przez Radę Regencyjną władzy nad tworzącą się armią polską

[b]12 listopada[/b]

W Poznaniu powstaje Naczelna Rada Ludowa

[b]14 listopada[/b]

Rada Regencyjna przekazuje całość władzy wojskowej i cywilnej Piłsudskiemu

[b]18 listopada[/b]

Na premiera pierwszego rządu niepodległej Polski Piłsudski powołuje Jędrzeja Moraczewskiego

[b]22 listopada[/b]

Dekret rządu o najwyższej władzy reprezentacyjnej. Piłsudski zostaje tymczasowym naczelnikiem państwa

[b]27 grudnia[/b]

Wybucha powstanie wielkopolskie

[srodtytul]1919[/srodtytul]

[b]3 stycznia [/b]

Atak wojsk czeskich na polską część Śląska Cieszyńskiego; walki trwają do końca stycznia, m.in. pod Skoczowem

[b]26 stycznia[/b]

Wybory do Sejmu Ustawodawczego. Największym klubem (34 proc. posłów) Klub Związku Ludowo-Narodowego (endecja)

[b]14 lutego[/b]

Zawieszenie broni w Wielkopolsce, Pierwsze regularne walki Wojska Polskiego z Armią Czerwoną

[b]16 lutego[/b]

Układ rozejmowy między państwami ententy a Niemcami. Niemcy zostają zobowiązane do zaprzestania działań ofensywnych przeciw Polakom w Wielkopolsce

[b]20 lutego[/b]

Uchwalenie małej konstytucji. Piłsudski naczelnikiem państwa

[b]19 – 21 kwietnia[/b]

Wojsko Polskie zdobywa Wilno, przepędzając Armię Czerwoną

[b]21 kwietnia[/b]

Gen. Józef Haller przybywa do Polski na czele 100-tysięcznej Błękitnej Armii

[b]29 kwietnia[/b]

Sejm uchwala ustawę o święcie narodowym 3 maja

[b]14 maja[/b]

Początek polskiej ofensywy przeciw wojskom ukraińskim w Galicji Wschodniej

[b]25 czerwca[/b]

Rada Najwyższa Sprzymierzonych upoważniła Polskę do zajęcia całej Galicji Wschodniej do rzeki Zbrucz

[b]28 czerwca[/b]

Traktat pokojowy w Wersalu. Podpisują go ze strony polskiej główny negocjator Roman Dmowski oraz Ignacy Paderewski. Przyznanie Polsce praw do Pomorza i Wielkopolski; na Górnym Śląsku, Mazurach, Powiślu mają być plebiscyty

[b]17 lipca[/b]

Polskie wojska zajmują linię Zbrucza (będzie to do 1939 r. rzeka graniczna ze Związkiem Sowieckim)

[b]1 sierpnia[/b]

Sejmowa ustawa o wskrzeszeniu Orderu Virtuti Militari

[b]16 – 17 sierpnia[/b]

Wybuch I powstania śląskiego

[b]11 października[/b]

W Wilnie zostaje otwarty Uniwersytet Stefana Batorego

[srodtytul]1920[/srodtytul]

[b]3 stycznia[/b]

Polsko-łotewska ofensywa na Dyneburg

[b]22 stycznia[/b]

Pierwsze dekoracje Orderem Virtuti Militari

[b]10 lutego[/b]

Gen. Józef Haller dokonuje w Pucku aktu zaślubin Polski z morzem

[b]25 kwietnia [/b]

Nowy rozdział w wojnie Polski z bolszewicką Rosją. Początek operacji ukraińskiej Wojska Polskiego poprzedzonej umową z rządem Semena Petlury uznającą prawo Ukrainy do niepodległości i przewidującą współdziałanie w walce z bolszewikami

[b]7 maja 1920[/b]

Wojsko Polskie zajmuje Kijów

[b]27 maja [/b]

Kontrofensywa Armii Czerwonej

[b]1 lipca[/b]

Powołanie Rady Obrony Państwa

[b]4 lipca[/b]

Rozkaz o formowaniu armii ochotniczej

[b]5 – 16 lipca[/b]

