Pierwsza jest związana z powołaniem nowych instrumentów europejskich, choć nie nastąpiło przeniesienie kompetencji z poziomu państw do Unii Europejskiej, a władza instytucji unijnych w zakresie ochrony zdrowia może zostać wzmocniona tylko w niewielkim stopniu. Państwa członkowskie nie zgadzają się na razie na zmianę traktatów, tym samym uprawnienia UE będą w dalszym ciągu koordynacyjne lub wspomagające państwa narodowe. Komisja Europejska przygotowała szereg dokumentów strategicznych, podjęła działania w zakresie wspólnych dla całej Unii zakupów sprzętu medycznego, finansowania szczepionki lub leków na koronawirusa, przygotowania zapasów medycznych w ramach Unii itp. W kryzysie wprowadzono doraźne działania finansowe, jak również zaproponowano w kolejnej perspektywie wieloletniej więcej środków mających służyć ochronie zdrowia. Planuje się też wzmocnienie Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób.