Odpowiedzialność firm za klimat: rosną społeczne oczekiwania

Od wychodzącej na ulice młodzieży szkolnej aż po podejmowane w zaciszach gabinetów decyzje o rezygnacji z finansowania inwestycji w paliwa kopalne – ochrona środowiska przestaje być rynkową niszą. I do niszy już nie wróci.

Trend ten nie dziwi, nawet jeśli przyjmiemy, że wkrótce po paryskim porozumieniu klimatycznym w roku 2015 – kiedy to państwa sygnatariusze zobowiązały się do podejmowania działań na rzecz zmniejszenia wzrostu średniej, globalnej temperatury do poziomu 2, a najlepiej 1,5 stopnia Celsjusza w porównaniu z okresem przed rewolucją przemysłową – można było odnieść wrażenie pewnego marazmu w realizacji jego zapisów.

(Współ)działanie #DlaPlanety

W powrocie tematu troski o klimat na czołówki gazet, serwisów informacyjnych i portali internetowych pomógł splot nauki i aktywizmu społecznego. Kolejny, opublikowany przez IPCC (Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu) raport na temat ryzyka, jakie dla ludzi i ekosystemów niesie przekroczenie progu 1,5 stopnia ocieplenia, zainspirował młodych ludzi na całym świecie do samoorganizacji i wspólnej walki o swoją przyszłość.

Jeszcze przed Paryżem klimatyczną mobilizację podtrzymywały inicjatywy globalnego biznesu oraz patrzących w przyszłość samorządów, takie jak koalicja We Mean Business czy Porozumienie Burmistrzów.

Zasadność zrzeszania się w tego typu inicjatywy podkreśla m.in. Program ONZ ds. Środowiska (UNEP), który w swoich ostatnich publikacjach z cyklu „Emissions Gap Report" pokazuje ich potencjał w zasypywaniu luki emisyjnej między aktualnymi trendami wypuszczania przez ludzkość gazów cieplarnianych do atmosfery, a poziomami, które umożliwiłyby realizację celu: wzrostu temperatury maksimum o 1,5 stopnia.

Platformy współpracy

Partnerstwa, umożliwiające wymianę wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk między sektorem publicznym, prywatnym, światem nauki oraz organizacjami społecznymi, stanowią również istotną część działań Centrum UNEP/GRID-Warszawa, które realizuje misję UNEP w Polsce.

Z inicjatywy Centrum do życia powołane zostało partnerstwo na rzecz realizacji środowiskowych Celów Zrównoważonego Rozwoju „Razem dla środowiska". Zrzesza dziś ono 60 instytucji – około 90 proc. z nich stanowią podmioty biznesowe – decydujących się na podejmowanie wspólnych działań na rzecz poszerzania społecznej świadomości oraz zmiany modeli biznesowych na bardziej przyjazne dla planety.

Dzięki tej inicjatywie możliwe staje się osiągnięcie efektu synergii czy to poprzez prezentację najważniejszych, realizowanych przez firmy działań z zakresu budowy gospodarki o obiegu zamkniętym w ramach cyklu „Circular Economy – zamykamy obieg!", czy to poprzez zaprezentowanie biznesowi najważniejszych, globalnych trendów z zakresu powiązań między środowiskiem a gospodarką w ramach Przybornika Menedżera i dyskusji Climate Conversations.

Walka z kryzysem klimatycznym

Przewijający się przez wydarzenia Partnerstwa wątek klimatyczny domagał się szczególnej uwagi, dlatego we współpracy z cenionym ekspertem do spraw zrównoważonego rozwoju oraz odpowiedzialnego biznesu, prof. Bolesławem Rokiem, Centrum zainicjowało projekt Climate Leadership, zachęcający biznes do wypracowania konkretnych, mierzalnych rozwiązań, zmniejszających jego negatywny wpływ na środowisko i umożliwiających osiągnięcie celu: neutralności klimatycznej.

Pod lupę postanowiliśmy wziąć przede wszystkim te sektory gospodarki, które oferują produkty konsumentom lub których decyzje inwestycyjne mogą mieć ogromny wpływ na stan środowiska i jakość naszego życia – sektory: finansowy i szybko zbywalnych dóbr konsumenckich (FCMG).

Nie ograniczając się wyłącznie do tych branż, chcieliśmy jednocześnie zwrócić uwagę firmom o szczególnie trudnym związku ze środowiskiem, że model „biznesu takiego jak zwykle" staje się nie do utrzymania. Takie sektory, jak branża energetyczna czy chemiczna, zostały wyłączone z programu. Dziś potrzebują one bowiem przede wszystkim inteligentnych regulacji oraz głębokiego przemyślenia swojej praktyki biznesowej.

Czas na ekozwrot

W świecie fake newsów i chaosu informacyjnego wyzwaniem staje się unikanie greenwashingu – proponowanie realnych zmian zamiast chwytliwych komunikatów, mających świadczyć o odpowiedzialnym podejściu do gospodarowania zasobami naturalnymi. Choć w procesie przechodzenia do zielonej gospodarki nie da się uniknąć potknięć, kluczowa staje się otwarta komunikacja i gotowość do wzięcia realnej odpowiedzialności za planetę także przez biznes, który korzysta z dostarczanych mu przez przyrodę dóbr i usług.

UNEP-owski „Emissions Gap Report 2019" nie pozostawia wątpliwości – aby uniknąć wymknięcia się globalnego ekosystemu spod kontroli w latach 2020–2030 musimy obniżać poziom globalnych emisji gazów cieplarnianych w tempie 7,6 proc. rocznie. Ograniczenie wzrostu średniej, globalnej temperatury do maksymalnie 1,5 stopnia możliwe będzie tylko dzięki konsekwentnym, stanowczym działaniom instytucji publicznych i przedsiębiorstw.

Pracujemy nad tym, by swoją cegiełkę do tego procesu dołożył również działający w Polsce biznes.

- Maria Andrzejewska, dyrektor Centrum UNEP/GRID-Warszawa

- Bartłomiej Kozek, specjalista Centrum ds. zrównoważonego rozwoju