Niedawno opublikowany został najnowszy raport „Finanse w czasach niepewności”, przygotowany przez Autopay. Co było celem badania i jaki obraz naszych finansów wyłania się z tego raportu?
Raport przygotowujemy nieprzerwanie od 2016 roku. Celem jest przyjrzenie się postawom i zachowaniom Polek i Polaków w obszarze finansów. Łączą się z tym również inne kwestie, o które zapytano ankietowanych. Są to między innymi zakupy w internecie, wybierane formy płatności, opłacanie rachunków, finanse osobiste, inwestycje i wydatki. Zapytaliśmy również o podejście respondentów do postępu technologicznego czy sztucznej inteligencji. Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Autopay przez pracownię badawczą SATISFACE na reprezentatywnej grupie 1199 osób metodą CAWI.
Jeśli chodzi o finanse, to nasze badanie pokazuje, że ponad jedną trzecią badanych stać na życie bez większych wyrzeczeń. Takiemu samemu odsetkowi respondentów wystarcza na prawie wszystko, ale wymaga to oszczędnego gospodarowania budżetem. Mimo konieczności kontrolowania wydatków niemal trzy czwarte Polek i Polaków deklaruje, że oszczędza pieniądze. Wskaźnik ten rośnie systematycznie od lat. Może to świadczyć o tym, że bezpieczeństwo finansowe staje się dla mieszkańców naszego kraju coraz ważniejsze.
Mimo spadku inflacji Polki i Polacy nadal muszą uważnie przyglądać się czynionym wydatkom. W ostatnim czasie po oszczędności musiała sięgnąć niemal połowa badanych. Tegoroczny spadek inflacji sam w sobie nie rozwiązuje jeszcze problemów. Sprawia jednak, że łatwiej będzie przewidzieć planowane wydatki i uzupełnić uszczuplone oszczędności. Do 61 proc. spadł odsetek osób odczuwających dotkliwie wzrost cen wynikający z inflacji, to różnica aż o 20 pkt proc. rok do roku. Trzeba jednak zauważyć, że wciąż odczuwa ją dziewięć na dziesięć osób badanych.
Co było dla was największym zaskoczeniem w wynikach tegorocznego badania?
Jako że badanie jest realizowane systematycznie, trudno mówić o dużych zaskoczeniach. Ciekawie prezentują się jednak obszary, o które nie pytaliśmy w poprzednich edycjach, czyli dostrzegane przez Polki i Polaków bariery finansowe w życiu codziennym. Dwie najczęściej wymieniane to wysokie koszty opieki zdrowotnej oraz wysokie koszty mieszkaniowe. Trzecią najczęściej wybieraną odpowiedzią jest brak oszczędności. Co ciekawe, mężczyźni rzadziej wskazywali, że napotykają na bariery finansowe w życiu codziennym.
Jak nasza sytuacja finansowa wpływa na nasze decyzje zakupowe? Jaką pozycję w naszych wyborach konsumenckich mają zakupy online?
Polacy nie wyobrażają sobie życia bez e-commerce. Zakupy przez internet robi 93 proc. z nas. Od czasu pandemii stały się one elementem codzienności. Nie ma dostrzegalnych różnic w podziale na grupy wiekowe, płeć czy miejsce zamieszkania.
Dzisiaj zakupy w sieci są czymś tak naturalnym, jak kiedyś wyjście do pobliskiego sklepu. Wiąże się to nie tylko z profesjonalizacją sklepów internetowych, ale także z dojrzałością polskich konsumentek i konsumentów, którzy wiedzą, jak poruszać się w świecie e-zakupów.
Na co zwracamy uwagę, kupując w sieci? Co decyduje o wyborze tego, a nie innego sklepu?
Nieprzerwanie od lat najważniejszym czynnikiem wyboru konkretnego sklepu internetowego jest cena. Było to szczególnie widoczne w zeszłym roku, gdy tematem numer jeden w wielu domach była inflacja. Cena wciąż jest istotna dla trzech na czterech badanych. Na drugim miejscu znalazł się sposób lub koszt dostawy, który naturalnie składa się na cenę finalną.
Warto zauważyć, że w tym roku potwierdził się trend związany ze znaczeniem wiarygodności sklepu. W ciągu ostatnich dwóch latach odsetek wskazań zwiększył się w tym przypadku aż o 16 punktów procentowych. Dla kupujących coraz istotniejsza jest też wiarygodność firmy obsługującej płatności online. W tym przypadku wskazań było o 9 pkt proc. więcej niż jeszcze dwa lata temu. Zaufanie do marki sklepu internetowego ma największe znaczenie dla klientów z najstarszej grupy wiekowej. Oni też najczęściej zwracają uwagę na wygodę transakcji czy wiarygodność podmiotów obsługujących płatności.
Co ciekawe, największy wzrost rok do roku odnotowano w przypadku dostępności wielu form płatności – aż 7 pkt proc. Z kolei możliwość szybkiego zwrotu towaru jest wyraźnie ważniejsza dla kobiet i najmłodszych klientów. O tym, jak istotny jest to czynnik, może świadczyć fakt, że aż 47 proc. badanych zdarzyło się zrezygnować z zakupu z powodu braku możliwości szybkiego i łatwego zwrotu towaru. To wzrost o 11 pkt proc. w porównaniu z rokiem 2022.
