Tydzień temu klienci Inventum TFI (dawne Idea TFI) dowiedzieli się, że razem z dwoma bankami: ING Bankiem Śląskim i Raiffeisen Polbankiem, będą współtworzyć historię polskiej branży finansowej.

We wtorek 7 października Komisja Nadzoru Finansowego cofnęła Inventum TFI pozwolenie na zarządzanie funduszami, ze skutkiem natychmiastowym.

– Powodem decyzji KNF są istotne naruszenia interesu uczestników funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Inventum TFI oraz liczne naruszenia przepisów prawa i statutów funduszy, w szczególności niewypłacanie uczestnikom należnych im środków pieniężnych z tytułu zrealizowanych zleceń odkupienia jednostek uczestnictwa – tak nadzorca uzasadnił swoją decyzję.

Dwa banki (a nie inne TFI, czyli towarzystwa funduszy inwestycyjnych) przejęły zarządzanie funduszami od firmy, która decyzją KNF przestała być towarzystwem funduszy inwestycyjnych. Taka sytuacja na polskim rynku kapitałowym wydarzyła się po raz pierwszy.

Nie wiadomo kto

Czy osoby, które powierzyły swoje oszczędności Inventum, mają powody do zadowolenia z udziału w tym niezwykłym wydarzeniu?

I tak, i nie. Nie, ponieważ prawdopodobnie nie szybko zobaczą swoje pieniądze. Tak, gdyż podmioty, które przejęły kontrolę nad ich oszczędnościami, będą przestrzegać prawa.

Depozytariusze mają teraz trzy miesiące na znalezienie towarzystw, które przejmą zarządzanie funduszami Inventum. Jeżeli to się nie uda, banki będą musiały rozpocząć likwidację funduszy. Będzie to polegało na sprzedaży wszystkich aktywów, żeby zdobyć płynne środki na wypłacenie inwestorom oszczędności. Likwidacja funduszy może trwać latami.

W zasadzie przeciętni ciułacze trafili „pod opiekę" ING Banku Śląskiego. Instytucja ta przejęła bowiem fundusze otwarte Inventum (FIO i SFIO o wartości ok. 170 mln zł), kierowane do inwestorów detalicznych. Do Raiffeisen Polbanku trafili inwestorzy posiadający tytuły uczestnictwa funduszy zamkniętych (FIZ) aktywów niepublicznych (ok. 1,2 mld zł), tworzonych na zamówienie pojedynczych osób i firm.

Przedstawiciele TFI uważają, że niezależnie od tego, czy fundusze Inventum pozostaną w gestii banków, czy też zostaną przejęte przez podmioty wyspecjalizowane w zarządzaniu funduszami, sytuacja inwestorów nie zmieni się radykalnie.

– TFI, które przejęłoby portfele Inventum, prawdopodobnie i tak zdecydowałoby się na likwidację jeżeli nie wszystkich, to dużej części z nich – uważa członek zarządu jednego z TFI.

ING Bank na swojej stronie internetowej rozpoczął już publikację wycen jednostek uczestnictwa funduszy Inventum. Poza tym, jak mówi Piotr Utrata, rzecznik ING Banku Śląskiego, na podstawie rzeczywistych problemów zgłaszanych przez inwestorów została przygotowana lista najczęściej zadawanych pytań wraz z odpowiedziami.

– Jak mogę wycofać swoje oszczędności, czyli umorzyć jednostki funduszy? – to oczywiście najbardziej palące pytanie.

– Na podstawie decyzji KNF wszystkie nabycia i umorzenia jednostek Inventum Premium SFIO oraz Inventum Parasolowy FIO z subfunduszami są zawieszone. W okresie zawieszenia nie są przyjmowane i realizowane żadne nabycia i umorzenia. W momencie odwieszenia tryb przyjmowania zleceń i realizacji operacji jednostkami funduszy wraca do porządku sprzed zawieszenia – informuje ING Bank.

Większość funduszy otwartych Inventum jest zawieszonych do 7 listopada. Wyjątek stanowią: Inventum Premium SFIO (do 7 stycznia 2015 r.), Inventum Stabilnego Wzrostu Subfundusz (również do 7 stycznia) oraz Inventum Obligacji Subfundusz (do 5 grudnia 2014 r.). Nie można wykluczyć, że KNF zdecyduje się na przedłużenie tych terminów.

Termin nieokreślony

– Przyczyną podjęcia decyzji przez KNF był brak płynności wyżej wymienionych funduszy, czyli brak wolnych środków na wypłatę świadczeń na rzecz uczestników – wyjaśnia inwestorom ING.

To oznacza, że osoby, które złożyły dyspozycję umorzenia jednostek jeszcze przed cofnięciem licencji Inventum, też muszą się uzbroić w cierpliwość. Wypłaty mają być zrealizowane niezwłocznie po spieniężeniu aktywów i pozyskaniu środków przez fundusze.

Bank przyznaje, że nie jest w stanie określić, kiedy to dokładnie nastąpi. Musi przejąć od TFI dokumentację, przeanalizować procesy inwestycyjne i ocenić realne możliwości zbycia poszczególnych aktywów.