Zdrowie - Odkrycia Medyczne Stulecia

„100 lat innowacji w polskiej medycynie" to projekt, w którym „Rzeczpospolita" uhonoruje najważniejsze innowacje w zakresie medycyny, które powstały w Polsce w ciągu ostatnich stu lat.

Kluczowe w tej historii są trzy nazwiska: Fuller, Molloy i Wong. Trzech badaczy urodzonych w latach 30. XX wieku, przeszło trzydzieści lat temu dokonało czegoś, co przyniosło światu gigantyczne korzyści i mikroskopijne straty. I to w błyskawicznie.

11 marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię koronawirusa. Do tej pory na infekcję spowodowaną tym niebezpiecznym patogenem zapadło co najmniej 33 milionów na świecie, zmarło ponad milion. I nic nie wskazuje na to, że sytuacja jest opanowana. Przeciwnie, mówi się, że nadchodzi druga fala zachorowań.

Pierwsze projekty urządzenia działającego jak respirator już w XV stuleciu przygotował sam Leonardo da Vinci.

Wirus HCV jest maleńki, zwykle nie większy niż 65 nanometrów. Jest też okrągły i niebywale groźny. Może prowadzić do marskości, a nawet raka wątroby.

Zanim odkryto insulinę, chorych na cukrzycę próbowano leczyć opium, whisky z kawą, a także głodówkami.

Ubiegły rok zapisał się w historii, jako rok walki z pandemią SARS-CoV-2. Od wielu miesięcy cały świat zmaga się z nieznaną wcześniej chorobą COVID-19. Oprócz metody DDM (czyli dystans, dezynfekcja, maseczka) i w obliczu braku innych środków profilaktyki cały świat wyczekuje szczepień, jako jedynej szansy na powrót do normalności w 2021 roku. Zapaść ekonomiczna, niewyobrażalne obciążenie dla systemu zdrowotnego, znaczne utrudnienia w przemieszczaniu się, liczne społeczne konsekwencje izolacji i narzucanych ograniczeń - tak wygląda świat, gdy nie dysponujemy rozwiązaniem, jakim jest szczepienie.

Genom, szczepienia, nieznane wirusy, antybiotyki, nowoczesne terapie – odkrycia medyczne, do których doszło w ciągu ostatnich stu lat, zrewolucjonizowały sposób leczenia ludzi.

Czasy, kiedy ludzie skazywani byli na niewiedzę co do metod i środków leczenia siebie lub najbliższych im osób – odchodzą w przeszłość. Bez świadomego udziału pacjenta w procesie leczenia trudno o jego zaangażowanie, a bez tego rokowania są gorsze. A wdrażanie innowacyjnych terapii czasem wręcz niemożliwe.

Samą trzustkę znali już starożytni Grecy, ale na poznanie jej najważniejszych funkcji przyszło nam czekać setki długich lat.

Immunoterapia to metoda walki z nowotworami, która polega na stymulowaniu występujących w układzie odpornościowym naturalnych mechanizmów, odpowiedzialnych za wykrywanie i eliminowanie komórek nowotworowych. Na rynku farmaceutycznym pojawiają się coraz częściej nowe cząsteczki, które można z powodzeniem używać do walki nie z jednym, ale z kilkoma rodzajami nowotworów, np. płuc i piersi, które obejmują duże populacje, czy też np. czerniaka, raka pęcherza. To tzw. leki klasy anty-PD-1 / PD-L1.

Tabletkę, która znalazła zastosowanie w leczeniu erekcji, odkryto przypadkiem. Pierwotnie miała być stosowana w leczeniu nadciśnienia. Obecnie naukowcy sprawdzają, czy można ją zastosować w leczeniu insulinooporności i cukrzycy.

Dzięki autopsji odkryto AIDS i poprawiono leczenie nowotworów – mówi prof. Andrzej Marszałek, patomorfolog.

Ludzkość nauczyła się produkować alkohol u samego początku swoich dziejów. Po wielu latach zrozumieliśmy, jakie mogą wynikać z tego zagrożenia.

Bajpasy rocznie ratują życie 800 tys. ludzi na świecie.

Telemedycyna zaczęła się rozwijać już w latach 40. minionego stulecia. Była to jednak głównie teleporada.

Chemioterapia miała wielu ojców, ale ten najważniejszy to Sidney Farber – trzecie z czternaściorga dzieci Simona i Matilde z domu Goldstein, polskich Żydów, którzy wyemigrowali do USA w XIX w.