Prof. Grzeszczak: Unii nie opłaca się pogrążenie Polski

Co nam mówi opinia rzecznika generalnego TSUE?

Nic, czego byśmy już nie wiedzieli. To gry polityczne, a nie problemy prawne. Rozporządzenie o warunkowości nie dubluje ani nie zastępuje dotychczasowych procedur, w tym traktatowych. To kolejny instrument ochrony budżetu UE, ale oczekiwany efekt już dziś można uzyskać – inaczej. Niedawno dostęp do środków UE Komisja zawieszała samorządom, które przyjęły uchwały anty-LGBT. Tu mamy tylko silniejsze powiązanie z praworządnością.

Tak też orzeknie Luksemburg?

Nie sądzę, by Trybunał od tego odbiegł, skomplikowanych kwestii prawnych tu nie ma. Rządy Polski i Węgier mogły poddać rozporządzenie pod kontrolę TSUE, ale nie ma wątpliwości, że jego podstawa traktatowa jest właściwa. I nic w tej sprawie nie działo się bez nas. Polska składała takie skargi już nie raz – i przegrywała np. skarżąc dyrektywę tytoniową z 2014 r. Szkoda, że polski rząd także teraz w to wszedł, bo u nas to głównie samorządy, a nie centrala, wydają pieniądze. Inaczej na Węgrzech – tam to dwór Orbána boi się o pieniądze unijne, które przejmuje. W Polsce idzie o spór w rządzie.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Zbigniew Ziobro: Unia Europejska to nie Święty Mikołaj, a raczej komornik

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiedział w rozmowie z niemieckim dziennikiem „Frankf...

Pogdybajmy: jeśli TSUE tak orzeknie, co to dla nas znaczy?

Że jeśli Komisja zechce, to może uruchomić procedury blokowania pieniędzy za łamanie praworządności. Ale one są powolne. To taki śmiech przez łzy: skoro nie dostaliśmy pieniędzy, to nie ma czego blokować. Nikt się nie chce z niczego wycofać i mamy tu czystą kalkulację polityczną. A pieniądze są potrzebne PiS na programy.

Jak pan interpretuje słowa z opinii rzecznika, by wykazać wystarczająco bezpośredni związek między naruszeniem państwa prawnego a wykonywaniem budżetu?

To wynika wprost z zaskarżonego rozporządzenia. Chcąc zablokować pieniądze, będzie trzeba wskazać konkretne naruszenie, że np. przy budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego albo innej inwestycji doszło do naruszenia procedur przetargowych, wygrali „swoi" i nie było niezaleznego sądu, który by to rzetelnie skontrolował.

A opinia np. Komisji Weneckiej o polskim sądownictwie?

To za mało i zbyt ogólne. Bo o ile mówimy o art. 7 traktatu, który pozwala działać w sytuacji obawy, że dojdzie (lub doszło) do systemowego naruszenia praworządności, o tyle w wypadku rozporządzenia o warunkowości trzeba pokazać konkret.