Naukowcy ustalili, dlaczego Mars jest czerwony. Najnowsze wyniki badań

Najnowsze badania rzucają nowe światło na pochodzenie rdzawego pyłu występującego na Marsie. Najprawdopodobniej powstał on w czasach, kiedy na Marsie powszechna była woda. Dzięki temu rozumiemy dziś lepiej, dlaczego Mars jest Czerwoną Planetą.

Publikacja: 27.02.2025 16:25

Do badania marsjańskiego pyłu wykorzystano dane zebrane przez pojazdy ESA i NASA

Do badania marsjańskiego pyłu wykorzystano dane zebrane przez pojazdy ESA i NASA

Foto: Associated Press

Nowe badania łączą dane zebrane podczas misji kosmicznych na Marsa z analizą pyłu marsjańskiego, odtworzonego w laboratoryjnych warunkach. Wskazują one, że tlenek żelaza odpowiedzialny za czerwony odcień Marsa powstał w wyniku innych procesów chemicznych, niż wcześniej przypuszczano. „Wyniki tych analiz, opublikowane w czasopiśmie 'Nature Communications', mogą zmienić nasze postrzeganie przeszłości Marsa” – donosi CNN Science.

Jak powstał rdzawy pył na Marsie?

W dalekiej przeszłości żelazo zawarte w występujących na Marsie skałach reagowało z wodą lub wodą i tlenem z powietrza, tworząc tlenek żelaza – był to ten sam mechanizm, za pomocą którego na Ziemi tworzy się rdza. Przez miliardy lat tlenek żelaza rozpadł się na pył i osiadł na całej planecie, przemieszczany przez potężne wiatry.

Czytaj więcej

Tajemnicza struktura na skraju Układu Słonecznego. Jeden twór przypomina „minigalaktykę”

Tlenek żelaza, ale jaki? Hipotezy na temat pochodzenia i składu marsjańskiej rdzy

Wcześniejsze analizy marsjańskiego tlenku żelaza, bazujące wyłącznie na obserwacjach zgromadzonych przez pojazdy kosmiczne, nie wykazały żadnych śladów obecności wody. Na tej postawie postawiono hipotezę, że jest on hematytem - suchym minerałem, głównym składnikiem rudy żelaza. Przypuszczano, że powstał w wyniku reakcji z atmosferą. Działo się to w okresie, kiedy na Marsie nie było już rzek i jezior. Badanie opisywane przez CNN Science wskazuje jednak na inny proces.

Naukowcy: Pył na Marsie zawiera ferrihydryt, powstał w obecności wody

Badanie przeprowadził zespół pod kierunkiem Adomasa Valantinasa z Wydziału Nauk o Ziemi, Środowisku i Planetach na Uniwersytecie Brown (USA). Analizy wskazują, że tlenek żelaza w marsjańskim pyle to ferrihydryt – nanominerał tworzący się w chłodnej wodzie. Prawdopodobnie powstał, gdy woda istniała jeszcze na powierzchni Marsa. CNN Science zauważa, że już poprzednie badania sugerowały, iż przyczyną „zaczerwienienia” Marsa może być ferrihydryt, ale zespół Adomasa Valantinasa po raz pierwszy połączył metody laboratoryjne z danymi obserwacyjnymi i dostarczył dowodów potwierdzających tę nową hipotezę.

Czytaj więcej

Niezwykłe zjawisko na niebie już 28 lutego. Następne takie dopiero za 136 lat

Jak badano marsjański pył?

Cząstki utlenionego żelaza zawarte w marsjańskim pyle są bardzo małe (nanometrowe lub mniejsze). Tak naprawdę nie mają określonej struktury krystalicznej i nie można ich nazwać prawdziwymi minerałami. Jak w związku z tym naukowcy je zbadali? Wykorzystano do tego dane zebrane przez należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej orbiter Mars Express i ExoMars Trace Gas Orbiter, a także należący do NASA Mars Reconnaissance Orbiter oraz łaziki Curiosity, Pathfinder i Opportunity.

Specjalna kamera CaSSIS umieszczona na sondzie Trace Gas Orbiter pozwoliła na dokładne zobrazowanie rozmiaru i składu pyłu. Badacze odtworzyli go na Ziemi. „Replikę pyłu przepuszczono przez specjalistyczny młynek, aby uzyskać ziarna o wielkości odpowiadającej ziarnom na Marsie i o grubości odpowiadającej 1/100 ludzkiego włosa” – wyjaśnia CNN Science. Następnie naukowcy porównali wyniki uzyskane w laboratorium z danymi ze statku kosmicznego. Wskazują one, że pył na Marsie najlepiej pasuje do ferrihydrytu, a nie hematytu.

Czytaj więcej

Zaskakujące struktury pod powierzchnią Marsa. Naukowcy ustalili, czym były

Mars stał się Czerwoną Planetą wcześniej, niż myśleliśmy

„Główną konsekwencją jest to, że ponieważ ferrihydryt mógł powstać tylko wtedy, gdy na powierzchni nadal znajdowała się woda, Mars 'zardzewiał' wcześniej, niż pierwotnie sądzono. Co więcej, ferrihydryt pozostaje stabilny w obecnych warunkach na Marsie” – tłumaczy Adomas Valantinas.

Naukowcy przypuszczają, że ferrihydryt nie tylko znajduje się w pyle, ale także w marsjańskich skałach. Najlepszym sposobem, aby to stwierdzić, będzie uzyskanie rzeczywistych próbek skał i pyłu. Ich zbieraniem zajmuje się obecnie Łazik Perseverance. Jego sprowadzenie na Ziemię planowane jest na wczesne lata trzydzieste.

Nowe badania łączą dane zebrane podczas misji kosmicznych na Marsa z analizą pyłu marsjańskiego, odtworzonego w laboratoryjnych warunkach. Wskazują one, że tlenek żelaza odpowiedzialny za czerwony odcień Marsa powstał w wyniku innych procesów chemicznych, niż wcześniej przypuszczano. „Wyniki tych analiz, opublikowane w czasopiśmie 'Nature Communications', mogą zmienić nasze postrzeganie przeszłości Marsa” – donosi CNN Science.

Jak powstał rdzawy pył na Marsie?

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Telekomunikacja
Na Księżycu powstanie sieć komórkowa. Technologię przygotowała Nokia
Kosmos
NASA: Na Marsie pobrano próbkę skały „niepodobną do niczego, co widzieliśmy”
Kosmos
Tajemnicza struktura na skraju Układu Słonecznego. Jeden twór przypomina „minigalaktykę”
Kosmos
Zaskakujące struktury pod powierzchnią Marsa. Naukowcy ustalili, czym były
Kosmos
Czy za osiem lat asteroida uderzy w Ziemię? NASA i ESA już mają pewność
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”