Jak Polska walczy z praniem pieniędzy. Najnowsze badanie

Bazylejski Indeks AML ocenił ryzyko związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu w ponad 160 krajach, nadając każdemu ocenę w skali od 0 do 10. Na szczycie listy znalazły się te, w których jest ono najwyższe. Polska zajęła 131. miejsce z oceną 4,34.

Publikacja: 21.02.2025 13:58

Jak Polska walczy z praniem pieniędzy. Najnowsze badanie

Foto: Adobe Stock

Bazylejski Indeks AML (Anti-Money Laundering - Przeciwdziałanie Praniu Pieniędzy) to niezależny ranking tworzony przez Bazylejski Instytut ds. Zarządzania, międzynarodową organizację non-profit, na podstawie 17 publicznie dostępnych źródeł. Indeks ocenia dane państwo pod kątem ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Na ostateczną oceną wpływa zbiorcza wartość tworzona na podstawie blisko 20 wskaźników, którym przypisana jest różna waga, podzielonych na 5 grup:

           jakość systemu prawnego przeciwdziałania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu (AML/CFT),

           ryzyko korupcji i oszustw,

           przejrzystość finansowa i standardy,

           ryzyko prawne i polityczne,

           przejrzystość i odpowiedzialność publiczna.

Indeks dostarcza informacji w zakresie oceny ryzyka AML w konkretnych jurysdykcjach, ale również dokonuje klasyfikacji regionów w tym obszarze. Dostarcza wiedzę, która jest ważna nie tylko dla szerokiej opinii publicznej czy obywateli, których interesuje, jak ich państwo radzi sobie ze zwalczaniem przestępstw finansowych. Jest ona szczególnie istotna dla biznesu. – Indeks pokazuje, w których krajach i rejonach świata ryzyko prania pieniędzy, a także korupcji jest najmniejsze oraz przestrzega się standardów przejrzystości finansowej, czyli po prostu, gdzie są najlepsze warunki do prowadzenia interesów. Współpraca z krajami o wysokim ryzyku AML wymaga szczególnej ostrożności, ale nawet stosowanie specjalnych środków zapobiegawczych nie eliminuje w zupełności niebezpieczeństwa i nie można ukrywać, że wymaga od przedsiębiorców uruchomienia dodatkowych nakładów finansowych i czasu – zaznacza Natalia Kozłowska, specjalistka ds. AML.

Czytaj więcej

Nordea wyprała brudne pieniądze Rosjan. Bankowi grozi potężna kara

Polska stosunkowo dobrze radzi sobie z ryzykiem prania pieniędzy

Bazylejski Indeks AML pokazuje, że Polska stosunkowo dobrze radzi sobie z ryzykiem związanym z praniem pieniędzy i występowaniem innych przestępstw finansowych (ocena 4,34 i 131. miejsce w rankingu). Nie można postawić takiej tezy na temat całego naszego regionu, głównie za sprawą sytuacji, z którą mamy do czynienia na Węgrzech (indeks – 5,06 i 88. miejsce w rankingu), Ukrainie (5,26 i 82. miejsce) i Białorusi (5,67 i 53. miejsce). Rosja nie jest ujęta w rankingu, ze względu na zawieszenie jej członkostwa w FATF i nieupublicznianie przez władze informacji, które są istotne dla Indeksu. – Zdecydowanie lepiej w rankingu wypadają Litwa (3,54 i 156. miejsce) oraz Łotwa (4,08 i 145. miejsce). Można więc podejrzewać, że po publikacji Indeksu kraje te staną się jeszcze bardziej atrakcyjnymi adresami dla globalnych biznesów, które postanawiają w Europie otwierać kolejne oddziały lub przenosić część działalności – uzupełnia Natalia Kozłowska.

