Filmowe portrety prof. Zygmunta Baumana

W dwóch nowych dokumentach światowej sławy socjolog i filozof opowiada o sobie i o naszych czasach - pisze Monika Kuc

Publikacja: 05.07.2011 11:30

„ Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana" reż Krzysztof Rzączyński , film wyprodukowany przez Narodo

„ Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana" reż Krzysztof Rzączyński , film wyprodukowany przez Narodowy Instytut Audiowizualny, dołączony do książki Zygmunt Bauman „Kultura w płynnej nowoczesności", Agora, Warszawa 2011

Foto: materiały prasowe

Oba filmy - „Lawnswood garden" w reż. Pawła Kuczyńskiego oraz „Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana" w reż. Krzysztofa Rzączyńskiego znakomicie się uzupełniają. Postać bohatera – jednego z największych współczesnych intelektualistów – jest w nich wielowymiarowa.

Wątki biograficzne splatają się z refleksjami profesora o świecie, kulturze i życiu, a także z wypowiedziami najbliższych, współpracowników i społecznych autorytetów. – Analiza holocaustu Baumana pokazuje, że to nie był przypadek w nowoczesnym świecie - mówi Vaclav Havel w filmie Kuczyńskiego, powołując się na głośną książkę socjologa „Pamięć i zagłada", uhonorowaną prestiżowymi nagrodami Theodora W. Adorno i Księcia Asturii.

Zygmunt Bauman urodził się w 1925 roku Poznaniu. Gdy wybuchła wojna, we wrześniu 1939 roku opuścił Polskę i wraz z rodzicami wyjechał na wschód. W Związku Radzieckim zdał maturę, rozpoczął studia i wstąpił do I Armii Wojska Polskiego. Brał udział w bitwie o Kołobrzeg i w zdobywaniu Berlina. Studia kontynuował na Uniwersytecie Warszawskim u prof. Stanisława Ossowskiego i prof. Juliana Hochfelda.

W 1968 roku na fali antysemickich wystąpień został usunięty z Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie był kierownikiem Katedry Socjologii. Wtedy złożył legitymację partyjną. I wyjechał z żoną – Janiną oraz trzema córkami najpierw do Tel Awiwu i Hajfy, a w 1971 do Anglii. O czasach pomarcowej tułaczki opowiadają w filmie Rzączyńskiego córki profesora Anna, Lydia i Irena. A doświadczenia holocaustu przypominają w filmie Kuczyńskiego wspomnienia z autobiograficznej książki jego żony Janiny Bauman „Zima o poranku. Opowieść dziewczynki z warszawskiego getta".

W Anglii Zygmunt Bauman kierował Katedrą Socjologii w Leeds do odejścia na emeryturę w 1990 roku. Profesor jest autorem kilkudziesięciu książek. Twórcą koncepcji ponowoczesności, o której pisze m.in. w „Ponowoczesność jako źródło cierpień" i „Płynna nowoczesność." – Świat nowoczesny jest nieprzejrzysty, trudny do uporządkowania, nie ma już jednego centrum, stał się archipelagiem diaspor – wyjaśnia w dokumencie Rzączyńskiego.

Zygmunt Bauman jak mało kto łączy doświadczenie, wiedzę i żywe zainteresowanie najnowszymi zjawiskami kulturowymi. - Nie znam rówieśnika, który byłby tak współczesny, jak Bauman - zauważa o kilka generacji młodszy od niego artysta Mirosław Bałka w filmie Kuczyńskiego. (profesor przenikliwie zinterpretował jego instalację „How it is" w Tate Modern w Londynie).

Po obejrzeniu dokumentów warto sięgnąć po najnowszą książkę prof. Baumana „Kultura w płynnej nowoczesności", napisaną na Europejski Kongres Kultury (który odbędzie się we Wrocławiu 8 - 11 września). Książkę niezwykła, która nie jest beznamiętną analizą współczesnej kultury i kondycji społeczeństwa, ale pełną pasji próbą – nieraz rewolucyjną, a nieraz utopijną – zdiagnozowania naszej współczesnej świadomości i etapu cywilizacyjnego rozwoju.

Kto jeszcze sądzi, że zadaniem współczesnej kultury jest niesienie kaganka oświaty jest w błędzie – przekonuje autor. I twierdzi, że w naszych czasach funkcją kultury nie jest zaspokajanie istniejących potrzeb, ale nieustanne stwarzanie nowych. A zatem utrzymywanie nas w stanie permanentnego niezaspokojenia, bo dziś we wszystkich dziedzinach staliśmy się konsumentami, przypominającymi klientów gigantycznego domu towarowego. Pochłaniamy wszystko, z równym smakiem delektując się Beckettem, jak telewizyjnym show.

„Lawnswood garden" reż. Paweł Kuczyński. Film powstał dzięki wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza, Narodowego Centrum Kultury oraz ZAiKS

„ Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana" reż Krzysztof Rzączyński , film wyprodukowany przez Narodowy Instytut Audiowizualny, dołączony do książki Zygmunt Bauman „Kultura w płynnej nowoczesności", Agora, Warszawa 2011

Oba filmy - „Lawnswood garden" w reż. Pawła Kuczyńskiego oraz „Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana" w reż. Krzysztofa Rzączyńskiego znakomicie się uzupełniają. Postać bohatera – jednego z największych współczesnych intelektualistów – jest w nich wielowymiarowa.

Wątki biograficzne splatają się z refleksjami profesora o świecie, kulturze i życiu, a także z wypowiedziami najbliższych, współpracowników i społecznych autorytetów. – Analiza holocaustu Baumana pokazuje, że to nie był przypadek w nowoczesnym świecie - mówi Vaclav Havel w filmie Kuczyńskiego, powołując się na głośną książkę socjologa „Pamięć i zagłada", uhonorowaną prestiżowymi nagrodami Theodora W. Adorno i Księcia Asturii.

Pozostało jeszcze 81% artykułu
Film
Majówka z gwiazdami kina, książki i muzyki w Cieszynie, czyli Kino na Granicy
Film
Czy Oscary trafią do sztucznej inteligencji?
Film
OFF NA MAKSA – gwiazdy w Miasteczku Filmowym! | 3 dzień 18. Mastercard OFF CAMERA
Film
Czasem słońce, czasem deszcz | Dzień 2 Mastercard OFF CAMERA
Materiał Promocyjny
Jak Meta dba o bezpieczeństwo wyborów w Polsce?
Film
Rusza 18. edycja Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF CAMERA