„Gaude Mater Polonia” nie wróci do nas szybko

Ministerstwo Kultury oraz MSZ nie potwierdzają informacji, które pojawiły się w niemieckich mediach, aby trwały negocjacje na temat zwrotu pakietu dzieł sztuki, w tym manuskryptu średniowiecznej pieśni „Gaude Mater Polonia”.

Publikacja: 20.12.2024 17:59

„Gaude Mater Polonia” nie wróci do nas szybko

Foto: Wikimedia Commons/Da flow/CC 3.0

Fragment tej późnośredniowiecznej pieśni został znaleziony w poprzednim roku w Bibliotece Państwowej w Berlinie. Znajdują się na nim pieczęcie, które wskazują, że rękopis ten znajdował się w Bibliotece Seminaryjnej w Płocku. Odkrycie to jako pierwszy opisał portal TVN 24.

Biblioteka Seminaryjna w Płocku posiadała przed II wojną światową jedną z najcenniejszych kolekcji starych ksiąg. W 1941 roku zostały one wywiezione przez Niemców.

Być może teraz odnaleziono jeden z najstarszym zapisów średniowiecznego hymnu, który powstał prawdopodobnie w połowie XIII wieku. Najstarszy znany zapis „Gaude Mater Polonia” pochodzi z około 1372 roku i znajduje się w „Antyfonarzu kieleckim” – średniowiecznej księdze liturgicznej. Być może odnaleziony w berlińskiej bibliotece fragment pieśni pochodzi z XIV wieku.

Czytaj więcej

Polskie skarby odnalezione w zagranicznych bibliotekach

Ministerstwo Kultury przygotowuje wniosek restytucyjny hymnu

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało nas, że we współpracy z Biblioteką Narodową w Warszawie prowadzi kwerendę biblioteczną i archiwalną w celu zebrania pełnej dokumentacji dotyczącej grupy zabytków piśmiennictwa z przedwojennych polskich księgozbiorów odnalezionych w Staatsbibliothek zu Berlin. Kwerenda ta obejmuje także fragment późnośredniowiecznego rękopisu z zachowanym przekazem hymnu „Gaude Mater Polonia”, który został odnaleziony przez dr. Jacka Kordela, pracownika Biblioteki Narodowej w Warszawie.

„Badane są w szczególności fakty dotyczące proweniencji zabytków oraz okoliczności ich grabieży. Informacje i materiały pozyskane w czasie kwerendy posłużą do sporządzenia wniosku restytucyjnego” – informuje nas resort kultury.

Biblioteka Państwowa w Berlinie w odpowiedzi na pytanie Deutsche Welle potwierdziła, że rękopis „Gaude Mater Polonia”, jak i inne polonika znajdujące się w tzw. Depozycie 39, trafiły do niej prawdopodobnie w czasie II wojny światowej.

Zdaniem rzeczniczki biblioteki dokumenty te pochodzą z różnych, częściowo nieznanych proweniencji. „Według naszych informacji nie ma oficjalnych wniosków o zwrot ze strony państwa polskiego. Niemniej jednak kolekcja jest częścią nadrzędnych negocjacji w sprawie zwrotu dóbr kultury między Polską a Niemcami” – stacja DW cytuje stanowisko Biblioteki Państwowej.

Wprawdzie jeden z polskich urzędników powiedział nam, że w ostatnim czasie widoczne jest przyspieszenie w sprawie rozmów dotyczących zwrotu dzieł sztuki, ale nie ma w tej sprawie jeszcze przełomu.

Departament Informacji MSZ przypomina, że temat dóbr kultury utraconych w czasie II wojny światowej „jest zagadnieniem wciąż aktualnym i budzącym zrozumiałe emocje w polskim społeczeństwie”.

Czytaj więcej

Czy Berlin zwróci obrazy wywiezione z Wrocławia? „Władze polskie nie wystosowały zapytania”

MSZ: nie są prowadzone negocjacje w sprawie zwrotu zapisu „Gaude Mater Polonia”

„Polskie stanowisko w sprawie restytucji polskich dóbr kultury przez Niemcy nie ulega zmianie. Intencją władz polskich jest osiągnięcie zadowalającego rozwiązania problemu szeroko rozumianych dóbr kultury w stosunkach polsko-niemieckich, które pozwoli obu stronom na jego zamknięcie, a także zaspokojenie przyszłych ewentualnych roszczeń, w tym również ze strony osób prywatnych”. Ale jednocześnie dodało, że nie prowadzi aktualnie rozmów ani negocjacji ze stroną niemiecką na temat zapisu pieśni „Gaude Mater Polonia” ani innych polskich dzieł sztuki.

Anna Ruckheim z ambasady RFN w Warszawie stwierdziła, że Niemcy i Polska pozostają w kontakcie w kwestiach związanych z restytucją odnośnie do poszczególnych przypadków. Ale zaznaczyła też, że do tej pory „nie doszło do wznowienia rozmów w sprawie zwrotu dóbr kultury, które były przewidziane w polsko-niemieckim traktacie o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy”.

Fragment tej późnośredniowiecznej pieśni został znaleziony w poprzednim roku w Bibliotece Państwowej w Berlinie. Znajdują się na nim pieczęcie, które wskazują, że rękopis ten znajdował się w Bibliotece Seminaryjnej w Płocku. Odkrycie to jako pierwszy opisał portal TVN 24.

Biblioteka Seminaryjna w Płocku posiadała przed II wojną światową jedną z najcenniejszych kolekcji starych ksiąg. W 1941 roku zostały one wywiezione przez Niemców.

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Kulisy sprzedaży depozytu Zamoyskich. Co proponowali spadkobiercy?
Materiał Promocyjny
Suzuki e VITARA jest w pełni elektryczna
Historia
Impas w sprawie ekshumacji ofiar ukraińskich nacjonalistów trwa
Kultura
Miliony za wykup depozytu z rąk spadkobierców ordynata Zamoyskiego
Kraj
Pałac Prezydencki: Czy media społecznościowe zdominują kampanię prezydencką 2025 roku?
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Kraj
Nowej nadziei na nowy rok
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego