Kupić wszystko i wszystkich

Osoby wykształcone i zaangażowane w życie publiczne stały się dla rosyjskich władców uciążliwe. Dla tej niewielkiej, lecz chciwej grupy, której siłą napędową był handel ropą i gazem, ludzie byli zbędni, a wykształceni stanowili zagrożenie. Szczególnie po wybuchu wojny w Ukrainie.

Publikacja: 23.08.2024 17:00

Moskwa stała się zamożną, dekadencką i okazjonalnie buntowniczą enklawą, różniącą się od innych regionów kraju. Te spoglądały na stolicę z mieszaniną zazdrości i nieufności, natomiast rząd widział w niej „motor rozwoju kraju”. Choć sformułowanie to było dość niefortunne, bo kraj się nie rozwijał. Na zdjęciu: Moskwa w 2012 roku, bogactwo sąsiadujące z biedą

Foto: EPA/SERGEI CHIRIKOV/PAP

Aleksandr Etkind

Mniej więcej w połowie XX wieku wszechobecne dzisiaj słowo „elita” zaczęło zastępować staroświecki termin „szlachta”. Siedemdziesiąt lat radzieckiego socjalizmu stworzyło w Rosji społeczeństwo, w którym panowała większa równość niż w społeczeństwach Zachodu, jednak nie było ono prawdziwie egalitarne. W 1953 roku – tym samym, w którym umarł Józef Stalin – w więzieniach przebywało ponad 5 procent dorosłych mieszkańców Związku Radzieckiego – osadzeni stanowią obecnie taki sam odsetek czarnych mężczyzn w Stanach Zjednoczonych. Po drugiej stronie drutu kolczastego tysiące ludzi z uprzywilejowanych grup – administratorów, naukowców i innych – oprócz pensji korzystało z dodatkowych świadczeń. Korzyści tych nie można było jednak ani sprzedać, ani przekazać spadkobiercom. Trudno porównywać dacze radzieckich urzędników z willami rosyjskich oligarchów, a nawet najwyżsi rangą biurokraci nie mieli jachtów ani willi nad Morzem Śródziemnym. Nierówności dochodowe wzrosły po śmierci Stalina, ale w latach siedemdziesiątych XX wieku były nadal niższe niż w większości krajów zachodnich.

Pozostało jeszcze 93% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Plus Minus

Artysta wśród kwitnących żonkili

Sława Davida Hockneya działa z magnetyczną siłą. Od pierwszego więc dnia jego wystawa w Paryżu ściąga tłumy, a j...

Plus Minus

Dziady pisane krwią

Rzadko zdarza się spektakl, który przeżywa się w takich emocjach jak „Dziady” Mai Kleczewskiej z teatru w Iwano-...

Plus Minus

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

Wokół modelu opieki nad dziećmi w Szwecji i Norwegii narosło wiele mitów. Wyjaśnia je w swoich reportażach Macie...

Plus Minus

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25” przypomina, że golf to nie tylko rodzaj kołnierza czy samochód.

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD