Paweł Konzal: Granice wyobraźni patriotycznej

Niekompletność opowieści o Piłsudskim i Dmowskim widać wyraźnie podczas obchodów Święta Niepodległości, kiedy razi brak refleksji nad postawami obydwu protagonistów.

Publikacja: 06.10.2023 17:30

Ignacy Jan Paderewski

Ignacy Jan Paderewski

Foto: AnonymousUnknown author, Public domain, via Wikimedia Commons

Parafrazując Wittgensteina, „granice mej wyobraźni wyznaczają granice mego świata”. Świat archetypów polskiej polityki jest ubogi, zwłaszcza w sferze modeli patriotyzmu. Postać pierwszego premiera II RP – kosmopolity i patrioty budującego polską państwowość i demokrację – wzbogaca wyobraźnię o wzór obywatelskości na miarę współczesności.

II RP zajmuje szczególne miejsce w naszej historii. Kontrast z poprzedzającymi ją 123 latami rozbiorów i późniejszą podległością ZSRR sprzyja idealizowaniu tego krótkiego okresu państwowości. Dwie postaci dwudziestolecia – Piłsudski i Dmowski – stały się nie tylko głównymi, ale i jedynymi modelami nauczania i myślenia o patriotyzmie. Szkodliwość tej sytuacji jest podwójna. Po pierwsze, narracja ta w znikomym stopniu porusza prawdziwy charakter spuścizny obydwu polityków. Po drugie, pomijane są inne, przynajmniej równie wartościowe postaci historyczne.

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Artysta wśród kwitnących żonkili

Artysta wśród kwitnących żonkili

Sława Davida Hockneya działa z magnetyczną siłą. Od pierwszego więc dnia jego wystawa w Paryżu ściąga tłumy, a j...

Dziady pisane krwią

Dziady pisane krwią

Rzadko zdarza się spektakl, który przeżywa się w takich emocjach jak „Dziady” Mai Kleczewskiej z teatru w Iwano-...

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

Wokół modelu opieki nad dziećmi w Szwecji i Norwegii narosło wiele mitów. Wyjaśnia je w swoich reportażach Macie...

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25” przypomina, że golf to nie tylko rodzaj kołnierza czy samochód.

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

Kluczem do rozwoju emocjonalnego dziecka jest doświadczenie, a nie informacja – wyjaśnia Jonathan Haidt.

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

USA wycofają się z rozmów o pokoju na Ukrainie? J.D. Vance ostrzega

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przemawia na sali obrad Sejmu w Warszawie

Exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego. „Otoczenie jest mniej przewidywalne, ale Polska jest silniejsza”

Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 r. w wieku 88 lat, zgodnie z informacją Stolicy Apostolskie

Będzie żałoba po Franciszku? Premier zdecydował ws. kontrasygnaty

Prezydent zawetuje obniżkę składki zdrowotnej? Donald Tusk: Wytrzymacie?

Premier Donald Tusk i szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec

W sobotę żałoba narodowa. Szef KPRM tłumaczy, co się z tym wiąże

Elon Musk zapowiedział, że teraz bardziej zajmie się Teslą, a mniej DOGE

Inwestorzy Tesli odetchnęli z ulgą. Musk obiecał bardziej zajmować się firmą niż DOGE

JD Vance i Donald Trump

Konflikty zbrojne

Jak wygląda „ostateczna oferta” Donalda Trumpa dla Ukrainy i Rosji? Szczegóły propozycji USA

Marco Rubio i Donald Trump

Konflikty zbrojne

Ukraina odrzuciła propozycję USA. Jest reakcja Waszyngtonu przed rozmowami w Londynie

Złoty silny i stabilny. Powiew optymizmu na rynkach

Złoty silny i stabilny. Powiew optymizmu na rynkach

Ukraińscy operatorzy dronów

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1155

USA wycofają się z rozmów o pokoju na Ukrainie? J.D. Vance ostrzega

Kibice Górnika Zabrze z banerem "Nieliczni przeciw nielicznym, a.c.a.b torcida 1999" na trybunie sta

Torcida nie daje odpocząć prokuratorom. 1000 przestępstw, setki oskarżonych

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przemawia na sali obrad Sejmu w Warszawie

Exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego. „Otoczenie jest mniej przewidywalne, ale Polska jest silniejsza”

Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 r. w wieku 88 lat, zgodnie z informacją Stolicy Apostolskie

Będzie żałoba po Franciszku? Premier zdecydował ws. kontrasygnaty

Prezydent zawetuje obniżkę składki zdrowotnej? Donald Tusk: Wytrzymacie?

Donald Trump zapowiedział, że dojdzie do złagodzenia wojny handlowej z Chinam

Zwrot akcji na wojnie handlowej. Trump zapowiada mniejsze cła na produkty z Chin