GUS: Poziom inflacji najwyższy od 1997 roku. Przekroczyła 15 procent

Jak obliczył wstępnie GUS, wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, wzrósł w czerwcu o 15,6 proc. rok do roku, po zwyżce o 13,9 proc. w maju. Ponownie, tak jak w maju, inflacja była zbieżna z przeciętnymi szacunkami ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet” (15,5 proc.). To, że stała się bardziej przewidywalna, jest jedynym z powodów, aby sądzić, że zaczyna tracić impet. Wcześniej, od lipca 2021 r., inflacja stale przebijała oczekiwania większości ekonomistów, a niekiedy nawet skrajne prognozy (tym razem najwięksi pesymiści liczyli się ze wzrostem CPI o 15,8 proc.).

W porównaniu do maja CPI wzrósł o 1,5 proc. Nie licząc lutego, gdy wskaźnik ten spadł pod wpływem tzw. tarczy antyinflacyjnej, to jego najmniejsza zwyżka w br. W maju ceny wzrosły o 1,7 proc., w kwietniu o 2 proc., a w marcu aż o 3,3 proc. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę tylko czerwce, tegoroczny skok CPI był najwyższy od 1997 r.

Od początku roku poziom cen konsumpcyjnych w Polsce wzrósł o ponad 10 proc. Tymczasem Narodowy Bank Polski ma za zadanie trzymać inflację na poziomie 2,5 proc. rocznie, tolerując odchylenia o 1 pkt proc. w każdą stronę.

Kołem zamachowym inflacji w ostatnich miesiącach są jednak głównie siły, na które NBP wpływu praktycznie nie ma. To przede wszystkim wzrost cen surowców energetycznych i rolnych, będący skutkiem ataku Rosji na Ukrainę.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Recesja w polskim przemysle stała się faktem

Popyt na polskie towary przemysłowe oraz ich produkcja w czerwcu wyraźnie zmalały. W minionych dwóch dekadach tylko dwa razy – w czasie globalnego kryzysu finansowego i w czasie pandemii Covid-19 – koniunktura w tym sektorze załamała się tak ostro.

Spośród głównych kategorii towarów i usług, najszybciej drożały w czerwcu paliwa do prywatnych środków transportu. Ich ceny wzrosły o 46,7 proc. rok do roku, po zwyżce o 45,4 proc. w maju. Tak szybkiego wzrostu cen na stacjach benzynowych Polacy w tym stuleciu nie doświadczyli. Najmocniej w tym stuleciu, o 35,3 proc. rok do roku, wzrosły też ceny nośników energii (gaz, prąd i opał).

W czerwcu ponownie przyspieszył też wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych, a więc towarów, które mają największy udział w wydatkach statystycznego gospodarstwa domowego. W czerwcu podrożały one o 14,1 proc. rok do roku, po zwyżce o 13,5 proc. rok do roku w maju i o 12,7 proc. w kwietniu. W stosunku do maja ceny towarów z tej kategorii wzrosły jednak tylko o 0,7 proc., po zwyżce o 1,3 proc. miesiąc wcześniej i aż o 4,4 proc. w kwietniu.

Na podstawie piątkowych danych GUS ekonomiści szacują, że tzw. inflacja bazowa, nie obejmująca cen energii i żywności, a przez to lepiej oddająca presję inflacyjną pochodzenia krajowego, wyniosła w czerwcu od 9,2 do 9,5 proc. rok do roku, po 8,5 proc. w maju. Gdyby trafne okazały się niższe z tych szacunków (oficjalne dane opublikuje w połowie miesiąca NBP), to wzrost inflacji bazowej miesiąc do miesiąca byłby mniejszy niż ostatnio.

Czytaj więcej

Handel

Województwa w Polsce, gdzie ceny rosną najszybciej i najwolniej

Nawet w przypadku podstawowych produktów tempo wzrostu cen w poszczególnych regionach różni się. Nie zawsze jest tak, że w województwach uważanych za biedniejsze rosną one najwolniej.

Co dalej? Ekonomiści w większości oceniają, że inflacja jest już bardzo blisko szczytu. - Jest spora szansa na to, że w kolejnych miesiącach inflacja będzie w przedziale 15,5-16 proc. Jesteśmy więc blisko momentu, gdy inflacja nie będzie przyspieszała z miesiąca na miesiąc o 1 pkt proc., tylko o 0,2-0,3 pkt proc. – mówił w środę w Parkiet TV Łukasz Tarnawa, główny ekonomista Banku Ochrony Środowiska. Głównym źródłem niepewności pozostaje sytuacja na rynku surowców. Do tego nie jest jasne, jaki wpływ na ceny paliw w Polsce będzie miała wakacyjna promocja na stacjach Orlen. Takich przejściowych promocji GUS nie uwzględnia w kalkulacjach CPI, ale część ekonomistów uważa, że konkurencja Orlenu też będzie musiała ceny obniżyć. I to miałoby na inflację wpływ.