Rok Pabla Picassa. Wolność, czyli ciągłe kwestionowanie siebie

Prestiżowe galerie Rokiem Picassa świętują 50. rocznicę śmierci twórcy kubizmu, zaś bezpłatna platforma ARTE.tv przygotowała blok programów.

Publikacja: 07.04.2023 03:00

Pablo Picasso zmarł 8 kwietnia 1973 roku

Foto: Mat. Pras.

Monika Kuc

Nawet ci, którzy współcześnie są na szczytach artystycznych rankingów, jak Amerykanin Jeff Koons, oddają Picassowi hołd. – Kiedy myślę o nim, myślę o hojności. Niósł pochodnie skandalu i pokazał nam, jak przekraczać granice, możemy dalej się zmieniać, stać się jeszcze wspanialsi – mówi Koons w Arte.

Słynny chiński artysta i dysydent Ai Weiwei mówi: – Wielu artystów jest zafascynowanych Picassem, dlatego że robił to, co chciał. Jego wolność przejawiała się w ciągłym kwestionowaniu siebie.

Wypowiadają się też Marina Abramović, Shirin Neshat, Anselm Kiefer, Erwin Wurm. A siła artystycznej osobowości i kreatywność Picassa (1881–1973) przemawia najsilniej.

Czytaj więcej

Plus Minus

"Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia”: Artysta, którego mdli od elit

Ai Weiwei, najbardziej znany współczesny chiński artysta, napisał „Tysiąc lat radości i trosk. Ws...

Stworzył prawie 150 tysięcy prac – obrazy, grafiki, rysunki, ilustracje, rzeźby, ceramikę. Zrewolucjonizował malarstwo w 1907 r. słynnymi dziś „Pannami z Avignon”, które dały początek kubizmowi. Nieustannie zmieniał kierunek poszukiwań.

Zaczynał od realizmu i neoimpresjonizmu. W okresie błękitnym (1901–1904) tworzył melancholijne obrazy, w okresie różowym (1904–1906) bohaterami jego prac stali się kuglarze i cyrkowi akrobaci.

Jego kubizm miał różne fazy, od analitycznej do syntetycznej. W latach 20. pod wpływem podróży do Włoch zwrócił się ku klasycyzmowi, by wkrótce zainteresować surrealizmem. Był też prekursorem neoekspresjonizmu. Na wyobraźnie działają rekordy aukcyjne jego dzieł. „Kobiety z Algieru” sprzedano w nowojorskiej Christie’s w 2015 r. za 179,4 mln dol.

Czytaj więcej

Rzeźba Eight eight z irańskiego onyksu Anisha Kapoora była prezentowana na pierwszej w Polsce wystaw

Plus Minus

Sztuka. Ile artysty jest dziś w jego dziełach

Pracownie słynnych współczesnych artystów to często przedsiębiorstwa zatrudniające setki pracowni...

Postać Picassa prowokuje też do rozliczeń, o czym świadczy francuski dokument „Picasso bez legendy” Manuelle Blanc. Na wojnę w Hiszpanii odpowiedział, malując „Guernikę”, gigantyczne antywojenne płótno prezentowane na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 r. Była to jego reakcja na lotniczy atak sił nazistowskich i zbombardowanie baskijskiej wioski. Wyraz solidarności z ofiarami, wśród których było wielu cywilów.

Naziści jego obrazy zaliczyli do sztuki zdegenerowanej, ale Picasso w okupowanym Paryżu nie przestał tworzyć, bo uważał, że sztuka jest najlepszą formą oporu. Po wojnie podzielił fascynację komunizmem z wieloma innymi francuskimi intelektualistami.

Z natury nie był jednak politykiem, ale artystą–pacyfistą. W Polsce, przy okazji pobytu na Kongresie Intelektualistóww Obronie Pokoju w 1948 r., namalował w mieszkaniu na Woli warszawską syrenkę.

W tym roku Picasso będzie bohaterem około 50 wystaw w Europie i Ameryce pod szyldem programu „Celebration Picasso 1973–2023 ”, zainicjowanego przez rządy Francji i Hiszpanii.

Albertina w Wiedniu już zaprasza na wystawę „Picasso” (czynną do 18 czerwca). W Muzeum Picassa w Paryżu obecnie można oglądać wystawę „Celebration Picasso, Kolekcja nabiera kolorów!” (do 27 sierpnia). Na jesień Musée du Luxembourg w Payżu zapowiada wystawę „Gertrude Stein i Picasso” (13 września – 21 stycznia), a Centrum Pompidou ekspozycję „Picasso. 2023 rysunki” (od 18 października do 22 stycznia).

Prado w Madrycie przygotowuje porównawczą ekspozycję „Picasso i El Greco” (13 czerwca – 17 września), zaś Museo Thyssen+Bornemisza wystawę „Picasso: Sacrum i Profanum” (4 października –14 stycznia).

Rodzinna Malaga zaprezentuje wystawę „Picasso: Materia i ciało”, przeniesioną potem do Muzeum Guggenheima w Bilbao. Natomiast MoMA w Nowym Jorku na wystawie „Picasso w Fontainebleau” (1 października – 10 lutego) skupi się na intensywnej pracy Picassa latem 1921 r. nad odmiennymi arcydziełami: „Trzema muzykami” i „Trzema kobietami przy źródle”.