Paweł Konzal: Granice wyobraźni patriotycznej

Niekompletność opowieści o Piłsudskim i Dmowskim widać wyraźnie podczas obchodów Święta Niepodległości, kiedy razi brak refleksji nad postawami obydwu protagonistów.

Publikacja: 06.10.2023 17:30

Ignacy Jan Paderewski

Ignacy Jan Paderewski

Foto: AnonymousUnknown author, Public domain, via Wikimedia Commons

Parafrazując Wittgensteina, „granice mej wyobraźni wyznaczają granice mego świata”. Świat archetypów polskiej polityki jest ubogi, zwłaszcza w sferze modeli patriotyzmu. Postać pierwszego premiera II RP – kosmopolity i patrioty budującego polską państwowość i demokrację – wzbogaca wyobraźnię o wzór obywatelskości na miarę współczesności.

II RP zajmuje szczególne miejsce w naszej historii. Kontrast z poprzedzającymi ją 123 latami rozbiorów i późniejszą podległością ZSRR sprzyja idealizowaniu tego krótkiego okresu państwowości. Dwie postaci dwudziestolecia – Piłsudski i Dmowski – stały się nie tylko głównymi, ale i jedynymi modelami nauczania i myślenia o patriotyzmie. Szkodliwość tej sytuacji jest podwójna. Po pierwsze, narracja ta w znikomym stopniu porusza prawdziwy charakter spuścizny obydwu polityków. Po drugie, pomijane są inne, przynajmniej równie wartościowe postaci historyczne.

Pozostało jeszcze 80% artykułu

99 zł za rok czytania RP.PL

O tym jak szybko zmienia się świat. Ameryka z nowym prezydentem. Chiny z własnymi rozwiązaniami AI. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, inspirujemy, analizujemy

Plus Minus
Łukasz Pietrzak: Z narzędzi AI najbardziej skorzystają MŚP
Plus Minus
„Na smyczy Kremla. Donald Trump, Dmitrij Rybołowlew i oferta stulecia”: Haki na Trumpa
Plus Minus
„Kingdom Come: Deliverance II”: Wielka draka w czeskim średniowieczu
Plus Minus
„Co myślą i czują zwierzęta”: My i one wszystkie
Plus Minus
„3000 metrów nad ziemią”: Gibson bez pasji