Resort kultury przywołuje dane w projektu badawczego „Policzone, policzeni 2024. Artyści, twórcy i wykonawcy w Polsce”. Wynika z niego, że środowisko artystyczne w Polsce liczy ok. 62,4 tys. osób. Wiele osób dotkniętych jest nierównościami płacowymi: 51 proc. artystów posiada przychody z tytułu umów zlecenia i o dzieło, 69 proc. - ma dochody poniżej średniej krajowej, zaś 30 proc. - poniżej minimalnego wynagrodzenia. W zbadanej grupie 10,4 proc. twórców i artystów nie ubezpiecza się z powodu niskiego statusu majątkowego, a 11 proc. ubezpiecza się przy członkach rodziny. Jak zauważono, „pandemia COVID-19 uwidoczniła kruchość tego systemu i brak zabezpieczenia artystów, których wynagrodzenie jest zdecydowanie poniżej średniej”.
Ministerstwo zapowiada, że „twórcy zyskają realną możliwość wejścia w system ubezpieczeń społecznych”. Dzięki dopłatom uzupełnione zostaną składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, by zrównać je z poziomem wynikającym z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Będę one ewidencjonowana na kontach w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i przelewane automatycznie, bez konieczności podejmowania na tym etapie działania ze strony artysty, do momentu uzyskania przyjętego progu dochodu.
Ścieżka uzyskania statusu artysty zawodowego
Projekt przewiduje wprowadzenie statusu artysty zawodowego. Będzie on przysługiwał osobom wykonującym zawód artystyczny, które mają będą mogły udokumentować dorobek artystyczny w okresie ostatnich trzech lat.
Status zostanie przyznany decyzją administracyjną przez dyrektora nowego organu – Instytutu Artysty Zawodowego na podstawie złożonego wniosku i po zasięgnięciu opinii Komisji Opiniującej, w której skład będą wchodzić przedstawiciele środowisk twórczych i artystycznych (90 osób) oraz przedstawiciele MKiDN, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz ZUS (24 osoby).
Status artysty zawodowego będzie mógł być przyznany maksymalnie na okres 5 lat. Po upływie 10 lat nieprzerwanego posiadania statusu, może być przyznany bezterminowo. W przypadku zaprzestania wykonywania zawodu, może zostać cofnięty.
