Michael York – legenda kina i telewizji

Jest legendą kina i telewizji. Debiutował pod koniec lat 60. u Franco Zefirellego, potem był kultowy „Kabaret” Boba Fosse’a, wreszcie rola, która Michaelowi Yorkowi przyniosła bodaj największą popularność: muszkieter D’Artagnan. Ale dwa najnowsze filmy z udziałem aktora powstały w Polsce

Publikacja: 06.08.2011 15:46

Foto: materiały prasowe

Filip Memches

27 marca 2012 roku Michael York kończy 70 lat

Gwiazdor ma imponującą filmografię, w dorobku ponad 150 ról i nagrody, choć bez tej najbardziej pożądanej – Oscara. Ale o dobrym aktorstwie świadczy nie tylko liczba statuetek. Także talent, wszechstronność i forma, która nie przemija z upływem lat. I tu kariera Michaela Yorka może stanowić wzór do naśladowania.

Ostatnio rzadziej pojawia się na ekranie. Dlatego cieszy fakt, że dwie ostatnie produkcje z jego udziałem związane są z Polską. Gwiazdor wcielił się w postać narratora w „Świadectwie" (2008) – fabularyzowanym dokumencie na podstawie wspomnień kardynała Stanisława Dziwisza o Janie Pawle II, a w „Młynie i krzyżu" (2011) Lecha Majewskiego zagrał Nicholasa Jonghelincka, kolekcjonera zafascynowanego obrazem Pietera Bruegla. Aktor już wcześniej pracował z Polakami (w filmie Jerzego Skolimowskiego „Najlepszą zemstą jest sukces" z 1984 r. wcielił się w polskiego arystokratę), ale dopiero teraz miał okazję odwiedzić nasz kraj.

Często podkreśla w wywiadach, że dzięki swojemu zawodowi stał się obywatelem świata. Urodził się w Anglii i tam zaczynał karierę, ale od 35 lat mieszka w Stanach Zjednoczonych, ma amerykański paszport i żonę Amerykankę. Śmieje się, że swoją narodowość najchętniej określiłby jako „Angloamerykanin". A dopytywany przez dziennikarzy, czy po tylu latach za Oceanem przetrwało w nim coś typowo angielskiego, odpowiada, że owszem: akcent i poczucie humoru.

Naprawdę nazywa się Michael Hugh Johnson. Urodził się 27 marca 1942 roku w angielskim Fulmer. W dzieciństwie miał wypadek i złamał sobie nos, co na szczęście nie przekreśliło mu potem drogi do kariery. York wspomina, że aktorstwem zainteresował się wcześnie. Chodził do podstawówki na przedmieściach Londynu i tam spotkał nauczyciela, który prowadził amatorski szkolny teatr. Michael szybko odkrył, że występy sprawiają mu przyjemność, i choć jako kierunek studiów na Oksfordzie wybrał język angielski, ze swojej pasji już nie zrezygnował. W czasach studenckich zjeździł prawie całą Wielką Brytanię z zespołem National Youth Theatre, którego jednym z opiekunów był sir Laurence Olivier.

Utalentowanemu aktorowi, który na scenie sprawdził się w repertuarze szekspirowskim, włoski reżyser Franco Zefirelli zaproponował udział w swoich filmowych adaptacjach dzieł Szekspira: „Poskromieniu złośnicy" (1967) oraz „Romeo i Julii" (1968).

Michael zagrał w dramacie „Wypadek" i miniserialu telewizji BBC „Saga rodu Forsyte'ów" (1967). Dobrze oceniona została także jego kreacja w musicalu „Kabaret" (1972) Boba Fosse'a z Lizą Minnelli.

Ale kluczem do prawdziwej sławy i serc masowej widowni okazała się brawurowo zagrana rola D'Artagnana w „Trzech muszkieterach" (1973) Richarda Lestera. Aktor opowiadał potem w wywiadach, że praca nad filmem była wielką, momentami dosyć niebezpieczną przygodą, bo już drugiego dnia zdjęć jego dubler odniósł kontuzję i gwiazdor musiał samodzielnie wykonywać wszystkie sceny kaskaderskie. Po roku do kin trafiła druga część przygód D'Artagnana – „Czterej muszkieterowie". Potem jeszcze dwukrotnie York wcielał się w swego ulubionego bohatera: w „Powrocie muszkieterów" (1989) i „Muszkieterce" (2004).

Wystąpił m.in. w „Morderstwie w Orient Expresie" (1974), „Ucieczce Logana" (1976) i „Wyspie doktora Moreau" (1977). Stworzył wiele niezapomnianych ról także na małym ekranie: w telewizyjnych miniseriach „Jezus z Nazaretu" (1977) Zefirellego, „Tajemnicach Sahary" (1988) i „Póki się znów nie spotkamy" (1989). Talentem komediowym błysnął w „Austinie Powersie: Agencie specjalnej troski" (1997), grając – także w dwóch sequelach – szefa brytyjskiego wywiadu Basila Expositiona. Pojawił się w dramacie „Moskiewska gorączka" (2004) i telewizyjnym thrillerze „Ikona" (2005).

W 1993 roku York opublikował autobiografię „Accidentally on Purpose". W 1997 roku został uhonorowany Orderem Imperium Brytyjskiego. Jest współtwórcą California Youth Theater.