Dodatkowa ochrona w sezonie jesienno-zimowym

Jak chronić się przed chorobami górnych dróg oddechowych podczas pandemii Covid-19.

Aktualizacja: 27.11.2020 16:27 Publikacja: 27.11.2020 16:12

Dodatkowa ochrona w sezonie jesienno-zimowym

Foto: shutterstock

MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ IBSS BIOMED SA

Sezon infekcji dróg oddechowych trwa. Powszechnie rekomendowanym sposobem ochrony przed wywołującymi je bakteriami czy wirusami, zwłaszcza grypą oraz ciężkimi powikłaniami, jest szczepienie. Problem w tym, że w tym roku trudno uzyskać szczepionki na grypę. W tej sytuacji pomóc może stosowanie szczepień nieswoistych (tzn. zwiększających naszą naturalną odporność).

Nie bez powodu boimy się zakażeń bakteryjnych i wirusowych wywołujących choroby dróg oddechowych, m.in. grypy. Niczym niepowstrzymywane drobnoustroje mogą rozprzestrzeniać się nie tylko w drogach oddechowych, ale również w sercu, nerkach czy mózgu, powodując groźne powikłania w postaci zapalenia płuc, oskrzeli, ucha środkowego, serca, osierdzia i mózgu. Tego typu komplikacje dotyczą głównie osób z obniżoną odpornością, chorych przewlekle, leżących oraz dzieci i kobiet w ciąży, tak naprawdę przy nieszczęśliwym zbiegu okoliczności mogą się przydarzyć każdemu.

Najprostszym sposobem, aby ich uniknąć, jest utrudnienie wirusowi bądź bakterii wniknięcia do organizmu. Podobnie jak w przypadku Covid-19 skutecznym sposobem jest mycie rąk. Ten prosty zabieg chroni nas przy okazji przed wieloma innymi chorobami. Wirusy bądź bakterie wnikają do naszego organizmu przez błony śluzowe nosa, ust, oczu. Żeby zminimalizować ryzyko zakażenia, ręce (zwłaszcza brudne) nie powinny dotykać twarzy. Zasada trzecia: im mniej ludzi, tym lepiej. Większość drobnoustrojów wywołujących infekcje dróg oddechowych rozprzestrzenia się drogą kontaktową. Zawierające je kropelki śliny czy wydzielin z nosa mogą rozprzestrzeniać się nawet na odległość jednego metra. Unikając tłumów, nie dajemy szansy patogenom na znalezienie sobie nowych żywicieli.

Szczepionki nieswoiste – wsparcie w walce

Niestety, nie zawsze stosowanie wymienionych środków zaradczych wystarcza i patogen przekracza granice naszego ciała. Jeśli trafi na zdrową, silną osobę z optymalnie funkcjonującym układem odpornościowym, nasz organizm sam go pokona i nie dopuści do rozwoju infekcji. Nasze szanse rosną dzięki szczepieniom, zarówno na grypę, jak i na inne choroby układu oddechowego.

Jednak utrudniony dostęp do szczepionek w tym roku zmusza nas do sięgania po alternatywne metody zabezpieczania się i wzmacniania odporności. Często są to metody zwyczajowe, stosowane od lat, jednakże wiele z nich nie jest ani sprawdzonych, ani skutecznych. Nie istnieją cudowne medykamenty, które sprawią, że zaniedbywany miesiącami układ odpornościowy będzie skutecznie stawiał czoła zakażeniom. Na to pracuje się miesiącami. Zbilansowana dieta bogata w warzywa i owoce, umiarkowana aktywność fizyczna, umiejętne radzenie sobie ze stresem, wypoczynek (w tym sen), przestrzeganie zasad higieny to podstawa.

Rozwiązaniem tej patowej sytuacji mogą być szczepionki nieswoiste. W odróżnieniu od preparatów stworzonych do walki z określonym patogenem (np: wirusem grypy) nacelowane są na różne drobnoustroje, które są zawarte w szczepionce. Jednocześnie, stymulując układ odpornościowy, powodują zwiększenie aktywności komórek odpornościowych również przeciwko innym patogenom. Mówiąc prościej – naśladując naturalne infekcje szczepionki nieswoiste stawiają „na baczność" układ odpornościowy, a przez to wspomagają zapobieganie różnym infekcjom układu oddechowego. Zmniejszają znacznie częstość zachorowań, nasilenie objawów, czas trwania choroby.

