Strategia na papierze. Niepełnosprawni nie znajdują pracy w administracji

Administracja rządowa miała zatrudniać minimum 6 proc. pracowników niepełnosprawnych – to europejski trend, do którego Polska zmierza od 2021 r., kiedy to rząd przyjął „Strategię na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2021–2030”. Próg ten pokonało jedynie Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej – według danych z grudnia ubiegłego roku wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wyniósł tam aż 8,9 proc. – pracują tam 42 osoby niepełnosprawne. Dodatkowo wyróżnia ten resort sam Paweł Wdówki, wiceminister, który jest osobą niewidomą i do pracy przychodzi z psem przewodnikiem.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Sondaż: 70 proc. Polaków popiera protest niepełnosprawnych w Sejmie

"Opiekunowie osób niepełnosprawnych i dorosłe osoby niepełnosprawne domagają się w Sejmie podniesienia renty socjalnej do poziomu minimalnego wynagrodzenia. Czy popiera Pani/Pan ten protest?" - takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.

Chociaż najwięcej – aż 86 – niepełnosprawnych urzędników pracuje w Ministerstwie Finansów, to zaledwie nieco ponad 3 proc. Ale tu aż 11 osób niepełnosprawnych jest zatrudnionych na stanowisku kierowniczym. Powyżej 3 proc. wskaźnika zatrudnienia niepełnosprawnych mają ministerstwa zdrowia, infrastruktury oraz klimatu i środowiska. Resort Adama Niedzielskiego zatrudnia 30 niepełnosprawnych urzędników. W Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pracuje ich 50, ale głównie na stanowiskach koordynujących i samodzielnych. Z kolei w Ministerstwie Infrastruktury zatrudnionych jest 27 osób z niepełnosprawnościami (3,38 proc. wszystkich zatrudnionych), w tym jeden dyrektor departamentu i ośmiu ekspertów (w tym radca prawny), a w Ministerstwie Klimatu i Środowiska – 36 osób niepełnosprawnych pracowników, czyli 3,68 proc.

Poniżej 3 proc. niepełnosprawnych pracowników mają m.in. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (27 osób), Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

W MSWiA pracuje 21 niepełnosprawnych (2 proc.) i tylko na stanowiskach koordynujących i administracyjno-biurowych. Ministerstwo Sportu i Turystyki zatrudnia tylko cztery osoby z orzeczeniem (1,6 proc.).

Niepełnosprawni urzędnicy

Równie niewielu inwalidów zatrudnia MON – 15 osób, czyli ok. 2 proc. – i Ministerstwo Aktywów Państwowych – osiem osób (również 2 proc.). W Ministerstwie Edukacji i Nauki 18 zatrudnionych stanowi 2,3 proc. ogółu.

W MSZ pracuje tylko 16 osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, w tym 14 osób z umiarkowanym stopniem i dwoje z lekkim – to zaledwie ok. 1 proc. urzędników, jednak aż dziesięcioro z nich ma stanowiska eksperckie a kierownicze.

Na dole rankingu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 15 osób z orzeczeniem o niepełnosprawności stanowią zaledwie 0,03 proc. wszystkich pracowników zatrudnionych w ministerstwie – tylko jedna osoba na stanowisku kierowniczym.

– Mamy strategię rządu, mamy w końcu przystosowane budynki ministerstw dla osób z niepełnosprawnościami, a liczba zatrudnionych niepełnosprawnych jest dramatycznie niska. Administracji publicznej brakuje determinacji – tłumaczy Mirosław Suchoń, poseł klubu Polska 2050.

Niepełnosprawni urzędnicy mogą liczyć na dodatkowe dofinansowanie do wypoczynku z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, dziesięć dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Mają także pierwszeństwo w zatrudnieniu (tylko w urzędzie, gdzie próg jest niższy niż 6 proc., ale pod warunkiem, że znajdą się w gronie nie więcej niż pięciu najlepszych kandydatów). – Co z tego, kiedy brakuje rozwiązań legislacyjnych, które pozwoliłyby zachować pracownikowi rentę i wynagrodzenie za pracę. Dziś, jeśli przekroczy próg pensji, traci rentę – wskazuje poseł.

Odwieszony protest

Ale jak podkreśla MEiN, wśród przyczyn niskiego wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wskazać można m.in. niewielkie zainteresowanie ww. osób ofertami pracy. W 2022 r. tylko 23 z 457 kandydatów złożyło oferty zawierające dokument potwierdzający niepełnosprawność – wyjaśnia MEiN.