Rezolucje w sprawie wojny w Ukrainie. Czym różnią się dokumenty przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa ONZ?

Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło ukraińsko-europejską rezolucję, która potępia rosyjską agresję oraz amerykańską rezolucję, z wniesionymi do niej poprawkami. W obu mówi się o inwazji Rosji na Ukrainę. Z kolei Rada Bezpieczeństwa ONZ – w której Rosja jest stałym członkiem z prawem weta – przyjęła pierwotny projekt amerykański, który nie zawiera potępienia ani nawet wzmianki o ataku Rosji.

Dwie rezolucje przyjęte w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ

Za ukraińską rezolucją w Zgromadzeniu Ogólnym zagłosowały 93 państwa, przeciwko było 18. Od głosu wstrzymało się 65 krajów. Wśród głosujących przeciw były między innymi Stany Zjednoczone i Rosja.

Zgromadzenie Ogólne przyjęło też rezolucję autorstwa USA. Pierwotnie mówiła tylko o żalu z powodu „tragicznych ofiarach śmiertelnych w konflikcie Federacji Rosyjskiej z Ukrainą”. Nie zawierała potępienia rosyjskiej inwazji. W dokumencie znalazło się natomiast sformułowanie, mówiące o tym, że głównym celem ONZ jest utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz pokojowe rozwiązywanie sporów. Tekst tej rezolucji został zmieniony poprawkami zgłoszonymi m.in. przez Polskę. W ich wyniku dokument mówi, że wojna w Ukrainie jest „inwazją na Ukrainę na pełną skalę dokonaną przez Federację Rosyjską”.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Mocne wystąpienie Sikorskiego na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ. "Wszyscy to widzieliście"

- Żyjemy w burzliwych czasach. Po krótkiej przerwie, którą dała nam historia, którą bardzo się cieszyliśmy. Ale historia nas dogoniła. W czasach takich jak te, gdy świat wydaje się być niepozbierany, gdy porządek wydaje się umierać, to, czego potrzebujemy to powrót do pytań podstawowych o to, co słuszne, a co niesłuszne. O to, co prawdziwe, a co nieprawdziwe. Co się tak naprawdę dzieje, a co jest tylko wytworem propagandy - mówił minister Radosław Sikorski na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, poświęconej trzeciej rocznicy rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Co znajduje się w rezolucji przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ

Przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne rezolucja rozpoczyna się od słów o zaniepokojeniu społeczności międzynarodowej pełnoskalową inwazją Rosji na Ukrainę, która trwa już trzy lata i „ma niszczycielskie i długotrwałe skutki nie tylko dla Ukrainy, ale również dla innych regionów i całego świata”. W dokumencie mowa również o potrzebie osiągnięcia „wszechstronnego, sprawiedliwego i trwałego pokoju”. W rezolucji przypomniano także o wynikającym z Karty Narodów Zjednoczonych obowiązku powstrzymania się od użycia siły przeciwko terytorium, integralności lub niepodległości politycznej któregokolwiek z państw członkowskich i o obowiązku pokojowego rozstrzygania sporów.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

ONZ: USA kompletują poparcie dla rezolucji przeciwko Rosji

Urzędnicy amerykańscy naciskają na ponad 100 krajów, by zatwierdziły rezolucję ONZ potępiającą aneksję terytoriów Ukrainy przez Rosję

W dokumencie „potwierdzono zaangażowanie ONZ na rzecz suwerenności, niepodległości, jedności i integralności terytorialnej Ukrainy w ramach jej uznanych przez społeczność międzynarodową granic, rozciągających się na wody terytorialne”. Zaznaczono też, że „żadne przejęcie terytorialne, w wyniku groźby lub użycia siły nie będzie uznawane za legalne”. Wyrażono przy tym ubolewanie „nad tragicznymi konsekwencjami dla praw człowieka i spraw humanitarnych” i potępiono „wszelkie ataki na ludność cywilną i obiekty cywilne, w tym te stanowiące krytyczną infrastrukturę energetyczną”. W dokumencie, przyjętym przez Zgromadzenie Ogólne zaznaczono, że agresja ma „szczególny wpływ na kobiety i dzieci, w tym uchodźców i osób wewnętrznie przesiedlone, oraz innych cywilów, którzy mają szczególne potrzeby, w tym osoby niepełnosprawne i osoby starsze”. Wspomniano również „ciągły negatywny wpływ wojny na globalne bezpieczeństwo żywnościowe, bezpieczeństwo, energetykę, gospodarkę światową bezpieczeństwo nuklearne i środowisko”.

Zaapelowano też o „deeskalację, szybkie zaprzestanie działań wojennych i pokojowe rozwiązanie wojny z Ukrainą”, co – jak wynika z przyjętej rezolucji – powinno nastąpić pilnie. Rezolucja wspomina też o podejmowanych przez różne państwa członkowskie wysiłkach „w celu złagodzenia skutków wojny i przedstawiania wizji kompleksowego i trwałego rozwiązania poprzez dyplomację, dialog i środki polityczne, oparte na Karcie Narodów Zjednoczonych i prawo międzynarodowe”. Przypomniano także o konieczności pełnego wdrożenia rezolucji w życie „w odpowiedzi na agresję na Ukrainę, w szczególności na jej żądanie, aby Federacja Rosyjska niezwłocznie, całkowicie i bezwarunkowo wycofała wszystkie swoje siły zbrojne z terytorium Ukrainy”. 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Siedem państw chciało zablokować wystąpienie Zełenskiego w ONZ

Zgromadzenie Ogólne ONZ zagłosowało za umożliwieniem prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu przemówienia na 77. sesji Zgromadzenia przez łącze wideo.

W rezolucji podkreślono również, „potrzebę zapewnienia odpowiedzialności za najpoważniejsze zbrodnie popełnione na terytorium Ukrainy zgodnie z prawem międzynarodowym”, co miałoby się odbywać w wyniku podjęcia „uczciwych i niezależnych śledztw na szczeblu krajowym i międzynarodowym”, które zapewniłyby sprawiedliwość wszystkim ofiarom i zapobiegły podobnym zbrodniom w przyszłości.

Jednym z punktów rezolucji był apel o „całkowitą wymianę jeńców wojennych, uwolnienie wszystkich osób bezprawnie zatrzymanych i powrót wszystkich internowanych, w tym przymusowo deportowanych i przesiedlonych cywilów i dzieci.

W dalszych punktach dokumentu wezwano do przestrzegania prawa międzynarodowego, prawa humanitarnego, zapewnienia bezpiecznego i nieograniczonego dostępu do pomocy humanitarnej i wezwano państwa członkowskie do współpracy w duchu solidarności.

Co znalazło się w pierwotnym amerykańskim projekcie, przyjętym w Radzie Bezpieczeństwa?

Pierwotny amerykański projekt – zatytułowany „Ścieżka do pokoju”, przyjęty przez Radę Bezpieczeństwa – nie mówił o inwazji Rosji na Ukrainę, ale o „wojnie rosyjsko-ukraińskiej”.