Współczesna lekcja wersalu

Wydarzenia i rozterki ostatnich lat I wojny światowej ilustrują zaskakująco wiele dzisiejszych dylematów Polski, Europy i Ameryki.

Publikacja: 28.06.2024 17:00

Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski podpisują traktat wersalski 28 czerwca 1919 r. W ich wizji Pol

Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski podpisują traktat wersalski 28 czerwca 1919 r. W ich wizji Polska idealnie pasowała do modelu forsowanego przez Woodrowa Wilsona – miała być nowoczesnym, demokratycznym i antyimperialnym państwem

Foto: Zbiory K. Chojnackiego/ East News

Konrad Szymański

Dniem Niepodległości Polski jest 11 listopada. Dzień ten jednak nie jest wspomnieniem zawieszenia broni (Jour d’Armistice), Pamięci (Remembrance Day) czy Weterana (Veterans Day), obchodzonymi we Francji, Wielkiej Brytanii czy USA w związku z przerwaniem działań wojennych 11 listopada 1918 r. U nas jest to ślad przekazania przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej wrócił do Warszawy z więzienia w Magdeburgu.

Z punktu widzenia spraw krajowych trudno wskazać moment narodzin II Rzeczypospolitej. Nie było to jednoznaczne także przed wojną. Świętem państwowym 11 listopada stał się dopiero w 1937 r. Ustawa przyjęta w 11. roku rządów sanacyjnych, już po śmierci marszałka, ustanawiała dzień niepodległości „jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Cannes. Religia kina”, Tadeusz Sobolewski, wyd. Agora

„Cannes. Religia kina”: Kino jak miłość życia

„Cannes. Religia kina” Tadeusza Sobolewskiego to książka o festiwalu, filmach, artystach, świecie.

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

Materiał Promocyjny

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

„5 grudniów”, James Kestrel, tłum. Maciej Szymański, DW Rebis

„5 grudniów”: Długie pożegnanie

„5 grudniów” to powieść wybitna. James Kestrel po prostu zna się na tym, o czym pisze; Hawaje z okresu II wojny,...

„BrainBox Pocket: Kosmos”, wyd. Rebel.pl

„BrainBox Pocket: Kosmos”: Pamięć szpiega pod presją czasu

„BrainBox Pocket: Kosmos” pomoże poznać zagadki wszechświata i wyćwiczyć pamięć wzrokową.

„Moralna AI”, Walter Sinnott-Armstrong, Vincent Conitzer, Jana Schaich Borg, przeł. Ewa Łokas, Bogum

„Moralna AI”: Sztuczna odpowiedzialność

Naukowcy zastanawiają się, jak rozwijać AI, by zminimalizować szkody moralne.

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

„The Electric State”, reż. Anthony i Joe Russo, dostęp na Netfliksie

„The Electric State”: Jak przepalić 320 milionów

„The Electric State” to najsłabsze dzieło w karierze braci Russo i prawdopodobnie najdroższy film w historii Net...

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Jak Meta dba o bezpieczeństwo wyborów w Polsce?

Materiał Promocyjny

Jak Meta dba o bezpieczeństwo wyborów w Polsce?

Zatrzymanie trzech Gruzinów przez policjantów z KWP w Poznaniu w marcu br. Mężczyźni włamali się do

Przestępczość

Docisną cudzoziemskie gangi? Powstaje specjalny zespół

Senator Piotr Woźniak

Głosował za obniżeniem składki zdrowotnej. Senator Piotr Woźniak wyrzucony z klubu Lewicy

Adrian Zandberg, współprzewodniczący partii Razem, kandydat tego ugrupowania na prezydenta RP

Sondaż: Partia Razem w Sejmie. Przekroczyła próg wyborczy, goni Nową Lewicę

Matury rozpoczną się 5 maja

Matura i egzamin ósmoklasisty

Rozpoczęło się maturalne odliczanie. Absolwenci już otrzymali świadectwa

Budowa sceny na błoniach PGE Narodowego. Koncert finałowy ma być kulminacyjnym punktem programu Tysi

Biegacz w błocie i znajomy Donalda Tuska. Ujawniamy, kto wymyślił obchody koronacji Chrobrego

W niedzielę czeka nas duże wydarzenie Prawa i Sprawiedliwości w Łodzi, podczas którego kandydat wspi

Michał Kolanko: Jeden sondaż wiosny nie czyni. Ale PiS ma powody do zadowolenia po badaniu, w którym wygrywa z KO

Michał Szułdrzyński i Michał Kolanko

W kampanii drzemka trwa, Tusk i Trzaskowski uderzają w podobne tony, kulisy EKG

Ukraiński żołnierz

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1157

Zatrzymanie trzech Gruzinów przez policjantów z KWP w Poznaniu w marcu br. Mężczyźni włamali się do

Przestępczość

Docisną cudzoziemskie gangi? Powstaje specjalny zespół

Czy dojdzie do podpisania umowy Ukraina-USA?

Donald Trump beszta Ukrainę. Wołodymyr Zełenski zapowiada „bardzo ważne spotkania”

Senator Piotr Woźniak

Głosował za obniżeniem składki zdrowotnej. Senator Piotr Woźniak wyrzucony z klubu Lewicy

GIF wstrzymał obrót popularnym lekiem na alergię

Prawo dla Ciebie

GIF wstrzymał obrót popularnym lekiem na alergię

Adrian Zandberg, współprzewodniczący partii Razem, kandydat tego ugrupowania na prezydenta RP

Sondaż: Partia Razem w Sejmie. Przekroczyła próg wyborczy, goni Nową Lewicę

Wyrok za zerwanie flagi wywieszonej z okazji narodowego święta

Wyrok za zerwanie flagi wywieszonej z okazji narodowego święta

Marcin Romanowski i dyrektor generalny Centrum Praw Podstawowych w Budapeszcie Miklos Szantho podcza

Węgry. Marcin Romanowski szefem nowego instytutu. Zajmie się „faszyzmem rządu w Warszawie”