Zalew powstaje w malowniczej dolinie między Biszczą a Żarami. Będzie miał 44 ha lustra wody. Koszt inwestycji to 7,1 mln zł, z czego 5,3 mln zł pozyskano ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Docelowo zalew ma mieć ponad 72 ha lustra wody. Na środku znajdzie się 10-hektarowa wyspa. Wokół zbiornika na 64 ha gruntów komunalnych w przyszłości mają powstać parkingi, domy wypoczynkowe, restauracje i sklepy.

Genowefa Tokarska, która od 17 lat kieruje gminą, ma nadzieję, że zalew stanie się kołem zamachowym lokalnej gospodarki i w zasadniczy sposób zmieni charakter gminy z typowo rolniczej na turystyczną. – Nad czystą wodę ludzie zawsze będą przyjeżdżać – mówi wójt Tokarska.

Pomysł budowy zalewu powstał na początku lat 90. Gmina przez siedem lat szukała źródeł finansowania tej inwestycji. Udało się w ubiegłym roku.W Biszczy rzadko która inwestycja finansowana jest z budżetu gminy. Bywa, że projekt leży tak długo, aż uda się pozyskać na niego środki z funduszy zewnętrznych. Tak było z budową oczyszczalni ścieków i stadionu w Biszczy, budową Domu Ludowego, zespołu boisk przy szkole w Bukowinie, mieszkań socjalnych, odnowieniem zabytkowej wieży widokowej przy budynku urzędu gminy. Tak jest z kolejnymi etapami budowy dróg i kanalizacji.

– Jesteśmy małą gminą. Z pieniędzy budżetowych realizujemy inwestycje, które nie mogą czekać – mówi Genowefa Tokarska.Biszcza, w której mieszka niepełna 4 tys. mieszkańców, bardzo dobrze radzi sobie z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem środków unijnych. Zanim się pojawiły, gmina sięgała po pieniądze z różnych fundacji i instytucji, na przykład z Fundacji Wspomagania Wsi w Wodę.

– Pozyskiwania środków uczyliśmy się metodą prób i błędów. Na początku pomagali nam specjaliści. Postawiliśmy jednak na kształcenie kadr i dziś jesteśmy w stanie sami przygotować niezbędne dokumenty – zapewnia Genowefa Tokarska.Oczkiem w głowie samorządowców jest ochrona środowiska. Dziś około 70 proc. gospodarstw ma rozwiązany problem ścieków. Wioski o zwartej zabudowie podłączone są do kolektora, a te rozproszone korzystają z przyzagrodowych oczyszczalni ścieków; funkcjonują one przy 136 gospodarstwach.Powstanie zalewu i uporządkowana gospodarka wodno-ściekowa mają ułatwić Biszczy starania o nadanie jej statusu gminy uzdrowiskowej. Wśród argumentów przemawiających za tym jest choćby specyficzny mikroklimat i pokłady wody mineralnej zawierającej tak cenne mikroelementy jak jod i magnez. Samorządowcy liczą, że znajdą w końcu inwestora, który zechce zarobić na tym dobrodziejstwie. Z opinii specjalistów wynika, że biszczańska woda doskonale nadaje się do kąpieli solankowych, inhalacji, płukanek, a także po odpowiednim rozcieńczeniu do picia.

W planie rozwoju przestrzennego nad zalewem w Wólce Biskiej jest miejsce pod budowę sanatorium na 500 łóżek dla pensjonariuszy uskarżających się na choroby układu krążenia.Wójt wierzy, że uda się zrealizować te projekty. – Bazujemy na wieloletnich planach inwestycyjnych i strategii gminy, którą przyjęliśmy w 2001 r. – mówi Genowefa Tokarska.

[srodtytul]Dziesięć dużych projektów za unijną kasę - Janów Lubelski[/srodtytul]

[b]Z własnych środków gmina mogłaby przeznaczać na inwestycje jedynie 2 mln zł rocznie, a wydaje pięć razy tyle[/b]

Janów Lubelski słynie z kaszy gryczanej. Uprawia się ją niemal w każdym gospodarstwie. Co roku odbywają się tu Gryczaki. Z tej okazji miejscowi rzemieślnicy wypiekają najdłuższą na świecie białą kaszankę janowską. Ostatnia miała 260 m długości i trafiła do Księgi rekordów Guinnessa.

Markę Gryczaki samorządowcy zbudowali od podstaw kilka lat temu. Teraz na święto gryki ściągają turyści z całej Polski. Jedzą kaszankę i podziwiają odrestaurowany historyczny rynek. To tylko jedna z inwestycji zrealizowanych za unijne pieniądze.

Krzysztof Kołtyś, burmistrz Janowa Lubelskiego od trzech kadencji, boleje jednak, że architekci, którzy odbudowywali rynek po ostatniej wojnie, nie zadbali o szczegóły architektoniczne. Elewacje kamienic zatraciły historyczny wygląd. Burmistrz chce to zmienić i wraz z miejskim architektem proponuje właścicielom kamienic udział w projekcie „100 kamienic na 100-lecie odzyskania niepodległości”. Ci, którzy przystąpią do projektu, uzyskają zwolnienie z podatku od nieruchomości i pomoc w remoncie.– Niestety, Unia nie daje środków na restaurację pojedynczych kamienic, dlatego ten projekt realizujemy sami – mówi burmistrz Kołtyś.

Janowscy samorządowcy słynną ze skuteczności w pozyskiwaniu funduszy unijnych. Ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego sfinansowali już osiem projektów. Dwa są w trakcie realizacji: budowa krytej pływalni i rewitalizacja przestrzeni publicznej wokół janowskiego gimnazjum.

W miasteczku położonym na skraju Lubelszczyzny, między Roztoczem a Wyżyną Sandomierską, widać ogrom inwestycji. Pobudowano drogi, chodniki, wodociągi i kanalizację na nowych osiedlach. Zmodernizowano zalew, urządzając plaże i kąpieliska. Wytyczono trasy rowerowe. Wybudowano zakład unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zainstalowano sieć internetową.

W ciągu czterech lat na inwestycje wydano łącznie 45 mln zł, z czego ok. 70 proc. to środki unijne. Burmistrz podkreśla, że rocznie z własnych środków gmina mogłaby wyasygnować jedynie 2 mln zł, a wydaje pięć razy tyle.

– Ponadto co roku na projekty związane z promocją, ekologią i kulturą pozyskujemy ze źródeł krajowych i zagranicznych kilkaset tysięcy złotych – mówi.

Samorządowcom zależy, aby Janów Lubelski stał się miastem turystycznym. Mają jednak świadomość, że z samej turystyki miasteczko nie wyżyje. Duże nadzieje wiążą z powstałą w tym roku na obszarze 15 ha podstrefą inwestycyjną Borownica, działającą w ramach Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EuroPark Wisłosan. W podstrefie mają się rozwijać małe i średnie firmy nieuciążliwe dla środowiska. Pracę w nich powinno znaleźć ok. 300 osób. Burmistrz Kołtyś uważa, że podstrefa ekonomiczna nie zakłóci ekologicznego charakteru miasteczka.

– Podzieliliśmy miasto na dwie części: północno-zachodnią strefę przemysłową i południowo-wschodnią z zalewem, która jest terenem turystyczno-rekreacyjnym. Lasy janowskie są z kolei objęte programem Natura 2000 – mówi burmistrz.Janów Lubelski ma jeszcze jeden powód do dumy. Jest najbezpieczniejszą gminą na Lubelszczyźnie. Udało się to osiągnąć bez realizacji specjalnych projektów.

[srodtytul]Przydomowe oczyszczalnie ścieków, wodociąg i droga - Sawin[/srodtytul]

[b]Chce rozwijać mały i średni biznes powiązany z rolnictwem. Stawia też na rozwój agroturystyki[/b]

Gdyby nasz budżet składał się tylko z dochodów i subwencji, wynosiłby 7 – 8 mln zł. Dzięki temu, że pozyskujemy sporo pieniędzy z zewnątrz, rośnie on do 12 – 13 mln zł – mówi Andrzej Mazur, od trzech kadencji wójt Sawina, małej gminy leżącej w pobliżu Chełma.

W ciągu ostatnich czterech lat gmina pozyskała z funduszy unijnych 9,4 mln zł na realizację 11 zadań. To aż 76 proc. wydatków inwestycyjnych. Dzięki środkom z funduszu Phare i Polsko-Szwajcarskiej Komisji Środków Złotowych udało się wybudować 27 kilometrów wodociągów w Sawinie. Z pieniędzy SAPARD sfinansowano budowę 153 przydomowych oczyszczalni ścieków, sieć wodociągową wraz z ujęciem wody w Czułczycach, parking dla samochodów osobowych w Sawinie i drogę gminną w Bukówku.

