Wspólne listy Polaków i Rosjan w wyborach samorządowych na Litwie

Mieszkańcy Litwy po raz pierwszy będą wybierali przewodniczących samorządów w wyborach bezpośrednich. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie ponownie idzie do wyborów w koalicji z Aliansem Rosjan. O mandat radnego litewskiej stolicy z listy partii liberałów walczy nawet potomek Adama Mickiewicza, mieszkający od kilkunastu lat w Wilnie francuski biznesmen Roman Alexis Christian Gorecki-Mickiewicz.

W ubiegłym roku na Litwie dokonano reformy samorządowej i zdecydowano się na bezpośrednie wybory ich przewodniczących, w tym merów miast. Dotychczas we wszystkich 60 samorządach wyborów dokonywali radni. Często zmieniające się koalicje w samorządach powodowały, że w ciągu jednej kadencji połowa radnych w mniejszych samorządach zdążyła zagrzać fotel – jeśli nie przewodniczącego, to na pewno jego zastępcy lub doradcy.

Bez Rosjan – bez szans

Partia polskiej mniejszości, Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, tak jak w poprzednich wyborach zawarła koalicję z Aliansem Rosjan, jedną z dwóch partii politycznych rosyjskiej mniejszości. AWPL wystawiła z koalicjantami listy kandydatów w 13 samorządach, w tym w Wilnie, Kłajpedzie, Druskiennikach oraz w większości rejonów Wileńszczyzny. Lider partii, europoseł Waldemar Tomaszewski ubiega się o fotel mera Wilna.

– Idziemy na te wybory nie tylko z Rosjanami, ale również Ukraińcami, Białorusinami, Żydami, Tatarami oraz przedstawicielami innych mniejszości. Ale jednoczymy nie tylko mniejszości narodowe. Na naszych listach wyborczych jest około 400 kandydatów, a wśród nich ponad 30 Litwinów – powiedział „Rz" Tomaszewski. – Coraz więcej Litwinów dostrzega, że jesteśmy nie tylko poważną siłą polityczną, ale, co ważne i niestety rzadkie na litewskiej scenie politycznej, jesteśmy partią uczciwą. Nasi politycy nie są wplątani w skandale korupcyjne – dodał.

Mniejszości narodowe to około 40 proc. mieszkańców Wilna (Polacy – ponad 17 proc., a Rosjanie – 14 proc.). Litewscy komentatorzy uważają, że bez głosów Rosjan wpływy AWPL drastycznie by się zmniejszyły.

– Gdy Akcja Wyborcza bez Rosjan szła na wybory, zdobywała zaledwie pięć–sześć mandatów w stołecznej radzie, w której zasiada 51 radnych. Przed czterema laty stworzyli wspólny blok z Rosjanami i dostali 11 mandatów – mówi „Rz" komentator tygodnika „Veidas" Audrius Bačiulis.

– Prawda jest też taka, że na AWPL w Wilnie głosuje tylko co trzeci mieszkający w mieście Polak. Polacy w stolicy żyją w innym środowisku niż ci mieszkający w podwileńskich rejonach. Przedstawiają często zupełnie inne interesy, a co za tym idzie, inne poglądy polityczne. Ciekawią ich bardziej sprawy ogólnokrajowe niż kwestie wyłącznie narodowościowe – dodał.

Komentator „Veidas" nie uważa, by sytuacja geopolityczna w Europie miała jakikolwiek wpływ na sojusz Rosjan i Polaków na Litwie. – To jest po prostu taki biznes. Tomaszewskiemu i jego partii potrzebne są głosy. A miejscowym Rosjanom – którzy w odróżnieniu od Polaków są bardzo słabo zorganizowani – potrzebne są doskonale funkcjonujące struktury organizacyjne, jakie ma AWPL – mówi.

Również redaktor naczelny gazety i portalu informacyjnego 15min.lt Rimvydas Valatka uważa, że sytuacja geopolityczna, a przede wszystkim rosyjska ekspansja na Ukrainie, nie mają większego wpływu na sojusz polskiej Akcji z Rosjanami. – To są wyłącznie interesy polityków – tłumaczy.

– To właśnie z tego powodu Tomaszewski 9 maja ubiegłego roku w klapę swej marynarki wpiął georgijewską wstążkę (symbol rosyjskich imperialistów). Wątpię, by zrobił to z wielką przyjemnością. Ale chce być silny i chce się liczyć na scenie politycznej – dodaje.

Szkoły i propaganda

Jednak zdaniem Valatki takie zachowanie polskiego polityka nie przydaje mu znaczenia. – Gdybym był Polakiem, to bym się wstydził, że przewodniczący polskiej partii paraduje z georgijewską wstążką. To polityczny cynizm. I z tego, co już widać, taka polityka przestaje się podobać niektórym litewskim Polakom, zwłaszcza w Wilnie – mówi.