Jaki wpływ na naszą ostateczną decyzję zakupową mają dostępne w danym e-sklepie formy płatności? Z jakiej korzystamy najczęściej?
Wpływ form płatności dostępnych w sklepie internetowym jest niebagatelny, a w ostatnich latach staje się coraz ważniejszy. Choć to cena jest czynnikiem decydującym o wyborze produktu, badani w trzech na pięć przypadków rezygnowali z zakupów, gdy w trakcie finalizowania transakcji nie znaleźli na liście dogodnej dla siebie formy płatności. Jeszcze dwa lata temu było to 10 pkt proc. mniej. Polscy konsumenci są bardzo dojrzali i chcą kupować na własnych zasadach.
Formą płatności, z której korzysta najwięcej osób, jest BLIK – wskazało go 61 proc. badanych osób. Na drugim miejscu znalazły się płatności elektroniczne obsługiwane przez operatorów płatności, takich jak Autopay. Korzysta z nich niemal połowa badanych. Trzecie miejsce przypadło płatnościom kartą, które zanotowały wzrost w porównaniu z zeszłym rokiem o 4 pkt proc. Warto też spojrzeć na wzrost popularności płatności odroczonych – z 8 do 12 proc. – a także Apple Pay – z 4 do 7 proc.
Po portfele cyfrowe najchętniej sięgają młodsze osoby, czego efektem jest wzrost płatności Google Pay, a zwłaszcza wspomnianego Apple Pay w ostatnim roku. BLIK-iem najchętniej płacą młodzi klienci, kobiety i mieszkańcy dużych miejscowości. Mężczyźni częściej decydują się na szybkie płatności elektroniczne, karty lub samodzielnie realizują płatności. Najważniejszymi czynnikami, które decydują o wyborze formy płatności, są wygoda, szybkość i łatwość.
W raporcie pytaliście także Polaków o wpływ technologii na nasze życie. Co wynika z odpowiedzi?
Nowe technologie stały się nieodłącznym elementem naszej codzienności. Trzy na cztery osoby uważają, że zmiany technologiczne w codziennym życiu są nieuniknione. Z kolei niemal dwie trzecie badanych zgadza się z opinią, że dzięki postępowi technologicznemu nasze życie staje się łatwiejsze.
W tym roku spadła liczba osób deklarujących, że chętnie korzystają z nowych rozwiązań technologicznych. Najwyższy wynik w tym przypadku odnotowano w 2020 roku – 62 proc., aktualnie jest to niewiele ponad połowa. W okresie pandemii rozwiązania cyfrowe umożliwiły choćby pracę zdalną – można zaryzykować stwierdzenie, że właśnie dlatego nowe technologie spotkały się wówczas z największą aprobatą badanych.
A co z tak popularnym w ostatnim czasie tematem sztucznej inteligencji (AI)? Co Polacy sądzą na jej temat?
Sztuczna inteligencja miała istotny wpływ na postrzeganie zmian technologicznych w ostatnich latach. Już niemal dwie trzecie badanych zna pojęcie AI. To o 6 pkt proc. więcej niż przed rokiem. Osoby młodsze są lepiej zaznajomione ze sztuczną inteligencją niż osoby starsze, nie jest to jednak bardzo znacząca różnica. Ta pojawia się, gdy spojrzymy na ocenę wpływu sztucznej inteligencji na życie badanych. Osoby z grupy wiekowej 18–34 lata dostrzegają ją w większym stopniu.
Największy wpływ AI jest widoczny w mediach społecznościowych, zakupach oraz rozrywce. Jeśli spojrzymy na analizę stwierdzeń, zauważymy, że niemal połowa badanych uważa, że sztuczna inteligencja zabierze ludziom pracę. Jednak niewiele mniej osób jest zdania, że odciąży ona ludzi od wielu męczących czynności. Dla niemal jednej trzeciej AI stanowi szansę na rozwiązanie wielu społecznych problemów.
Na jakie dalsze działania stawia obecnie Autopay, w jaki sposób zamierzacie odpowiadać na zmieniające się oczekiwania konsumentów, także te, które pokazało wasze badanie?
Oczekiwania konsumentów lubią się zmieniać, natomiast wciąż najważniejsze dla nich pozostają: bezpieczeństwo i łatwość dokonywanych zakupów. Usprawnień w transakcjach jednak mocno potrzebuje ważny element świata e-commerce, czyli rynek B2B.
Choć świadomość firm działających w tym modelu z roku na rok jest coraz większa, to liczba tych korzystających z płatności online wciąż pozostaje relatywnie niska. Jako Autopay posiadamy rozwiązania, które mogą przede wszystkim wpłynąć na wzrost transakcyjności, poprawić cash flow, a także rozwiązać problem faktur nieopłacanych. Dlatego też obsługa rynku B2B wydaje się być naturalnym kierunkiem naszych nadchodzących działań.
_______________________
Jarosław Stankowski jest związany z Autopay od maja 2018 r. Od początku działa w obszarze rozwoju i sprzedaży, aktualnie zarządza Business Unitem eCommerce & Retail. Na co dzień odpowiada za linię biznesową, która skierowana jest do największych partnerów z obszaru e-commerce. W jej ramach sukcesywnie rozwija portfolio produktów i funkcjonalności dla tego fragmentu rynku.
Materiał powstał we współpracy z Autopay
