Gdy miłość mija, zostają rozliczenia konkubentów - wyrok Sądu Najwyższego

Konkubenci, nawet gdy nie planują zerwania związku, powinni dokumentować wydatki, by uniknąć pretensji o podarunki, które mogą okazać się pożyczką.

Aktualizacja: 12.02.2020 06:22 Publikacja: 11.02.2020 18:43

Gdy miłość mija, zostają rozliczenia konkubentów - wyrok Sądu Najwyższego

Foto: Adobe Stock

Osią sporu o rozliczenia majątkowe związków nieformalnych jest najczęściej to, czy przekazywane partnerowi pieniądze lub przedmioty były darowizną – a tej zasadniczo się nie zwraca – czy pożyczką, którą trzeba zwrócić.

Pokazuje to najnowszy wyrok Sądu Najwyższego.

Inwestował w kobietę

Mężczyzna i kobieta (on powód, ona pozwana w tej sprawie) poznali się przez internet i od marca 2009 r. pozostawali w związku. We wrześniu 2009 r. kobieta wyjechała do Irlandii w celach zarobkowych, ale ich związek trwał do 2013 r. W tym czasie mężczyzna przekazał pieniądze na jej konto, spłacał jej długi, opłacał rachunki związane z utrzymywaniem jej domu w Polsce, w którym nigdy nie mieszkał. Kobieta przeznaczała je na swoją działalność gospodarczą i utrzymanie. Ponadto zakupił aparat do masażu, który posłuży jej w działalności gospodarczej. Przekazywał jej te pieniądze, gdyż zamierzał założyć z nią rodzinę. I twierdzi, że były to pożyczki, dlatego żąda zwrotu.

Po rozstaniu korespondowali mailowo. Kobieta wielokrotnie przyznała, że jest jego dłużnikiem, co więcej, na pismo prawnika z żądaniem zwrotu 132 tys. zł pożyczki zobowiązała się do spłacania jej ratami.

Opierając się na tej korespondencji i zeznaniach kolegi z pracy oraz samego mężczyzny, sąd okręgowy odmówił wiarygodności zeznaniom pozwanej i uznał, że zawarli oni umowę pożyczki. Wprawdzie przy niektórych kwotach nie dochowano wymaganej formy dokumentowej (przy kwocie powyżej 1000 zł), ale potwierdzają je przelewy bankowe, korespondencja mailowa, wreszcie zgoda pozwanej na dobrowolną spłatę. W konsekwencji SO zasądził żądaną kwotę.

Czytaj także:

Rozliczenie konkubinatu - co wynika z orzecznictwa sądów

Plany i saldo

Sąd Apelacyjny w Gdańsku był innego zdania i obniżył zasądzona kwotę do 47 tys. zł. W ocenie SA mężczyzna nie wykazał, by poza kwotami przelewów przekazał jeszcze 65 tys. zł, a okoliczności tej nie można uznać, skoro pozwana kwestionowała ją w toku procesu. Co ważne, mężczyzna przekazywał kobiecie te środki, w czasie gdy planowali wspólną przyszłość. Gdyby plany te się spełniły, zapewne nie pojawiłaby się kwestia zwrotu pieniędzy. Przyczyną rozpadu związku była przede wszystkim ostateczna decyzja kobiety o pozostaniu w Irlandii, podczas gdy mężczyzna nie mógł się tam przenieść ze względu na chorobę matki.

Mężczyzna nie dał za wygraną i odwołał się do Sądu Najwyższego, częściowo uzyskując jego wsparcie, gdyż SN wytknął SA, że nie mógł pominąć oświadczenia kobiety o dobrowolnej spłacie, które z innymi dowodami może być istotne dla ustalenia wysokości pożyczki.

– Nie ma natomiast mężczyzna racji, gdy utrzymuje, że to na pozwanej spoczywał ciężar dowodu wysokości pożyczki. Ciężar tego dowodu spoczywa na osobie żądającej zwrotu pożyczki. W tej kwestii kobieta nie musiała wykazywać prawdziwości swojego zaprzeczenia i powoływać jakiegokolwiek dowodu. W konsekwencji SN zwrócił sprawę SA do ponownego rozpoznania.

Sygnatura akt: IV CSK 496/18

Anisa Gnacikowska adwokat

W prawie polskim nie ma przepisów, które regulowałyby stosunki majątkowe między osobami pozostającymi w konkubinacie, dlatego wszelkie przesunięcia majątkowe pomiędzy nimi powinny być dokumentowane i wynikać z określonych czynności prawnych, których treść nie może budzić wątpliwości w czasie ich dokonywania. Brak stosownej formy dla tych czynności, np. pisemnej, także rodzi poważne konsekwencje w ewentualnym procesie mającym na celu rozliczenie konkubinatu. Zwykle na etapie rozliczeń każdy z konkubentów ma odmienne zdanie, na jakiej podstawie nastąpiło przesunięcie majątkowe, a trudną rolą sądu jest ustalenie rzeczywistej woli stron w czasie ich dokonania.

Prawo karne
Konfiskata auta za jazdę z zakazem prowadzenia? Konsekwencje śmierci na Trasie Łazienkowskiej
Środowisko
Mniej wycinek, a myśliwi na badania. Rewolucja ministerstwa klimatu?
Nieruchomości
Sąd: kara od konserwatora zabytków za remont kamienicy do poprawki
Prawo karne
Kalisz będzie obrońcą Dworczyka. Wyjaśnia, dlaczego się na to zdecydował
Praca, Emerytury i renty
1500 zł miesięcznie od 1 października. Którzy rodzice mogą liczyć na nowe wsparcie?