RPO: w ośrodku dla cudzoziemców nadużywa się paralizatora

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do prokuratury o wszczęcie postępowania przygotowawczego w sprawie przekroczenia uprawnień służbowych przez funkcjonariusza Straży Granicznej  w Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców. Organy ścigania otrzymujące od Rzecznika takie żądanie obowiązane są niezwłocznie wszcząć postępowanie przygotowawcze.

Z materiałów sprawy otrzymanych od Komendanta Oddziału SG wynika, że w stołówce ośrodka doszło do rozmowy funkcjonariusza SG z obywatelem Gwinei. Nagrania monitoringu nie zawierają dźwięku. Na ich podstawie można jednak zasadnie przyjąć, że funkcjonariusz nakazywał cudzoziemcowi opuścić kolejkę, kilkukrotnie wskazując kierunek przeciwny do tego, w którym stoi kolejka.

Czytaj więcej

Prawo karne

Hanna Machińska: Nasza hańba, którą oceni historia

- Jesteśmy w zdecydowanie złej kondycji, jeśli chodzi o przestrzeganie praw człowieka. Widzimy opresyjność, widzimy, że dochodzi do nieludzkiego traktowania. Jest na to polityczne przyzwolenie - uważa Hanna Machińska, która do końca grudnia była zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich.

Widać, jak funkcjonariusz  popycha cudzoziemca, po czym próbuje złapać go za ramię, ale ten wyrywa się, nie atakując go. Funkcjonariusz niemal natychmiast sięga po paralizator i ponownie odpycha cudzoziemca, trzymając wyciągniętą rękę w jego stronę, którą próbuje odtrącić cudzoziemiec. Funkcjonariusz w dalszym ciągu odpycha cudzoziemca, który zostaje przyparty do ściany. W 7 minucie 25 sekundzie nagrania funkcjonariusz używa paralizatora.

W ocenie RPO użycie środków przymusu bezpośredniego było niezasadne, bo cudzoziemiec nie był agresywny. Po każdorazowym odepchnięciu stał w miejscu, nie wykonywał gwałtownych gestów, a w ręce trzymał plastikowy talerz. Rozmowie przyglądał się zaś tylko jeden inny cudzoziemiec.

Rzecznik przypomina, że zgodnie z art. 11 ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, środków tych  można użyć w przypadku konieczności co najmniej jednego z następujących działań:

1)    wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem;

2)    odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;

3)    przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby;

4)    przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego;

5)    przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia;

6)    ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego;

7)    przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej;

8)    przeciwdziałania niszczeniu mienia;

9)    zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia;

10)    ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;

11)    zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;

12)    pokonania biernego oporu;

13)    pokonania czynnego oporu;

14)    przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.

- Analiza monitoringu jednoznacznie wskazuje, że nie wystąpiła żadna z okoliczności, w których dozwolone jest użycie paralizatora - uważa Rzecznik. - Funkcjonariusz miał czuć realne zagrożenie, bo cudzoziemiec krzyknął do niego „Kill you", a inni cudzoziemcy zaczęli gromadzić się wokół niego. Niezależnie od prawdziwości tych twierdzeń, należy pamiętać, że funkcjonariusz miał znaczącą przewagę nad cudzoziemcem - dodaje RPO.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Polska odpowie za pushbacki na granicy. Były "bezprawne i niehumanitarne"

Nasz kraj prawdopodobnie wypłaci zadośćuczynienie Afgańczykom – mówi ich pełnomocniczka Małgorzata Jaźwińska.