Konferencja w Spa. W zamian za pomoc mocarstw zachodnich Polska musi zrezygnować z plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim. 10 lipca Polska zobowiązuje się wycofać wojska na linię demarkacyjną z 8 grudnia 1919 r. (przebiegającą w przybliżeniu tak jak obecna granica Polski)

[b]11 lipca[/b]

Plebiscyt na Warmii i Mazurach (do Polski przyłączono trzy gminy na Mazurach i pięć na Powiślu)

[b]15 lipca[/b]

Uchwalenie ustawy o wykonaniu reformy rolnej

[b]24 lipca[/b]

Powołanie koalicyjnego rządu obrony narodowej z premierem Wincentym Witosem

[b]28 lipca[/b]

Podział Śląska Cieszyńskiego przez Konferencję Ambasadorów z pominięciem kryterium etnograficznego

[b]13 sierpnia[/b]

Początek Bitwy Warszawskiej, zatrzymanie uderzenia sowieckiego i odrzucenie Armii Czerwonej od Warszawy (kontrofemnsywa znad Wieprza 16 sierpnia)

[b]17 sierpnia[/b]

Bohaterski bój żołnierzy polskich pod Zadwórzem (polskie Termopile)

[b]19 – 20 sierpnia[/b]

Wybucha II powstanie śląskie

[b]31 sierpnia[/b]

Zwycięska dla Polaków wielka bitwa kawaleryjska pod Komarowem z Konarmią

[b]16 września[/b]

Bohaterski bój żołnierzy polskich pod Dytiatyniem

[b]23 września [/b]

Początek bitwy niemeńskiej decydującej o polskim zwycięstwie w wojnie z czerwoną Rosją

[b]8 października [/b]

Gen. Lucjan Żeligowski rozpoczyna marsz na Wilno, dzień później zajmuje miasto i tworzy Litwę Środkową

[b]12 października [/b]

W Rydze zawarto rozejm między Polską a bolszewicką Rosją

[b]22 listopada[/b]

Lwów zostaje udekorowany Orderem Virtuti Militari za walkę z Ukraińcami w listopadzie 1918 r.

[srodtytul]1921[/srodtytul]

4 lutego

Ustanowienie Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta)

[b]19 lutego[/b]

Zawarcie sojuszu polsko-francuskiego

[b]17 marca[/b]

Uchwalenie konstytucji

[b]18 marca[/b]

Podpisanie traktatu ryskiego między Polską a bolszewicką Rosją i Ukrainą

[b]20 marca[/b]

Plebiscyt na Górnym Śląsku: za Niemcami 60 proc., za Polską 40 proc.

[b]10 kwietnia[/b]

Płock udekorowany Krzyżem Walecznych za obronę w wojnie z bolszewicką Rosją

[b]3 maja[/b]

III powstanie śląskie

[b]21 – 26 maja [/b]

Bój powstańców śląskich z Niemcami o Górę św. Anny

[b]26 maja – 7 czerwca[/b]

Rozejm, a następnie przerwanie walk na Śląsku

[b]25 września[/b]

Ukraiński zamach na życie Piłsudskiego we Lwowie

[b]12 października[/b]

Rada Ligi Narodów dokonuje podziału Górnego Śląska (korzystnego dla Polski)

[srodtytul]1922[/srodtytul]

[b]20 lutego[/b]

Uchwała Sejmu Orzekającego w Wilnie o przyłączeniu Wileńszczyzny do Polski

[b]18 czerwca[/b]

Polska przejmuje Śląsk

[b]23 września[/b]

Uchwała o budowie portu w Gdyni

[b]5 listopada[/b]

Wybory do sejmu I kadencji. Blok Chrześcijańskiej Jedności Narodowej (endecja) uzyskuje najwięcej mandatów

[b]9 grudnia[/b]

Wybór pierwszego prezydenta RP Gabriela Narutowicza (zamordowany 16 grudnia)

[srodtytul]1923[/srodtytul]

[b]5 marca [/b]

Rada Ambasadorów uznaje wschodnią granicę Polski