Dowóz niepełnosprawnego ucznia do szkoły: gminny bus lub zwrot kosztów dla rodzica

Gmina może sama zorganizować transport i opiekę w czasie przewozu niepełnosprawnych uczniów do szkoły albo zwrócić koszty przejazdu ucznia i opiekuna rodzicom. O sposobie realizacji tego obowiązku decydują rodzice dziecka.

Publikacja: 05.02.2019 04:30

Dowóz niepełnosprawnego ucznia do szkoły: gminny bus lub zwrot kosztów dla rodzica

Foto: Adobe Stock

Gmina musi zapewnić dowożenie niepełnosprawnego ucznia do szkoły. Z punktu widzenia gminy lepszym rozwiązaniem byłoby jednak, aby przewóz zorganizowali, za zwrotem kosztów, rodzice ucznia. Czy gmina może narzucać rodzicom takie rozwiązanie, uzasadniając to trudnościami organizacyjnymi?

Nie. Zgodnie z art. 39 ust. 4 pkt 1 ustawy – Prawo oświatowe (dalej p.o.) do obowiązków gminy należy zapewnienie niepełnosprawnym uczniom, objętym kształceniem specjalnym (art. 127 p.o.), bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej. Transport i opiekę trzeba zapewnić do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia.

Czytaj też: Zasady zwrotu kosztów za dowóz niepełnosprawnego dziecka do szkoły

W przypadku dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, a także dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, gdy jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, gmina musi zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego. Obowiązek ten ciąży na gminie do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym osoba z niepełnosprawnością kończy: 24. rok życia – w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi albo 25. rok życia – w przypadku uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (art. 39 ust. 4 pkt 2 p.o.).

Alternatywą dla zorganizowania dowożenia przez gminę jest zwrot kosztów przejazdu ucznia i jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami dziecka, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice (art. 39 ust. 4 pkt 3 p.o.). Gmina musi realizować wskazane wyżej obowiązki bez względu na związane z tym trudności organizacyjne czy finansowe.

Od 1 grudnia 2018 r. rozwiązania te uzupełniono poprzez dodanie art. 39 ust. 4a p.o., zgodnie z którym gmina może zorganizować dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej, objętym kształceniem specjalnym, bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do szkoły ponadpodstawowej lub ośrodka także w przypadkach, gdy nie ma takiego obowiązku.

W orzecznictwie podkreśla się, że „najbliższą szkołą", o której mowa w omawianych przepisach, jest tylko szkoła pozwalająca realizować zalecenia zawarte w orzeczeniu o niepełnosprawności dziecka. Na bliskość szkoły składają się zatem dwa elementy: położenie geograficznego (odległość szkoły od miejsca zamieszkania) oraz posiadanie przez daną placówkę warunków umożliwiających prawidłowe kształcenie dzieci z konkretnym rodzajem niepełnosprawności, przy czym ten drugi element należy oceniać indywidualnie w świetle orzeczenia o niepełnosprawności (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 24 stycznia 2018 r., sygn. II SA/Ke 808/17, LEX nr 2442774). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi np. w wyroku WSA w Poznaniu z 4 października 2018 r. (sygn. II SA/Po 139/18, LEX nr 2565902) w przypadku zwracania kosztów rodzicom, nie ma przeszkód, aby wójt określił zasady zwrotu kosztów w zarządzeniu.

Zasady zwrotu powinny być racjonalne. Można wprowadzić np. zwrot ryczałtowy bądź wymagać pełnego udokumentowania kosztów biletami, wprowadzić miesięczne, dłuższe lub krótsze okresy rozliczeniowe itp. Podkreśla się jednak, że o tym, czy dowożenie ucznia do szkoły zorganizuje gmina czy rodzice, decydują rodzice. Jeżeli dowożenia dziecka do szkoły nie zapewniają rodzice, to mogą żądać, aby gmina zapewniła ich dziecku bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły (por. np. wyrok WSA w Łodzi z 17 stycznia 2018 r., sygn. III SA/Łd 1097/17, LEX nr 2439405).

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 39 ust. 4-4a ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 996 ze zm.)

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów