Kolejna odsłona wojny o prokuraturę. SN pytany o powołanie Jacka Bilewicza

Sąd Najwyższy odpowie na pytanie prawne, czy Jacek Bilewicz został skutecznie powołany na pierwszego zastępcę prokuratora generalnego i p.o. prokuratora krajowego.

Aktualizacja: 19.08.2024 09:59 Publikacja: 16.08.2024 17:08

Dariusz Korneluk, Jacek Bilewicz, Adam Bodnar

Dariusz Korneluk, Jacek Bilewicz, Adam Bodnar

Foto: materiały prasowe

To efekt sporu o władzę w Prokuraturze Krajowej, który ciągnie się od stycznia. To wtedy prok. Dariusz Barski stracił fotel prokuratora krajowego, a pełnienie obowiązków na tym stanowisku premier powierzył prok. Jackowi Bilewiczowi. Decyzja ta od początku jest kwestionowana przez część środowiska prawniczego.

Czytaj więcej

Walka o władzę w prokuraturze: Prokuratorzy przestaną przyjmować polecenia od przełożonych?

Pytanie o Jacka Bilewicza powołanego przez Tuska. Kto legalnym szefem Prokuratury Krajowej?

Wątpliwości te wyraził też Sąd Apelacyjny w Warszawie, który skierował niedawno do Sądu Najwyższego pytanie prawne dotyczące skuteczności powierzenia Bilewiczowi stanowiska w PK. Rozstrzygnięcie tego zagadnienia może rozwiązać spór o władzę w prokuraturze.

O co chodzi w tym pytaniu? Warszawski Sąd Apelacyjny sformułował je, rozstrzygając odwołanie komendanta stołecznego policji od decyzji sądu I instancji w sprawie zgody na zastosowanie kontroli operacyjnej. Sąd Okręgowy w Warszawie w maju odmówił stołecznej policji zarządzenia takiej kontroli. Decyzję tę uzasadniał brakiem uprawnienia prokuratora okręgowego do wnioskowania o te czynności.

– Powierzenie pełnienia obowiązków prokuratora krajowego Jackowi Bilewiczowi było nieskuteczne, a w konsekwencji nieskuteczne było powierzenie przez tę osobę funkcji prokuratora okręgowego w Warszawie Piotrowi Kowalikowi. Tym samym osoba ta nie była uprawniona do wyrażenia zgody na złożenie wniosku o zarządzenie kontroli operacyjnej – wskazał sąd I instancji.

Czytaj więcej

Ewa Szadkowska: Spór o prokuraturę, czyli kukułcze jajo Adama Bodnara

Jacek Bilewicz. Wątpliwe „pełnienie obowiązków” prokuratora krajowego

Według sądu okręgowego umocowanie prokuratora w tej sprawie należało zbadać z uwagi na rodzaj czynności, o które wnioskował komendant stołeczny policji, czyli o kontrolę operacyjną ingerującą w prawo do prywatności. Sąd zauważył przy tym, że instytucji „pełnienia obowiązków” nie przewiduje zarówno obowiązująca ustawa – Prawo o prokuraturze, jak i poprzedzająca ją ustawa o prokuraturze, a mimo to była ona wielokrotnie stosowana przy obsadzaniu stanowisk prokuratorskich. Zdaniem sądu używanie tego jako argumentu jest niebezpieczne w warunkach demokratycznego państwa.

Krytycznie sąd okręgowy ocenił też kwestię nadzwyczajnego charakteru sytuacji, w której działać mają organy państwa. Tym bowiem prokurator generalny uzasadniał potrzebę powierzenia pełnienia obowiązków prokuratora krajowego Bilewiczowi.

W ocenie sądu do takiej nadzwyczajnie i nagłej sytuacji nie doszło, a działania prokuratora generalnego były dyktowane celem politycznym, którym miało być ułatwienie jednym środowiskom politycznym sprawowania władzy i przejęcie jej całkowicie od tych środowisk, które wskutek woli wyborców władzę tę przynajmniej w części utraciły.

