Rafał Trzaskowski: Nie będę długopisem Tuska. Będę niezależnym prezydentem Polski

Dlaczego ponownie chce pan opuścić Warszawę? W maju objął pan urząd prezydenta na kolejną kadencję, a teraz znowu ubiega się pan o prezydenturę Polski. Warszawiacy mogą czuć się oszukani.

Nie sądzę, aby mieli powody do takiego odczucia. Od początku jasno deklarowałem, że wywiążę się ze swoich obietnic, i przez ostatnie lata intensywnie nad tym pracowałem.

Jeśli zostanie pan prezydentem RP, nie zrealizuje pan wszystkich obietnic wyborczych.

Większość z nich udało się spełnić, a mam nadzieję, że mój następca lub następczyni będzie kontynuować rozpoczęte przeze mnie projekty. Przez ostatnie sześć lat zrobiłem bardzo dużo dla Warszawy. Kluczowe inwestycje są realizowane i będą kontynuowane jeszcze przez wiele lat.

Jaka jest najważniejsza rzecz, którą zostawi pan po sobie w stolicy?

Przed wszystkim Warszawa awansowała do pierwszej ligi europejskich stolic. Wszystkie rankingi, a także opinie samych mieszkańców i przyjezdnych potwierdzają, że na tle wielu innych stolic Warszawa jest zielonym, czystym i bezpiecznym miastem z dobrym i dostępnym cenowo transportem publicznym. Już niedługo przebudowane zostanie także centrum miasta, ostatni i kluczowy fragment, abyśmy wyszli z cienia przeszłości i cieszyli się nowoczesnym śródmieściem na miarę innych stolic.

Czytaj więcej

Polityka

Nowy sondaż prezydencki: Rafał Trzaskowski na czele z dużą przewagą

Są wyniki najnowszego sondażu prezydenckiego przygotowanego przez IBRiS dla Onetu.

Nie obawia się pan, że w przyszłości Warszawa będzie bardziej kojarzona z projektami PiS, takimi jak CPK czy Pałac Saski?

Przez osiem lat PiS nie zrealizowało żadnego dużego projektu. CPK i Pałac Saski to były wizualizacje, a nie przygotowane projekty inwestycyjne. A największą inwestycją przemysłową ostatnich lat w Polsce jest spalarnia śmieci w Warszawie, która obniży koszty zagospodarowania odpadów i jeszcze będzie produkować z nich energię. To najnowocześniejsza instalacja w Europie. Zostanie oddana do użytku w najbliższych miesiącach. To nasza miejska inwestycja za prawie 2 mld złotych. Dla porównania: PiS wyrzucił w błoto 1,6 mld na budowę kominów dla elektrowni węglowej w Ostrołęce, które zostały następnie wyburzone. To pokazuje skalę marnotrawstwa. Jedyne, co rząd PiS zrealizował, to przekop Mierzei Wiślanej, ale nie doprowadził go nawet do portu w Elblągu. My to zrobimy.

Czy jako prezydent będzie pan gwarantem dokończenia projektu CPK?

Tak. To my zbudujemy CPK i jako prezydent tego przypilnuję. Projekt w obecnym kształcie zaczyna nabierać sensu – rozbudowa Okęcia, innych portów regionalnych, zakup samolotów dla LOT-u i duże centralne lotnisko, hub dla naszej części Europy. Będę gwarantem realizacji tego cywilizacyjnego projektu. Proszę zauważyć, że po przedstawieniu poprawionego projektu CPK nawet PiS przestał upierać się przy swoich pomysłach.

Czytaj więcej

Polityka

Sondaż. Duże poparcie dla kontynuacji prac nad CPK

Niemal 60 proc. ankietowanych chce, by rząd Donalda Tuska nadal budował CPK. Wokół nowego lotniska i jego infrastruktury toczy się polityczna i społeczna debata.

Czy nie uważa pan, że sprawa reprywatyzacji w Warszawie nie została w pełni wyjaśniona, a winni nie zostali ukarani? W listopadzie 2024 roku Sąd Okręgowy uniewinnił większość oskarżonych, a postępowanie w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej zostało umorzone. Nawet Hanna Gronkiewicz-Waltz przyznawała, że w Warszawie działała „mafia reprywatyzacyjna”.

Czy polityk powinien oceniać wyroki sądów? Sądy muszą wreszcie zacząć działać sprawniej, ale politycy nie powinni ingerować w ich decyzje. Wydawało się, że niektóre sprawy są jednoznaczne i odpowiedzialni za nie poniosą konsekwencje. Niestety, tak się nie stało. Sprawa Jolanty Brzeskiej musi zostać w pełni wyjaśniona.

A czy Warszawa nie stała się miastem, w którym rządzą deweloperzy? Powstają bloki tak blisko siebie, że można rzucać z jednego na drugi.

Czy pyta mnie pan o rzeczywiste odczucia mieszkańców Warszawy, czy raczej o argumenty podnoszone przez moich oponentów? Jeśli zapyta pan warszawianki i warszawiaków, jak oceniają jakość życia w mieście, odpowiedzi będą zdecydowanie pozytywne. Oczywiście zdarzają się deweloperzy, którzy łamią prawo, naginają przepisy i budują w sposób niezgodny z normami. Dlatego od lat dofinansowujemy Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, aby móc sprawniej reagować na sygnały o nieprawidłowościach. Wydajemy pozwolenia zgodnie z prawem, a ogromna większość inwestycji mieszkaniowych w Warszawie powstaje w sposób zgodny z przepisami. To my dbamy o wprowadzanie standardów dotyczących zabudowy – m.in. dostępu do światła czy terenów zielonych. Wymuszamy na deweloperach stosowanie powierzchni biologicznie czynnych, czyli dbamy o to, aby miasto było jak najbardziej zielone i przyjazne dla mieszkańców.

Jaki jest bilans pańskiej prezydentury?

Dokonaliśmy prawdziwej rewolucji w komunikacji miejskiej. Wymieniliśmy tabor, wprowadziliśmy transport zero- i niskoemisyjny. Wybudowaliśmy 11 nowych stacji metra, najdłuższe linie tramwajowe od lat 60., rozpoczęliśmy proces modernizacji centrum miasta. Jestem szczególnie dumny z programu żłobkowego – stworzyliśmy 17 tysięcy bezpłatnych miejsc dla najmłodszych, inspirując przy tym rząd do wdrożenia podobnych rozwiązań na poziomie krajowym.

Zbudowaliśmy od podstaw Szpital Południowy, a w sumie zarządzamy dziesięcioma szpitalami i 120 przychodniami, z czego kilkanaście powstało od podstaw w czasie mojej kadencji. Za mojej kadencji wybudowaliśmy 17 szkół i 24 przedszkola. Udało się również stworzyć drugie skrzydło Centrum Nauki Kopernik, gdzie współpracują naukowcy i biznes. Warszawa wzbogaciła się o Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz nowy most przez Wisłę. Mamy też kładkę. Spalarnia. Lista inwestycji jest naprawdę imponująca.

A co z betonozą? Nie przeszkadza panu?

Przeszkadza. Dlatego intensywnie pracujemy nad odbetonowaniem miasta. Zrewitalizowaliśmy setki podwórek, przekształcając je w zielone przestrzenie. Modernizacja centrum polega właśnie na zastępowaniu betonu roślinnością. Zazieleniliśmy ulicę Chmielną, pasaż Wiecha, plac Centralny, a wkrótce podobne zmiany obejmą całą ulicę Marszałkowską – bez konieczności likwidowania pasów ruchu dla samochodów.

Kogo namaścił pan na swojego następcę w Warszawie?

Nikogo. Najpierw muszą rozstrzygnąć się wybory prezydenckie, aby w ogóle pojawił się temat moich następców lub następczyń.

Czy Wioletta Paprocka lub Marcin Kierwiński będą kandydatami Koalicji Obywatelskiej na prezydenta Warszawy?

Jest za wcześnie na takie decyzje.

Czytaj więcej

Polityka

Zaskakujący kandydaci z PO na prezydenta Warszawy po Rafale Trzaskowskim

Prezydent Warszawy nie chce się przyznać, że będzie się ubiegał o urząd pierwszego obywatela Polski, ale jego koledzy mówią, że zamieni stołeczny ratusz na Pałac Prezydencki. Problem w tym, że nie ma jeszcze następców, a konkurenci rosną w siłę.

Interesuje się pan historią i jest prezydentem miasta, które przed wojną miało dużą społeczność żydowską. Czy uważa pan, że w pełni oddano sprawiedliwość i opisano udział Polaków w Holokauście? Czy należy zrobić więcej?

Pamiętajmy, że Holokaust był potwornym wymysłem chorej ideologii niemieckiego nazizmu. Warszawa może się poszczycić Muzeum POLIN, którego koncepcji nie pozwoliliśmy zmienić, mimo prób ingerencji, gdzie całościowo podejmujemy wątek polsko-żydowskiego współistnienia. W ostatnich latach walczyłem zresztą o jego niezależność. W Polsce możemy wreszcie znowu otwarcie rozmawiać o historii, zarówno tej, z której możemy być dumni, jak i o trudniejszych aspektach naszego wspólnego dziedzictwa i wspólnych relacji.

Donald Trump niemal codziennie wychodzi ze specyficznymi propozycjami. Chce przejąć Grenlandię, Panamę czy Strefę Gazy. Jak powinna reagować Polska, pamiętając o naszej zależności od USA w kwestii bezpieczeństwa?

Z satysfakcją przyjmuję apele prezydenta Trumpa o konieczności ponoszenia przez państwa europejskie większych wydatków na obronność, bo Polska już teraz przeznacza na ten cel blisko 5 proc. PKB. Potrzebujemy, aby poziom wydatków na obronność w innych krajach europejskich przypominał nasz. To wzmocni również polskie bezpieczeństwo i w tej sprawie mamy polsko-amerykański sojusz.

Niektóre propozycje nowego prezydenta rzeczywiście nie są w pełni zrozumiałe, ale zalecam spokój. Niektórzy reagują z nadmierną euforią, a inni histerią. A ja zalecam spokój i konsekwentne docieranie z naszymi argumentami do nowej administracji. Tak wiele nas łączy, że znajdziemy wiele pól współpracy.

Sojusz Stanów Zjednoczonych i Europy gwarantuje nam wzajemne bezpieczeństwo i zamożność. Musimy o tym zawsze pamiętać. Dlatego uważam, i tutaj mam inne zdanie niż prezydent Trump, że właściwym kierunkiem dla Europy i USA jest powrót do rozmowy o ułatwieniach handlowych, a nie wzajemne cła. Wierzę, że uda się w tej kwestii Trumpa przekonać. Potrzebujemy wzajemnie swoich technologii, energii, maszyn, samochodów. Szczególnie że w naszym wspólnym interesie jest powrót produkcji z Azji do Europy i Stanów Zjednoczonych. Mamy w tej kwestii przecież zbieżne strategie.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Gruszczyński, Menkes: Cła, sankcje, negocjacje. Jak Donald Trump rozgrywa świat?

Dostępne mechanizmy rozstrzygania sporów na poziomie międzypaństwowym nie dają skutecznych narzędzi do dochodzenia swoich praw. Zainteresowanym pozostaje samopomoc w formie ceł odwetowych.

Za politykę handlową UE odpowiada Bruksela, a nie Warszawa.

Oczywiście. Chciałem tylko zaznaczyć, że mamy argumenty, by przekonywać Trumpa, że wprowadzenie ceł na towary z Europy byłoby bronią obosieczną, a zwiększenie wymiany handlowej obu stronom się opłaca.

Beniamin Netanjahu był pierwszym zagranicznym przywódcą przyjętym przez Trumpa po zaprzysiężeniu. Międzynarodowy Trybunał Karny domaga się jego aresztowania za działania w Strefie Gazy. Gdyby wylądował w Warszawie, zaleciłby pan jego zatrzymanie czy raczej uwzględnił reakcję USA i pozostawił premiera Izraela na wolności?

Nie chcę spekulować. Z tego, co wiem, Netanjahu nie wybiera się na razie do Polski. Obecnie mamy rozejm między Izraelem a Hamasem i nadzieję na stabilizację sytuacji.

Czy obawia się pan, że Elon Musk zaangażuje się w polską kampanię wyborczą po stronie PiS? Wspierał już niemiecką AfD oraz Reform UK w Wielkiej Brytanii.

Polacy mają alergię na przedstawicieli innych państw, którzy mówią im, jak mają głosować. Dlatego sądzę, że dla kandydata PiS byłby to raczej polityczny pocałunek śmierci. Zwłaszcza po tym, kiedy Musk na wiecu AFD, partii proputinowskiej i kwestionującej odpowiedzialność Niemiec za zbrodnie nazistowskie, przekonywał, że Niemcy powinni zapomnieć o swoich historycznych przewinach wobec Polski i Polaków. Charakterystyczne, że ani PiS, ani pan Nawrocki na te oburzające wypowiedzi Muska nie zareagowali. Korzystając z okazji, należy zadać panu Nawrockiemu pytanie, dlaczego w tej sprawie, kiedy chodzi o prawdę historyczną, pamięć o polskich ofiarach, milczy.

