Trzynastka burzy porządek świata

Dziś wypada piątek trzynastego. Zwykły, normalny dzień, prawda?

Nie. To dla fizyków czas jest niezmienny, a w kulturze czas jest wartościowany. Dla każdego z nas poszczególne dni się od siebie różnią. Widoczne jest to najmocniej w perspektywie tzw. myślenia magicznego, ale także w refleksji religijnej. Dzielimy czas na dobry i zły. Są złe godziny, ale także złe dni. Tak samo jak są dni szczęśliwe.

Tylko piątek jest dniem niedobrym?

W kulturze tradycyjnej zły był jeszcze poniedziałek, bo wypadał po niedzieli i był takim przejściem ze sfery sacrum do profanum. W dni złe nie należy podejmować pewnych działań czy rozpoczynać nowych prac. Trzynastego nigdy nie woduje się statków, a w piątki trzynastego nie należy się kąpać a i kichanie może się dla nas źle skończyć.

Dlaczego akurat w piątki?

W końcu to w piątek został ukrzyżowany Jezus Chrystus. W związku z tym długo istniało przekonanie, że tego dnia nie należy hucznie się bawić. Piątek to dzień wyciszenia, zły dzień. Ale na świecie to niekoniecznie akurat piątek trzynastego jest tym pechowym dniem. W Grecji, Hiszpanii i Rumunii to wtorek trzynastego jest feralny.

Wszędzie akurat trzynastego?

Nie, we Włoszech piątek siedemnastego. Ale wszędzie w naszej kulturze trzynastka jest liczbą pechową. W USA nie ma trzynastych pięter- oczywiście tylko formalnie, po prostu po dwunastym pojawia się od razu czternaste.

Skąd się wzięła fobia przed tą liczbą?

Już w starożytnej Babilonii stworzono system liczbowy zbudowany wokół liczby 12 i jej wielokrotności. Podobno opiera się na tej liczbie cały porządek świata. 12 miesięcy w roku, 12 godzin dnia i nocy, 12 znaków zodiaku. W naszej kulturze to też się bardzo mocno zakorzeniło: 12 apostołów, 12 biblijnych pokoleń Izraela, 12 rycerzy króla Artura. A liczba 13 niszczy ten ład, wprowadza chaos. Jest zaprzeczeniem doskonałości, spokoju, przewidywalności.

A jak się ta trzynastka ma do piątku?