Oczyszczony z zarzutów nauczyciel ma prawo do świadczeń? Korzystne orzeczenie SN

Uniewinnionemu od zarzutów dyscyplinarnych nauczycielowi wypłaca się zaległe dodatki – uznał Sąd Najwyższy.

Publikacja: 18.03.2025 18:16

Oczyszczony z zarzutów nauczyciel ma prawo do świadczeń? Korzystne orzeczenie SN

Foto: Adobe Stock

Wtorkowa uchwała zapadła na kanwie sprawy nauczyciela domagającego się zapłaty niewypłaconych mu składników wynagrodzenia, tj. dodatku za wysługę lat oraz dodatku motywacyjnego za trzy lata wraz z odsetkami. Nauczyciel był w tym czasie zawieszony w pełnieniu obowiązków zawodowych z powodu toczącej się wobec niego sprawy dyscyplinarnej, która jednak zakończyła się prawomocnym uniewinnieniem. Szkoła nie chciała wypłacić mu pieniędzy z tytułu zaległych dodatków. Dlatego skierował powództwo w tej sprawie, ale sąd rejonowy je oddalił. Uznał bowiem, że brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz mężczyzny jakiejkolwiek sumy.

Postępowanie dyscyplinarne nauczyciela. Jak wpływa na wynagrodzenie?

Nauczyciel odwołał się od wspomnianego wyroku. Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Opolu, który powziął wątpliwości i skierował pytanie do Sądu Najwyższego. 

Chciał wiedzieć, czy nauczycielowi zawieszonemu w obowiązkach, w związku z trwającym postępowaniem dyscyplinarnym, w przypadku wydania wobec niego prawomocnego orzeczenia uniewinniającego, wypłaca się dodatki, do których nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia?

Jak zauważył SO, dotychczas inne sądy w takich sytuacjach oddalały powództwa o wypłaty za nadgodziny, argumentując, że skoro w czasie zawieszenia nauczyciel nie wykonuje pracy, to nie ma prawa do tej części wynagrodzenia. Problem w tym, że opisywany przypadek, jak wskazał opolski sąd, jest inny. Chodzi w nim bowiem o wypłatę dodatków (za wysługę lat oraz motywacyjnego), które przyznano powodowi jeszcze przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego i zawieszeniem go w obowiązkach. Zdaniem SO w efekcie stały się one stałymi składnikami wynagrodzenia mężczyzny.

Czytaj więcej

Ważny komunikat ZNP do nauczycieli. Chodzi o wynagrodzenie za nadgodziny

W uzasadnieniu pytania sąd wskazał, że z jednej strony wykładnia gramatyczna przepisów może wskazywać, że za czas zawieszenia zwraca się jedynie kwoty wchodzące w skład wynagrodzenia zasadniczego. Z drugiej jednak, przy takiej interpretacji istnieje ryzyko, że nauczyciel, pomimo uznania jego niewinności w postępowaniu dyscyplinarnym, poniesie konsekwencje finansowe bezpodstawnego oskarżenia, bez prawa do uzyskania adekwatnej rekompensaty.

SN: Dodatki za wysługę lat i dodatek motywacyjny należą się uniewinnionemu nauczycielowi

Sąd Najwyższy wydał uchwałę korzystną dla nauczycieli. Uznał, że nauczycielowi zawieszonemu w obowiązkach w związku z trwającym postępowaniem dyscyplinarnym, w przypadku wydania wobec niego prawomocnego orzeczenia uniewinniającego, wypłaca się dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat, do których nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia.

Sędzia sprawozdawca Agnieszka Żywicka przypomniała, że w pragmatykach pracowniczych odnoszących się do edukacji i nauki (prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawa o PAN itp.) przeważa rozwiązanie wskazujące na konieczność wypłaty dodatków, które nie były przelewane w okresie zawieszenia. 

Za zwrotem kwot z tego tytułu, zdaniem SN, przemawia również wykładania celowościowa.

– Zawieszenie nauczyciela w obowiązkach i obniżenie mu wynagrodzenia mają charakter środków zapobiegawczych, a sama obniżka wypłaty ma działać represyjnie i wychowawczo. Z chwilą wydania orzeczenia uniewinniającego czynniki te ustają i nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia, aby utrzymywany był ubytek w majątku nauczyciela z powodu braku przelewu tych zaległości – wskazała sędzia Żywicka. 

Czytaj więcej

Edukacja obywatelska i zdrowotna od września. Czy będą obowiązkowe?

Jak dodała, należy też zwrócić uwagę na cel i funkcję wspomnianych dodatków (za wysługę lat i motywacyjnego).

– Mają do nich prawo osoby zatrudnione na stanowisku nauczyciela. Nie są one powiązane z faktycznym wykonywaniem przez nich konkretnych zadań w przeciwieństwie do innych dodatków należnych, np. za godziny ponadwymiarowe. Zatem w momencie ich przyznania stają się one składnikiem wynagrodzenia. W konsekwencji w przypadku wydania orzeczenia uniewinniającego należy je wypłacić – wskazywała sędzia sprawozdawca.

Sygnatura akt III PZP 5/24

Wtorkowa uchwała zapadła na kanwie sprawy nauczyciela domagającego się zapłaty niewypłaconych mu składników wynagrodzenia, tj. dodatku za wysługę lat oraz dodatku motywacyjnego za trzy lata wraz z odsetkami. Nauczyciel był w tym czasie zawieszony w pełnieniu obowiązków zawodowych z powodu toczącej się wobec niego sprawy dyscyplinarnej, która jednak zakończyła się prawomocnym uniewinnieniem. Szkoła nie chciała wypłacić mu pieniędzy z tytułu zaległych dodatków. Dlatego skierował powództwo w tej sprawie, ale sąd rejonowy je oddalił. Uznał bowiem, że brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz mężczyzny jakiejkolwiek sumy.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
NSA wydał kluczowy wyrok ws. zamku w Stobnicy
Prawo karne
Prokurator Ewa Wrzosek zabrała głos ws. przesłuchania Barbary Skrzypek
Praca, Emerytury i renty
13. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te grupy nie otrzymają świadczenia
Aplikacje i egzaminy
Najgorszy wynik zdawalności na egzaminie sędziowskim od lat
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Praca, Emerytury i renty
Plaga jednodniowych L4. Receptą może być ograniczenie zasiłku chorobowego
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń