Księgarnie nadal znikają. Książki kupujemy w internecie i spożywczaku

W ostatnich czterech latach zlikwidowano ponad 200 księgarń. Polacy czytają chętnie, ale książki coraz częściej kupują w internecie czy podczas zakupów... spożywczych.

Publikacja: 02.12.2024 04:07

Księgarnie nadal znikają. Książki kupujemy w internecie i spożywczaku

Foto: Adobe Stock

Według danych Instytutu Książki w 2019 r. księgarń było 1910, a w 2023 już tylko 1704, co oznacza zamknięcie ponad 200 placówek w ciągu czterech lat. Problemem jest także zadłużenie. Na koniec października br. 141 księgarń stacjonarnych miało 2907 nieuregulowanych zobowiązań finansowych, z których każde opiewało średnio na 62,4 tys. zł. Ich łączne długi wyniosły 8,795 mln zł – wynika z danych KRD i Rzetelnej Firmy, które „Rzeczpospolita” publikuje pierwsza.

Foto: Paweł Krupecki

Księgarnie wciąż znikają

– W najtrudniejszej sytuacji są najmniejsze księgarnie, zarejestrowane jako jednoosobowe działalności gospodarcze. Długi opiewające w sumie na 2,89 mln zł ma 94 takich podmiotów. Stanowią one ponad dwie trzecie wszystkich zadłużonych sklepów z książkami – mówi Adam Łącki, prezes Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Z badania IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów i Rzetelnej Firmy wynika, że 82 proc. Polaków deklaruje, że czyta książki. Z kolei według Biblioteki Narodowej w 2023 roku co najmniej jedną książkę przeczytało 43 proc. Polaków. To wzrost o 9 pkt proc. w ujęciu rocznym. Badanie jasno wskazuje, że zmienia się rynek sprzedaży. Jak wynika z badania, 42 proc. kupuje je w sieciowych księgarniach, jak np. Empik, a widać to szczególnie w sezonie przedświątecznym

Czytaj więcej

Prezes Legimi o sytuacji firmy. „Audyt zrobi kilka podmiotów”

– Znaczna część Polaków rozpoczyna poszukiwania prezentów już w listopadzie, korzystając z licznych okazji w ramach Black Weeks. Mimo że kulminacja przedświątecznych zakupów przypada na grudzień, już teraz widzimy, że to książki są niezmienne w ścisłej czołówce kategorii najchętniej wybieranych na prezenty mikołajkowe i gwiazdkowe zarówno w salonach stacjonarnych, jak i online – mówi Michał Tomaniak, dyrektor działu książki w Empiku.

Jednak już na drugim miejscu, jeśli chodzi o liczbę wskazań, znajdują się platformy internetowe, gdzie zaopatruje się jedna trzecia zapytanych. Jeśli chodzi o kanał online, to jeszcze 28 proc. kupuje w księgarniach internetowych.

– Liczba kupujących w kategorii książki rośnie, dane za pierwsze trzy kwartały tego roku wykazują wzrost kupujących o kilka procent r./r. W ostatnich tygodniach trend ten zdecydowanie przyspiesza – mówi Marcin Gruszka, rzecznik Allegro. – Grudzień jeszcze przed nami, ale biorąc pod uwagę dane z zeszłego roku, nasi klienci bardzo często sięgają po książki w tym czasie. Dużą popularnością cieszyły się niezmiennie książki dla dzieci i młodzieży – tylko w tej kategorii klienci kupili ponad 900 tysięcy egzemplarzy w okresie przedświątecznym w 2023 r. – dodaje. I podkreśla, że w tym roku firma zdecydowanie liczy na więcej.

Polacy często kupują w sklepie Amazon.pl papierowe książki, szczególnie podczas różnych okazji zakupowych, np. takich jak Black Friday Week – wśród bestsellerów możemy wyróżnić powieści, biografie, reportaże czy poradniki. – Widoczne jest także to, że sposób czytania książek w Polsce wciąż się zmienia i coraz chętniej sięgamy także po e-booki czy czytniki książek, takie jak Kindle – mówi Katarzyna Ciechanowska-Ciosk, odpowiedzialna za Amazon.pl. – W okresie świątecznym obserwujemy wzmożone zainteresowanie książkami, które wciąż są sprawdzonym i chętnie przyjmowanym prezentem – jak pokazało badanie przeprowadzone przez nas w grudniu 2023 roku, dla 17 proc. Polaków książki były wymarzonym podarunkiem świątecznym. Nie bez znaczenia jest tu z pewnością fakt, że siedmiu na dziesięciu Polaków za najlepszy prezent uważa ten praktyczny – dodaje.

Książki na zakupach

Co piąty Polak na zakupy książkowe wybiera się już jednak do sklepu spożywczego. I to zjawisko zdecydowanie narasta.

– Faktem jest, że rynek książek w ostatnich latach mocno się zmienia. Słyszymy o zamykaniu księgarni i zauważamy odpływ klientów ze sprzedaży stacjonarnej w stronę sprzedaży online. Natomiast my od lat promujemy czytelnictwo i dbamy o szeroki asortyment książek, który zmienia się co dwa tygodnie, żeby dać klientom możliwość wyboru – mówi Rafał Chojczak, kupiec odpowiedzialny za kategorię książek w sieci Biedronka. – W wielu mniejszych miejscowościach to właśnie nasze sklepy są jedynym miejscem, gdzie czytelnicy mają dostęp do regularnej oferty nowych książek, które prezentujemy na specjalnych standach. Promujemy czytelnictwo wśród Polaków również poprzez nagradzanie początkujących pisarzy i ilustratorów – dodaje. Firma również w okresie przedświątecznym widzi zdecydowany wzrost zainteresowania książkami wśród klientów.

– Księgarnie stacjonarne, zwłaszcza niesieciowe, muszą mierzyć się z silnymi konkurentami. Z jednej strony jest to zmiana przyzwyczajeń konsumentów, sięgających po e-booki i audiobooki, a z drugiej sklepy internetowe, oferujące atrakcyjne promocje na tradycyjne książki. Największym problemem małych księgarń jest nierównowaga na rynku, na którym lokalne podmioty mają nikłe szanse z dużymi, sieciowymi sklepami i hurtowniami – mówi Sandra Czerwińska, ekspertka Rzetelnej Firmy. – Najwięksi są w stanie wynegocjować od wydawców znaczne rabaty sięgające nawet połowy ceny książki, o których księgarz prowadzący własny sklep może jedynie pomarzyć. W efekcie nie jest w stanie konkurować o klienta – dodaje.

W 2023 roku Polacy wydali na książki blisko 4,5 mld zł, a więc około 1 mld euro, wskazuje raport Instytutu Książki. Tymczasem łączny obrót rynku książki w całej Europie wynosi 37–40 mld euro. Udział Polski stanowi więc tylko niecałe 3 proc. tej części europejskiego rynku.

– Gdy analizujemy wydatki Polaków na kulturę, książki znajdują się dość daleko na liście kosztów. Jak wskazują dane GUS, największy udział ma tu abonament radiowo-telewizyjny, a za nim wstęp i udział w zajęciach kulturalnych i rekreacyjnych. Chętniej niż w księgarni pieniądze wydamy także na sprzęt audiowizualny i wstęp do instytucji kultury – dodaje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. – Książki stanowią ok. 6 proc. wszystkich nakładów przeznaczanych przez Polaków na kulturę. Z naszego badania wynika, że jedynie jedna osoba na dziesięć zostawia w sklepach z książkami więcej niż 500 zł rocznie – dodaje. 

30 proc. badanych w różnych księgarniach zostawia rocznie od 100 do 200 zł. Jedna czwarta wydaje mniej niż 100 zł, a jedna piąta od 200 do 500 zł.  

Według danych Instytutu Książki w 2019 r. księgarń było 1910, a w 2023 już tylko 1704, co oznacza zamknięcie ponad 200 placówek w ciągu czterech lat. Problemem jest także zadłużenie. Na koniec października br. 141 księgarń stacjonarnych miało 2907 nieuregulowanych zobowiązań finansowych, z których każde opiewało średnio na 62,4 tys. zł. Ich łączne długi wyniosły 8,795 mln zł – wynika z danych KRD i Rzetelnej Firmy, które „Rzeczpospolita” publikuje pierwsza.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Handel
Niedziele handlowe w grudniu 2024. Kiedy dokładnie są?
Handel
Światowa Organizacja Handlu wybrała szefową na kolejną kadencję. Kandydatka była tylko jedna
Handel
Japoński gigant odzieżowy po raz pierwszy zabrał głos ws. Ujgurów. Rozgniewa Chiny?
Handel
Reserved wycofuje kilka produktów ze sprzedaży. Marka apeluje o zwroty
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Handel
Święto zakupów, ale nie ma co liczyć na wielkie okazje
Materiał Promocyjny
Fundusze Europejskie stawiają na transport intermodalny