Czy Donald Trump odwiedzi Warszawę na szczycie Trójmorza? Mateusz Morawiecki sugeruje, że to możliwe. Czy można to uznać za poparcie dla Karola Nawrockiego?

Nie sądzę, by prezydent Trump chciał bezpośrednio wspierać jakąkolwiek partię. Prezydent USA postrzega politykę w kategoriach transakcyjnych. Co miałby na tym zyskać? Byłoby to postępowanie irracjonalne. Natomiast udział w szczycie Trójmorza, projekcie związanym z ustępującym prezydentem Andrzejem Dudą, nie jest jednoznaczny ze wsparciem kandydata PiS.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Tusk o nowym ambasadorze USA: Wyjaśnię mu, że warto sięgać do rzetelnych źródeł

- Mój stosunek do nowego ambasadora (USA w Polsce) będzie cechował się serdecznością i cierpliwością, bez dwóch zdań - zapowiedział na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Prezydent Biden kilkakrotnie bronił polskiej demokracji, interweniując w sprawie lex Tusk czy koncesji dla TVN. Ale teraz w Białym Domu jest Trump. Nie obawia się pan o kondycję polskiej demokracji?

Jestem przekonany, że poradzimy sobie sami. W kwestii TVN Trump za swojej pierwszej kadencji zajmował stanowisko takie samo jak Biden. To naturalne, bo chodziło o amerykańską stację. Jeśli zaś chodzi o lex Tusk, wątpię, by naciski Amerykanów miały decydujący wpływ na stanowisko PiS.

Donald Tusk stwierdził kiedyś, że Trump był związany z rosyjskimi służbami przez 30 lat. Czy nie będzie miał pan problemu ze współpracą z tak przedstawionym przez szefa PO prezydentem USA?

Po pierwsze, prezydent Polski musi współpracować z każdym demokratycznie wybranym prezydentem USA. To jest kwestia polskiej racji stanu, a nie osobistych poglądów czy uczuć. Po drugie, nie ma na to dowodów.

Czyli nie zgadza się pan z Tuskiem w ocenie Trumpa?

Nie ma bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tych oskarżeń. Amerykańskie służby, jedne z najlepszych na świecie, niczego takiego nie potwierdziły. Po latach zajmowania się polityką zagraniczną wiem, że mocne słowa najlepiej wypowiadać za zamkniętymi drzwiami. Prezydent Trump budzi różne emocje, ale ja sugeruję zachowanie wstrzemięźliwości. Ja ją w każdym razie zachowam, bo od tego zależy skuteczność naszej polityki. A przecież to jest najważniejsze.

Czy Trump próbował dokonać zamachu stanu w styczniu 2021?

To nie jest pytanie do mnie, tylko do amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości.

Czy tylko w ocenie Trumpa różni się pan z Tuskiem?

Mamy dokładnie takie samo zdanie – Polska jest sojusznikiem Stanów Zjednoczonych, a nie konkretnej administracji.

Co do mojej oceny rządu – chciałbym, by rząd działał szybciej i skuteczniej. Oczekuję m.in. uszczelniania 800+ dla Ukraińców, ustaw naprawiających wymiar sprawiedliwości, odblokowania inwestycji energetycznych, liberalizacji prawa aborcyjnego. Potrzebujemy też szybko mądrej deregulacji gospodarki i zwiększenia stopy inwestycji prywatnych. A także większych nakładów na rozwój nowoczesnych technologii jak sztuczna inteligencja i wsparcia polskich firm we wdrażaniu SI. Potrzebujemy też aktywnego i niezależnego prezydenta. Ubolewam, że Andrzej Duda wetuje ważne inicjatywy rządowe. Prezydent powinien inspirować rząd, a nie blokować i demonstrować ciągły sprzeciw.

Objeżdża pan polską prowincję. Tamtejsi wyborcy są gotowi na pewne zmiany cywilizacyjne, jak np. legalizacja eutanazji? Dzięki postępom medycyny ludzie żyją coraz dłużej i z tym problemem mierzy się dziś większość zachodniej Europy.

Nie podoba mi się określenie „prowincja”. Zawsze i stanowczo podkreślam, że Polska jest jedna i bez względu na to, gdzie mieszkamy, mamy takie same prawa. Do usług publicznych i do poszanowania naszych przekonań. Uważam pańskie pytanie za nietrafne. Wątpliwości w tej sprawie można mieć bez względu na to, czy mieszka się w mieście czy na wsi. W dużym czy małym mieście. I to zdanie Polaków jest ważne, a nie opinie czy sytuacja w innych krajach Europy.