Jakie ideały ukształtowały nas, Polaków

Nie znajdowały u nas dużego oddźwięku ideały lepszego społeczeństwa, jak te, które widać w kulturze Zachodu. Ale żywiliśmy zawsze ideały wolności, jakkolwiek mało kto usiłował ukazywać sposób jej zagospodarowania, w tym pogodzenia z innymi wartościami.

Publikacja: 02.09.2022 17:00

Uczestniczka kontrmarszu zorganizowanego w Krakowie w dniu defilady uczniów szkół mundurowych. Uczni

Uczestniczka kontrmarszu zorganizowanego w Krakowie w dniu defilady uczniów szkół mundurowych. Uczniowski przemarsz pod hasłem „Razem pilnujmy Polski” odbył się 28 kwietnia 2022 r. w związku z przyjęciem przez Sejm ustawy o obronie ojczyzny

Foto: ANETA ŻUREK/POLSKA PRESS/East News

Andrzej Zybała

Brytyjski historyk idei Izajasz Berlin rozumiał ideały jako wizję harmonijnego współżycia ludzi, którzy pokonują sprzeczności zwykle ich dzielące – jak między tymi, którzy pragną przede wszystkim wolności, i tymi, którzy dążą do równości. Można łatwo zgodzić się, że w przypadku Polski społeczeństwo w swej masie podkreślało zawsze ideał wolności jako silnie odzwierciedlający jego tożsamość, podobnie jak jednostek. Dlatego ukształtowały się kultura sarmacka I Rzeczypospolitej z jej ideą pełnej swobody, specyfika romantyzmu, wreszcie programy partyjne, w których mało jest wątków z innych typów ideałów (np. egalitaryzmu czy koordynacyjnej funkcji państwa).

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Artysta wśród kwitnących żonkili

Artysta wśród kwitnących żonkili

Sława Davida Hockneya działa z magnetyczną siłą. Od pierwszego więc dnia jego wystawa w Paryżu ściąga tłumy, a j...

Dziady pisane krwią

Dziady pisane krwią

Rzadko zdarza się spektakl, który przeżywa się w takich emocjach jak „Dziady” Mai Kleczewskiej z teatru w Iwano-...

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

Wokół modelu opieki nad dziećmi w Szwecji i Norwegii narosło wiele mitów. Wyjaśnia je w swoich reportażach Macie...

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25” przypomina, że golf to nie tylko rodzaj kołnierza czy samochód.

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

Kluczem do rozwoju emocjonalnego dziecka jest doświadczenie, a nie informacja – wyjaśnia Jonathan Haidt.

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Papież Franciszek, fotografia z 6 stycznia 2014 r.

Bogusław Chrabota: Pożegnanie papieża Franciszka i polska polityka

Papież Franciszek 20 kwietnia spotkał się z wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych. Franciszek i J.D.

J.D. Vance był ostatnim światowym przywódcą, który spotkał się z papieżem Franciszkiem

Społeczeństwo

Sondaż: Czy Trump doprowadzi do pokoju na Ukrainie w 2025 r.? Znamy zdanie Polaków

Wielkanoc to polityczna pauza. Ale przy stole kampania wyborcza toczy się dalej

Wielkanoc to polityczna pauza. Ale przy stole kampania wyborcza toczy się dalej

Pałac rodziny Sierakowskich w Waplewie Wielkim

Zaginione dzieła sztuki z Polski. Trop urywa się w Niemczech

Minister spraw zagranicznych Iranu Abbas Aragczi

Rzym: Rozpoczęła się druga runda rozmów USA-Iran ws. programu atomowego

Wiceminister cyfryzacji Michał Gramatyka

Ministerstwo Cyfryzacji zmieni nazwę jednej z usług? Powodem wulgarny akronim

Podtopienia na ulicach Przemyśla. Nad miastem przeszła gwałtowna burza z gradobiciem.

Społeczeństwo

Przez Polskę przetoczyły się potężne nawałnice. Zalane domy i zniszczone drogi

Wojna na Ukrainie. Uszkodzony w wyniku ostrzału budynek mieszkalny, Pokrowsk w obwodzie donieckim

Konflikty zbrojne

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1153

Firmy w USA wydłużają do maksimum zabezpieczenie przed słabym dolarem

Firmy w USA wydłużają do maksimum zabezpieczenie przed słabym dolarem

L'Osservatore Romano z informacją o śmierci papieża Franciszka na pierwszej stronie

„Według mojej wiedzy i sumienia to powody śmierci". Oświadczenie szefa watykańskiej ochrony zdrowia

Pierwsza pszenica dla nowej Syrii

Pierwsza pszenica dla nowej Syrii

Polityka administracji Donalda Trumpa nie tylko oznacza zerwanie z działaniami na rzecz klimatu, ale

Dzień Ziemi: Święto planety obchodzone w minorowych nastrojach

Styczniowa fala pożarów w Kalifornii skutkowała stratami szacowanymi nawet na 50 miliardów dolarów.

Zabójczy ryż i inne złe wieści. Co nas czeka w świecie zmian klimatu?

437 mln hektarów lasów zniknęło z powierzchni Ziemi w latach 2001–2021.

Bioróżnorodność: problem zamiatany pod dywan

Nauka oferuje nam narzędzia, by działać odpowiedzialnie, zanim skutki zmian klimatu staną się nieodw

Jak zatrzymać proces pustynnienia miast? Nowe wyzwanie