Ośrodek w Gostyninie będzie wygaszany. Trafiają tam skazani z zaburzeniami

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad zmianami funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie. - Naszym celem są dwie kwestie. Po pierwsze doprowadzenie do szybkiej zmiany, która wpłynęłaby na jakość życia pacjentów w ośrodkach w Gostyninie i Czersku. Ale pracujemy również (wspólnie z Ministerstwem Zdrowia – przyp. red.) nad zmianą ustawy. Z projektem będziemy gotowi na koniec marca – mówiła Maria Ejchart, wiceministra sprawiedliwości, podczas zorganizowanej przez rzecznika praw obywatelskich konferencji o potrzebie kompleksowej reformy kodeksu postępowania karnego wykonawczego.

Zmiany mają doprowadzić do tego, że umieszczenie w KOZZD osoby z zaburzeniami, która odbyła karę pozbawienia wolności, ale nadal stanowi zagrożenie dla społeczeństwa (detencja postpenalna) musi być środkiem ultima ratio. Ośrodek ma być też wykorzystany racjonalnie. - Nie jesteśmy w stanie zamknąć tego miejsca. Nie ma takiej możliwości. Jesteśmy natomiast w stanie spowodować, by było to miejsce, w którym będzie grupa pacjentów wymagających terapii i izolacji, ale konieczność przedłużania ich pobytu będzie poddawana regularnej weryfikacji – tłumaczyła Ejchart.

Czytaj więcej

Prawo karne

Skazani na dożywocie szybciej dostaną szansę na „lżejszą odsiadkę"

Więźniowie skazani na dożywotnie więzienie będą mogli wcześniej ubiegać się o przeniesienie do jednostki o łagodniejszym rygorze. Lepsze perspektywy mają motywować do dobrego zachowania i pracy nad sobą więźniów, którzy często sprawiają najwięcej problemów.

Przestępcy zagrażający społeczeństwu. Ośrodek w Gostyninie będzie działał do ok. 2040 roku

Jak dodała wiceministra, założenie jest takie, że ośrodek w Gostyninie i jego filia w Czersku będą „wygaszane”.  - Ten ośrodek w takim kształcie musi zostać wygaszony. Biorąc pod uwagę statystyki dotyczące liczby skazanych, którzy mogą jeszcze trafić do Gostynina to liczymy, że uda nam się to zrobić do 2040 roku. Pozostaje otwartym pytanie co zrobić z osobami, które popełniły przestępstwo po 2015 roku. Na pewno zmiana ustawy o KOZZD będzie się musiała łączyć z odpowiedzią na to pytanie  – dodała wiceszefowa resortu sprawiedliwości.

Przypomnijmy, że ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (tzw. ustawo o KOZZD) ma zastosowanie tylko wobec osób skazanych przed 1 lipca 2015 roku.

W odróżnieniu do osób upośledzonych umysłowo lub z zaburzeniami preferencji seksualnych, wobec których możliwe jest zastosowanie – po odbyciu kary - środków zabezpieczających (takich jak np. umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym), w stosunku do skazanych po 2015 roku osób z zaburzeniami osobowości, takiej możliwości nie ma. Jednak wydaje się, że w tym przypadku istota tego problemu nie sprowadza się już – jak przed dekadą – do odpowiedzi na pytanie czy dopuszczalna jest w tym przypadku detencja postpenalna, tylko jaki ona ma mieć charakter. 

Czytaj więcej

Prawo karne

Więcej osadzonych z szansą na dokończenie kary w domu. Nowy projekt Ministerstwa Sprawiedliwości

Skazani na karę pozbawienia wolności do lat trzech będą mogli ostatnie półtora roku odbyć w Systemie Dozoru Elektronicznego. Nastąpi także koniec obligatoryjnego doprowadzenia do więzienia.

- By detencja postpenalna spełniała standardy praw człowieka, musi spełniać co najmniej dwa warunki. Po pierwsze musi się istotnie różnić się od kary pozbawienia wolności, muszą być więc inne warunki bytowe etc. Po drugie, osoby jej poddane muszą mieć zapewnione tego rodzaju oddziaływania terapeutyczne, które będą sprawiały, że możliwość opuszczenia ośrodka będzie realna – tłumaczy dr. Małgorzata Pyrcak – Górowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która specjalizuje się w szeroko rozumianej problematyce środków zabezpieczających.

Jak zaznacza, obecnie jest z tym problem, bo o ile do ośrodka w Gostyninie łatwo jest trafić, to znaczenie trudniej go opuścić.  – Sądy nie miały problemu z prewencyjnym pozbawieniem wolności poprzez umieszczenie w KOZZD osób, które były skazywane nawet na bardzo krótkie kary pozbawienia wolności. Jednocześnie później był istotny problem ze zwalnianiem takich osób, mimo że na zasadność takiego kroku wskazywały opinie lekarzy i terapeutów zatrudnionych w ośrodku – dodaje ekspertka.

Ośrodek w Gostyninie. Ustawa o KOZZD jest dobra, jednak praktyka poszła w złym kierunku

Warto przypomnieć, że intencją twórców ustawy było stosowanie detencji co do kilkunastu osób, sprawców najcięższych przestępstw, którzy mieli opuścić zakład karny po odbyciu długoletnich wyroków. Szybko jednak okazało się, że ośrodek w Gostyninie został przepełniony i trzeba było tworzyć jego filię w Czersku, bo w art. 1 ustawy bardzo szeroko określono katalog osób, wobec których można potencjalnie stosować detencję postpenalną.