Warto jednocześnie zaznaczyć, że ryzyko AML w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej czy na starym kontynencie jest zdecydowanie niższe niż chociażby w krajach Ameryki Południowej czy w państwach, które są w niechlubnej czołówce rankingu, takich jak np. Haiti czy Chiny.

Czytaj więcej

Kryptowaluty jako narzędzie prania brudnych pieniędzy

Mniejsza skuteczność przeciwdziałania praniu pieniędzy

Najnowszy Bazylejski Index AML pokazuje, że na przestrzeni roku nastąpiła poprawa w obszarze zgodności technicznej z zaleceniami FATF. – Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na fakt, że kraje wyższego ryzyka, oceniane wcześniej negatywnie, zajmujące wysokie pozycje w rankingu, poczyniły postępy w dostosowaniu swoich systemów do międzynarodowych standardów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu – komentuje Mariusz Woźniak, specjalista ds. AML.

Jednocześnie Indeks odnotowuje, że w wymiarze globalnym mamy do czynienia ze spadkiem skuteczności wdrażanych systemów i rozwiązań, które mają przeciwdziałać wspomnianym przestępstwom finansowym. Jeszcze trzy lata temu tzw. średnia skuteczność wynosiła 30 proc., teraz spadła do poziomu 28 proc. – Negatywna tendencja jest wyraźna, jednak główny problem leży gdzie indziej. Powody do zmartwień daje rosnąca rozbieżność między działaniami państw na całym świecie w obszarze AML, które są coraz bardziej zgodne z wytycznymi technicznymi, a praktyczną skutecznością stosowanych rozwiązań i procesów. Jest to związane m.in. z faktem, że niektóre wdrażane regulacje i narzędzia nie nadążają za rozwojem nowoczesnych technologii na czele z AI, które są wykorzystywane do łamania prawa także w obszarze finansowym. Problemem jest również brak odpowiedniej reakcji na zagrożenia związane z rynkiem kryptowalut i inne zjawiska współczesnego świata, które mają wpływ na ekonomię – dodaje Mariusz Woźniak.

Pozycja Polski w Bazylejskim Indeksie AML 2024, choć relatywnie stabilna i lepsza niż w poprzedniej edycji rankingu (w 2023 r. ocena 4,46 i 116. miejsce), to jednak wskazuje na wyzwania stojące przed naszym krajem w kilku obszarach. – Głównym problemem pozostaje brak skuteczności wdrażania istniejących regulacji, co jest zjawiskiem globalnym i znajduje odzwierciedlenie w najważniejszych wnioskach płynących z tegorocznego rankingu. Polski system prawny jest zgodny z technicznymi standardami międzynarodowymi, jednak brak skuteczności w praktycznym zastosowaniu tych norm osłabia efektywność działań przeciwdziałających praniu pieniędzy i innym oszustwom finansowym – komentuje Natalia Kozłowska.

Bazylejski Indeks AML (Anti-Money Laundering - Przeciwdziałanie Praniu Pieniędzy) to niezależny ranking tworzony przez Bazylejski Instytut ds. Zarządzania, międzynarodową organizację non-profit, na podstawie 17 publicznie dostępnych źródeł. Indeks ocenia dane państwo pod kątem ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Na ostateczną oceną wpływa zbiorcza wartość tworzona na podstawie blisko 20 wskaźników, którym przypisana jest różna waga, podzielonych na 5 grup:

           jakość systemu prawnego przeciwdziałania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu (AML/CFT),

Pozostało jeszcze 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Gigantyczna luka w finansach NFZ. Ściana tuż-tuż, a o ratunek coraz trudniej
Finanse
Z BLIK-a korzysta już pół Polski. Przełomowe wydarzenia po 10 latach
Finanse
Jest nowy program mieszkaniowy. „Rząd na wojnie z deweloperami i flipperami"
Finanse
Pary, które rozmawiają o pieniądzach i wspólnie nimi zarządzają, są szczęśliwsze
Finanse
Jak rosną oszczędności Polaków? Padł nowy rekord