Uodpornij się bez kłucia

Jak wiadomo, nos to jedno z głównych wrót wnikania odpowiedzialnych za infekcje dróg oddechowych patogenów. Dlatego, żeby zatrzymać wroga „na pierwszej linii" i wzmocnić ogólną nieswoistą odporność układu immunologicznego, prowadzącą do wzmocnienia procesów obronnych ustroju przed zakażeniami, nieswoiste szczepionki przeciwko chorobom takim jak grypa szybko i bezboleśnie aplikowane są właśnie tam. Dzięki szczepieniom szczepionkami donosowymi zawierającymi inaktywowane (zabite) bakterie można skutecznie uniknąć nawracających zakażeń górnych dróg oddechowych lub towarzyszących im stanom zapalnym.

Szczepienia donosowe stosowane już od szóstego miesiąca życia pomagają zapobiegać przed częstymi, nawracającymi i przewlekającymi się infekcjami górnych dróg oddechowych zarówno u dzieci, jak i dorosłych oraz seniorów.

Choć zdaniem specjalistów preparat nie zastąpi klasycznych szczepień na grypę, stanowi wartościowe uzupełnienie kalendarza szczepień. Stosowany zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, w okresie wzmożonej zachorowalności na infekcje dróg oddechowych, może pomóc ograniczyć ilość antybiotykoterapii zwłaszcza u osób z grup ryzyka: dzieci, seniorów, przewlekle chorych, u których obniżona odporność powoduje podatność na zakażenia. Takie postępowanie chroni pacjentów z grup ryzyka przed infekcjami, a w konsekwencji ekspozycją osłabionego organizmu na inne choroby wirusowe w tym na Covid-19.

komentarz eksperta

Iwona Paradowska- -Stankiewicz, konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii

Rolą szczepionek nieswoistych jest pobudzenie wrodzonej odpowiedzi układu odpornościowego. Jest to odpowiedź niespecyficzna, nieukierunkowana przeciw konkretnemu patogenowi, której zadaniem jest szybka reakcja i eliminacja zagrożenia.

Mogą one pobudzać organizm do odpowiedzi przeciw różnym patogenom, również wirusom. Jest to możliwe dzięki zdolności tych szczepionek do stymulacji komórek dendrytycznych (DC), komórek NK czy makrofagów produkujących mediatory uczestniczące w odpowiedzi przeciwwirusowej (np.: interferonów czy interleukin). Badania dotyczące infekcji spowodowanych wirusem grypy typu A wykazały, że w pierwszym etapie zakażenia tym wirusem główną rolę odgrywa właśnie odporność nieswoista, oparta na działaniu makrofagów, neutrofili oraz komórek dendrytycznych. Biorąc to pod uwagę, sądzimy, że stosowanie szczepionek nieswoistych w okresach poprzedzających największą ekspozycję na wirusa grypy pozwoliłoby ograniczyć ilość zachorowań.

Podczas stymulacji wrodzonej (nieswoistej) odpowiedzi układu odpornościowego inicjowanych jest wiele mechanizmów zwalczania patogenu. Część z nich, jak produkcja interferonów, skierowana jest również przeciw wirusom.

MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z FIRMĄ IBSS BIOMED SA

Sezon infekcji dróg oddechowych trwa. Powszechnie rekomendowanym sposobem ochrony przed wywołującymi je bakteriami czy wirusami, zwłaszcza grypą oraz ciężkimi powikłaniami, jest szczepienie. Problem w tym, że w tym roku trudno uzyskać szczepionki na grypę. W tej sytuacji pomóc może stosowanie szczepień nieswoistych (tzn. zwiększających naszą naturalną odporność).

Pozostało 93% artykułu
Diagnostyka i terapie
Blisko kompromisu w sprawie reformy polskiej psychiatrii
Diagnostyka i terapie
Anestezjologia i intensywna terapia: trudna, odpowiedzialna, nowoczesna i coraz bardziej bezpieczna
Diagnostyka i terapie
Obowiązują nowe normy ciśnienia krwi. W grupie ryzyka więcej osób
Diagnostyka i terapie
Sepsa – choroba na śmierć i życie. Dziś światowy dzień sepsy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Diagnostyka i terapie
Szczepionka na raka płuc testowana m.in. w Polsce. Trwają badania kliniczne