Służby udoskonalają swoje metody działania. DNA od cudzoziemca po nowemu

Odciski palców, wymaz do określenia profilu DNA, zdjęcie twarzy – takie dane służby pobierają od cudzoziemców, do których mają zastrzeżenia. Nowe przepisy to porządkują.

Publikacja: 05.07.2024 04:30

Rząd doprecyzowuje zasady, na jakich ma się odbywać zbieranie danych o cudzoziemcach. Na zdjęciu: po

Rząd doprecyzowuje zasady, na jakich ma się odbywać zbieranie danych o cudzoziemcach. Na zdjęciu: pobieranie odcisków palców od Łotyszki, podejrzanej o przemyt ludzi przez wschodnią granicę Polski

Foto: Policja

MSWiA chce, żeby odbywało się to prościej, szybciej i według ujednoliconych zasad – taki jest cel nowelizacji rozporządzenia „w sprawie pobierania i przekazywania obrazów linii papilarnych i materiału biologicznego oraz utrwalania i przekazywania wizerunku twarzy osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej” – do ustawy o działaniach antyterrorystycznych (z 10 czerwca 2016 r.)

Ustawa ta budziła kontrowersje jako zbyt mocno ingerująca w prywatność i prawa obywatelskie, jednak obecny rząd się z niej nie wycofał, ale jeszcze w rozporządzeniu wprowadza zmiany, które doprecyzowują, w jaki sposób ma się odbywać gromadzenie danych na ich temat.

Czytaj więcej

Przestępstwa cudzoziemców w Polsce: Co piąte popełnili Gruzini

Zgodnie z ustawą, policja, ABW, Straż Graniczna mogą zbierać wrażliwe dane – w tym odciski palców, zdjęcia sygnalityczne twarzy i próbki biologiczne do oznaczenia DNA wtedy, kiedy istnieją wątpliwość co do tożsamości cudzoziemca, podejrzenia, że nielegalnie przekroczył on granicę czy też ma związek ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym lub szkolił się w takim celu.

Te informacje trafiają do prowadzonych przez służby systemów, w tym po ustaleniu profilu genetycznego – do bazy danych DNA. Na 275 tys. figurujących obecnie profili zaledwie 30 – jak podaje nam Komenda Główna Policji – należy do cudzoziemców zarejestrowanych na podstawie ustawy o działaniach antyterrorystycznych. Większa jest skala informacji o nich zgromadzona w systemie AFIS (zawiera dane daktyloskopijne) czy pobranych wizerunków – ile z nich dotyczy cudzoziemców, nie ma takiego wyodrębnienia.

Lepsza technologia pobierania i utrwalania materiału biologicznego

Rozporządzenie ujednolica terminologię, uaktualnia, ale także usprawnia i upraszcza przekazywanie do KGP profili DNA i danych osób, od których pobrano materiał biologiczny.

Zmiany w zakresie DNA – jak wskazuje nam KGP – wynikają m.in. „z przejścia na bardziej wydajną technologię pobierania i utrwalania materiału biologicznego w postaci wymazu ze śluzówki policzków od osób”.

W przeciwieństwie do poprzednio stosowanych wymazówek materiał biologiczny utrwalony na kartach FTA pozwala na dłuższe przechowywanie, zajmuje mniej miejsca oraz skraca i upraszcza proces badawczy

Katarzyna Balcer, rzeczniczka Komendy Głównej Policji

Wcześniej próbki pobierano na dwie tzw. wymazówki wchodzące w skład pakietu kryminalistycznego. „Jedna z wymazówek była wykorzystywana na badania w celu oznaczania profilu DNA, a druga przekazywana do KGP wraz z oznaczanym profilem i pozostałą dokumentacją w celu rejestracji w zbiorze danych DNA”. Dziś materiał biologiczny pobierany jest na jedną kartę FTA, by w badaniu ustalić profil DNA.

– W przeciwieństwie do poprzednio stosowanych wymazówek materiał biologiczny utrwalony na kartach FTA pozwala na dłuższe przechowywanie, zajmuje mniej miejsca oraz skraca i upraszcza proces badawczy – wyjaśnia Katarzyna Nowak, rzeczniczka Komendy Głównej Policji.

Polska baza DNA (stworzona w 2007 r.) obecnie zawiera ponad 275 tys. profili genetycznych

Inna zmiana to rezygnacja z formularza tzw. karty rejestracyjnej profilu DNA. Obecnie bowiem „oznaczony profil DNA jest przekazywany najczęściej w postaci tzw. elektroforegramu, czyli graficznego wydruku maszynowego, co eliminuje ryzyko błędów związanych z ręcznym przepisywaniem profilu na kartę rejestracyjną profilu DNA” – wyjaśnia KGP.

Cudzoziemcy w Polsce na fałszywej tożsamości

Polska baza DNA (stworzona w 2007 r.) obecnie zawiera ponad 275 tys. profili genetycznych. Choć służby takich informacji nie podają, wprowadzone zostały do niej np. dane Rosjanina narodowości czeczeńskiej zatrzymanego w lutym tego roku przez ABW, podejrzanego o działalność terrorystyczną. Dekadę temu Alvi A. wyjechał do Turcji, skąd przez „zieloną granicę” dostał się do Syrii. Przystał do grupy walczącej w składzie ISIS. Po przyjeździe do Polski był już prawomocnie karany za przemyt ludzi.

Czytaj więcej

ABW zatrzymała Czeczena. Jest podejrzany o terroryzm

W bazach figuruje również Mourad T. – pierwszy cudzoziemiec, wobec którego wykorzystano ustawę antyterrorystyczną. Marokańczyk, który pod fałszywą tożsamością przyjechał do Polski. Gromadzone odciski palców, wizerunki (nowe rozporządzenie określa jak je wykonywać) i właśnie profile DNA, pozwalają w wielu przypadkach ustalić prawdziwą tożsamość osoby.

Zresztą służby w tym zakresie współpracują. Od ponad dekady Polska prowadzi automatyczną wymianę danych DNA z państwami UE w ramach współpracy w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej. W Zakładzie Biologii CLKP działa zajmujący się tym Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK) ds. automatycznej wymiany takich danych.

MSWiA chce, żeby odbywało się to prościej, szybciej i według ujednoliconych zasad – taki jest cel nowelizacji rozporządzenia „w sprawie pobierania i przekazywania obrazów linii papilarnych i materiału biologicznego oraz utrwalania i przekazywania wizerunku twarzy osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej” – do ustawy o działaniach antyterrorystycznych (z 10 czerwca 2016 r.)

Ustawa ta budziła kontrowersje jako zbyt mocno ingerująca w prywatność i prawa obywatelskie, jednak obecny rząd się z niej nie wycofał, ale jeszcze w rozporządzeniu wprowadza zmiany, które doprecyzowują, w jaki sposób ma się odbywać gromadzenie danych na ich temat.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Policja
Rząd nie widzi potrzeby tworzenia nowego nadzoru nad policją
Materiał Promocyjny
Dodatkowe korzyści dla nowych klientów banku poza ofertą promocyjną?
Policja
Pomyłka czy sabotaż? Jak to było z odpaleniem granatnika przez Szymczyka
Policja
W całej Polsce zabrzmią syreny. Policjanci oddadzą hołd Mateuszowi Sitce
Policja
Polscy policjanci zaatakowani na granicy z Białorusią
Materiał Promocyjny
Lidl Polska: dbamy o to, aby traktować wszystkich klientów równo
Policja
Policjant na wakacjach uratował dziecko, teraz otrzymał nagrodę. "To był moment"