Oświadczenia i zapewnienia
Oświadczenia i zapewnienia (ang. representations and warranties) to jedne z najbardziej powszechnych klauzul występujących w umowach regulujących obrót udziałami. Przybierają one postać deklaracji dotyczących w szczególności stanu prawnego udziałów, różnych aspektów działalności spółki, w której udziały są nabywane, jak również statusu prawnego samych stron transakcji.
W praktyce zdecydowana większość oświadczeń i zapewnień składana jest przez samego sprzedawcę, który dysponuje pełniejszą wiedzą na temat sytuacji prawnej i faktycznej nabywanych udziałów oraz spółki. Celem składania przez sprzedawcę oświadczeń i zapewnień jest przede wszystkim sprecyzowanie przedmiotu sprzedaży, tj. udziałów, dostarczenie kupującemu odpowiedniego poziomu informacji o sytuacji organizacyjnej, prawnej i finansowej spółki i jej przedsiębiorstwa . Instytucja oświadczeń i zapewnień pozwala zatem ograniczyć negatywne zjawisko asymetrii informacji między stronami, wynikające z niepełnej wiedzy kupującego na temat sytuacji spółki oraz rozłożenie ryzyka ekonomicznego związanego z transakcją .
Zakres oraz treść oświadczeń i zapewnień zależy od specyfiki danej transakcji, czy wielkości i wartości nabywanego pakietu udziałów. Wiele oświadczeń i zapewnień będzie formułowanych w oparciu o wyniki procesu badania spółki (ang. due dilligence), w których opisuje się różnego rodzaje stosunki faktyczne i prawne istniejące w spółce oraz związane z nimi poziomy ryzyka. Jako przykładowe kategorie oświadczeń i zapewnień można wymienić te, które dotyczą udziałów (np. ważności utworzenia lub emisji udziałów, istnienia bądź nieistnienia obciążeń prawnych, braku ograniczeń w rozporządzaniu udziałami), działalności spółki i jej przedsiębiorstwa (np. sprawozdań finansowych, zestawień obrotów i sald i modelu finansowego, wartości niematerialnych i prawnych spółki), zdolności sprzedawcy (np. zdolności do zawierania umów, ustroju majątkowego, stanu niewypłacalności). Oświadczenia i zapewnienia powinny obejmować wszystkie sytuacje faktyczne i prawne, które mogą mieć wpływ na szacowane ryzyko prawne i ekonomiczne transakcji.
Niezgodność oświadczeń i zapewnień z rzeczywistym stanem może rodzić odpowiedzialność prawną sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady, w ramach której kupującemu mogą przysługiwać takie uprawnienia, jak prawo odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny . W praktyce jednak najczęściej stosowaną konstrukcją zabezpieczającą interes kupującego na wypadek nieprawdziwości złożonych oświadczeń i zapewnień jest obciążenie sprzedającego obowiązkiem zapłaty określonej sumy gwarancyjnej.
Czytaj więcej
Istnieje wiele regulacji ustawowych ograniczających możliwość swobodnego rozporządzania udziałami w sp. z o. o., mimo zasady zbywalności praw udziałowych w spółkach kapitałowych. Czego dokładnie one dotyczą.
