USA, Rosja, Ukraina. Trzy wersje jednego wydarzenia

– Bądźmy uczciwi… Dzisiejszej nocy nie było (rosyjskich) uderzeń w energetykę, a i Ukraina nie odpowiadała uderzeniami w energetykę – powiedział jeszcze w środę prezydent Wołodymyr Zełenski.

Dopiero więc na trzeci dzień po formalnym porozumieniu się w Rijadzie Kreml zaczął wypełniać swoje zobowiązania. Ale zaczął.

Po porozumieniu w Rijadzie: spory o infrastrukturę i datę rozpoczęcia zawieszenia broni

W saudyjskiej stolicy Ukraina i Rosja (przy mediacji USA, choć chwilami wydawało się, że Waszyngton występuje tam jako osobna strona konfliktu, a nie bezstronny arbiter) formalnie zawarły porozumienie o wzajemnym nieatakowaniu infrastruktury energetycznej oraz bezpiecznej żegludze po Morzu Czarnym. Od razu pojawiły się problemy, co oznaczają punkty porozumienia. Kreml z właściwymi sobie umiejętnościami natychmiast zaczął szukać kolejnych.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

„Wkrótce umrze i wszystko się skończy”. Zełenski o największych obawach Putina

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wymienił trzy, jego zdaniem, największe obawy Władimira Puti...

Pierwszym problemem było, czy porozumienie obejmuje tylko infrastrukturę energetyczną, czy „infrastrukturę i energetykę” – jak opisali to Amerykanie. W końcu opublikowano listę celów, w które nie wolno strzelać, i znalazła się na niej tylko energetyka.

Ale dalej, według amerykańskiej wersji, strony porozumiały się, by nie atakować statków na Morzu Czarnym. Ameryka zgodziła się też wpuścić znów Rosję na rynek nawozów sztucznych dla rolnictwa (eksportowanych przez Kreml statkami przez Morze Czarne), a także otworzyć dostęp do portów innych krajów.

Waszyngton w swej szczodrości nie zauważył, że dwa ostatnie punkty wymagają zgody innych państw, przede wszystkim europejskich.

Sam za to wziął na siebie obowiązek dalszego negocjowania z Rosją wymiany jeńców i ukraińskich cywilów oraz wypuszczenie ukraińskich dzieci porwanych przez Kreml.

Kijów zgodził się z amerykańską wersją. Kreml nie komentował jej, za to zaczął dodawać punkty, których Waszyngton nie przewidział.

Moskwa twierdzi, że moratorium na atakowanie energetyki weszło w życie jeszcze 18 marca. Uznała więc, że Ukraińcy je złamali i prawie przez cały następny tydzień jej armia ostrzeliwała ukraińskie obiekty. Kijów upewnił się u Amerykanów i poinformował, że porozumienie o zawieszeniu broni w energetyce obowiązywało dopiero po opublikowaniu jego treści przez Waszyngton, a nie 18 marca.

Wszystko jednak dobrze się skończyło i od 26 marca obie strony przestały ostrzeliwać swe obiekty energetyczne, przynajmniej na razie.

Testowanie cierpliwości Trumpa: narastające rosyjskie żądania

To był jednak najmniejszy problem. W zamian za gwarancje bezpiecznego pływania po Morzu Czarnym Kreml zażądał ponownego podłączenia do systemu wymiany informacji międzybankowej SWIFT swojego banku Rosselkhozbank (obsługującego rolnictwo) oraz bezpośrednio eksporterów.

Ale SWIFT znajduje się w Belgii, działa według prawa europejskiego i nie podlega życzeniom ani Waszyngtonu, ani Moskwy. Tyle, że nikt z UE nie negocjował w tej sprawie, Brukseli nikt również nie zapraszał do dołączenia się do negocjacji. Unia już więc zapowiedziała, że anuluje sankcje nałożone na Rosję tylko wtedy, gdy ta wycofa swoje wojska z Ukrainy.

Dopiero w czwartek amerykański sekretarz stanu Marco Rubio przyznał że „niektóre rosyjskie warunki dotyczą sankcji nałożonych nie przez nas”. Ale nie powiedział, czy i co zamierza z tym robić.

Sam prezydent Donald Trump zauważył, że do już zawartych porozumień Rosja dołożyła „pięć–sześć warunków”, i zaczął się publicznie zastanawiać, czy aby Kreml nie gra na czas – przed czym wcześniej przestrzegali go europejscy politycy i wszyscy eksperci (niezależnie od miejsca pochodzenia).

Odezwała się też Ukraina. Minister obrony Rustem Umerow uważa, że zawieszenie broni na morzu obejmuje też infrastrukturę portową. W sumie bez tego punktu nie ma ono sensu, bo co z tego, że statki bezpiecznie przepłyną Morze Czarne, jeśli zostaną zbombardowane w portach. Ale minister dodał od siebie zastrzeżenie, że „jeśli rosyjska flota wysunie nos poza wschodnią część Morza”, to zostanie zaatakowana przez Ukraińców. Nigdzie w porozumieniach nie ma takiego warunku. Amerykanie jednak nie go komentowali

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Biały Dom informuje o porozumieniu między Rosją a Ukrainą. Chodzi o Morze Czarne

Po rozmowach w Arabii Saudyjskiej Biały Dom opublikował komunikat dotyczący porozumienia między R...