Sąd apelacyjny pochylając się nad argumentacją sądu I instancji stwierdził, że jest ona rozbieżna ze stanowiskiem organów państwa. W konsekwencji skierował do SN zagadnienie prawne, w którym zapytał: czy powołanie Jacka Bilewicza na stanowisko I zastępcy prokuratora generalnego pełniącego obowiązki prokuratora krajowego było skuteczne. Sąd chce też wiedzieć, czy osoba tak powołana mogła skutecznie powierzyć pełnienie funkcji prokuratora okręgowego w Warszawie. I wreszcie zasadnicze pytanie dla tej sprawy, czy tak ustanowiony prokurator okręgowy był uprawniony do wydania zgody na wystąpienie przez o zarządzenie kontroli operacyjnej.

Czytaj więcej

Prokurator Jacek Bilewicz: Nie boję się o swoje stanowisko

Sądy pytają o prokuratora krajowego Jacka Bilewicza

Jak wskazuje sam sąd apelacyjny, odpowiedź na te zagadnienia może mieć wpływ nie tylko na tę sprawę, ale pozwoli na ujednolicenie orzecznictwa sądów i uniknięcie negatywnego wpływu pogłębiających się rozbieżności na funkcjonowanie organów ścigania.

Nie są to jednak jedyne pytania, które trafiły do SN w sprawie zamieszania wokół władzy w Prokuraturze Krajowej. W lipcu warszawski sąd apelacyjny zapytał o prawidłowość powołania Dariusza Korneluka na obecne stanowisko. Z kolei w marcu gdański sąd rejonowy skierował zagadnienie prawne dotyczące trybu przywrócenia do służby prokuratora Dariusza Barskiego. I właśnie na to pytanie SN ma odpowiedzieć w pierwszej kolejności, 27 września. Terminy rozstrzygnięcia dwóch kolejnych zagadnień nie zostały jeszcze wyznaczone.

Sygnatura akt: IKZP 7/24

tło sprawy
Spór o władzę prokuraturze

W styczniu prok. Dariusz Barski odebrał pismo prokuratora generalnego Adama Bodnara, w którym stwierdzono, że nie jest prokuratorem krajowym. Decyzja ta została uzasadniona nieprawidłowym – zdaniem Bodnara – przywróceniem Barskiego do służby prokuratorskiej przez Zbigniewa Ziobrę 16 lutego 2022 r., ponieważ została ona oparta na nieobowiązujących już wówczas przepisach przejściowych prawa o prokuraturze. Obowiązki prokuratora krajowego powierzono tymczasowo Jackowi Bilewiczowi. Jeszcze w lutym konkurs na prokuratora krajowego wygrał Dariusz Korneluk. W kolejnym miesiącu premier powołał go na to stanowisko. Nie zakończyło to jednak konfliktu wokół władzy w prokuraturze. Do Sądu Najwyższego trafiły pytania prawne sądów powszechnych dotyczące m.in. prawidłowości powołania Korneluka na prokuratora krajowego i trybu przywrócenia do służby Barskiego.

Czytaj więcej

Czy Dariusz Korneluk został właściwie powołany? Rozstrzygnie Sąd Najwyższy

To efekt sporu o władzę w Prokuraturze Krajowej, który ciągnie się od stycznia. To wtedy prok. Dariusz Barski stracił fotel prokuratora krajowego, a pełnienie obowiązków na tym stanowisku premier powierzył prok. Jackowi Bilewiczowi. Decyzja ta od początku jest kwestionowana przez część środowiska prawniczego.

Pytanie o Jacka Bilewicza powołanego przez Tuska. Kto legalnym szefem Prokuratury Krajowej?

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Absolwenci KSSiP w zawieszeniu, bo pominięto ich przy nominacjach
Nieruchomości
Ogródki działkowe nie zostaną zlikwidowane. Resort zmienia przepisy
W sądzie i w urzędzie
Pupil w KROPiK. Nowy obowiązek dla posiadaczy psów i kotów
Prawo karne
Jest kluczowa opinia ws. wypadku na S8, którą jechała sędzia Gersdorf
Materiał Promocyjny
Energetycznych wyspiarzy będzie przybywać
Prawo karne
"Frog", najbardziej znany polski pirat drogowy, ścigany listem gończym