Gmina sięgnęła też po pieniądze z Banku Światowego i przeprowadziła remont szkoły podstawowej oraz wyposażyła świetlicę szkolną w Sawinie. Dzięki funduszom SPO szkoły w Sawinie i Czułczycach mają wielofunkcyjne boiska przykryte warstwą akrylową.Dofinansowanie ze ZPORR i budżetu państwa pozwoliło w ubiegłym roku zbudować ponad 3-kilometrowy odcinek sieci wodociągowej w Sawinie. Teraz wsparciu w wysokości 6,8 mln zł na terenie dawnego wyrobiska torfu w Sawinie powstaje ponad 90-hektarowy zbiornik retencyjny Niwa. Gmina chce go wykorzystać turystycznie. Buduje też parking i zamierza stworzyć infrastrukturę sprzyjającą turystyce oraz rekreacji.

Andrzej Mazur podkreśla, że gmina stara się konsekwentnie realizować przyjętą strategię i wieloletni plan inwestycyjny. – Stwarzamy dobry klimat dla inwestorów, ale nasze działania nie na wiele się zdadzą, jeśli zaniedbane będą drogi powiatowe i wojewódzkie. Przedsiębiorca i turysta musi do nas jakoś dojechać – mówi Andrzej Mazur.

Gmina nie ma aspiracji, aby przyciągnąć wielkiego inwestora, choćby dlatego, że brakuje jej terenów inwestycyjnych. Chce za to rozwijać mały i średni biznes powiązany z rolnictwem. Ma na swoim terenie firmę produkującą części do maszyn rolniczych z tworzyw sztucznych, fermy drobiu i gospodarstwa specjalizujące się w hodowli bydła mlecznego.

Ze względu na naturalne walory przyrodnicze stawia na rozwój agroturystyki. Urokliwa północna i zachodnia część gminy włączona jest do Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Polesie Zachodnie. W Sawinie zaczyna się liczący 280 kilometrów Polski Szlak Konny. Na terenie gminy jest stadnina koni huculskich.W staraniach o dotacje urzędowi gminy wiernie sekundują dwa miejscowe stowarzyszenia: Regionalne Towarzystwo Gminy Sawin oraz Stowarzyszenie Kobiet Gminy Sawin. Pierwsze z nich w ciągu ostatnich pięciu lat na tzw. miękkie projekty (szkolenia, doradztwo) pozyskało około 100 tys. zł. Stowarzyszenie kobiet na programy związane z pomocą społeczną, opieką nad dzieckiem i rodziną dostało z różnych fundacji 321 tys. zł.

– Oni wiedzą, że jeśli znajdą jakiś ciekawy projekt, to na udział własny w budżecie gminy zawsze znajdą się pieniądze. Inicjatywy obywatelskie trzeba wspierać – mówi wójt Mazur.

[srodtytul]Wielki remont za unijne pieniądze - Zamość[/srodtytul]

[b]Dzięki funduszom UE odnawianych jest 60 najbardziej wartościowych i jednocześnie zaniedbanych staromiejskich kamienic[/b]

Stare Miasto w Zamościu, zwane perłą renesansu ze względu na swój unikalny charakter przestrzenny, wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ostatni poważny remont przeżyło 27 lat temu, kiedy z okazji centralnych dożynek miał odwiedzić je Edward Gierek.

Teraz dzięki funduszom unijnym samorząd Zamościa, na którego czele stoi prezydent Marcin Zamoyski, potomek założycieli miasta, postanowił zabytkową starówkę nie tylko odremontować, ale i rewitalizować.

Prace rozpoczęły się w kwietniu 2005 r. i potrwają do połowy 2008 r. Łączna kwota dofinansowania pozyskanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego to ponad 18,5 mln zł. 400 tys. zł dołoży budżet państwa.

Za te pieniądze 60 najbardziej wartościowych i jednocześnie zaniedbanych staromiejskich kamienic wraz z dziedzińcami zostanie kompleksowo odremontowanych. Poprawiony będzie nie tylko stan techniczny, ale i estetyka. Zostaną wyeksponowane sztukaterie, gzymsy, zrekonstruowane zabytkowe attyki. Prace prowadzone są pod ścisłym nadzorem konserwatorskim.Niektóre kamieniczki zyskają nową funkcję. Na przykład powstanie dom pracy twórczej. Dzięki środkom unijnym częściowo odremontowano już płytę Rynku Wielkiego. Nową nawierzchnię uzyskały staromiejskie uliczki. Wymianie bruku towarzyszy modernizacja przyłączy i sieci. W trakcie remontu jest także elewacja ratusza.