Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu tym podatkiem podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Czynności cywilnoprawne, w tym umowy sprzedaży, podlegają opodatkowaniu, jeżeli ich przedmiotem są:
1. rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium kraju;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium kraju (art. 1 ust. 4 ustawy o PCC).
Analiza przepisów prowadzi do wniosku, że konkretna umowa sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zawsze, gdy w chwili jej zawarcia przedmiot tej umowy – w analizowanym przypadku są to udziały w polskiej spółce z o.o. – wykonywany jest na terytorium Polski. O miejscu wykonywania praw majątkowych decyduje siedziba spółki, której udziały są sprze- dawane (zobacz wyrok NSA z 28 lipca 2005 r., II FSK 577/05).
1 proc. wartości rynkowej
Przedstawiając szczegółowe zasady opodatkowania sprzedaży udziałów spółki z o. o. podatkiem od czynności cywilnoprawnych, należy w pierwszej kolejności wskazać, że przy umowie sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na kupującym. W konsekwencji podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku w przypadku sprzedaży udziałów jest ich nabywca. Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a stawka podatku wynosi w tym przypadku 1 proc. Podstawą opodatkowania przy umowie sprzedaży jest wartość rynkowa nabywanych udziałów. Przy czym wartość tę określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Decydujące znaczenie dla wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z nabyciem udziałów ma wartość rynkowa tego prawa majątkowego w chwili zawarcia umowy. Na wysokość obliczonego na tej podstawie podatku nie ma natomiast wpływu późniejszy wzrost lub obniżka wartości rynkowej nabywanych udziałów. Bez znaczenia pozostałaby nawet ewentualna, przewidywana w chwili zawarcia umowy zmiana wartości rynkowej udziałów.
