Jak koronawirus podbija ceny polis

Materiał powstał we współpracy z TUIR Warta

W ubezpieczeniach korporacyjnych z reguły mamy do czynienia z wysokimi wartościami majątku. Zdarza się, że zakład ubezpieczeń ubezpiecza ryzyko o bardzo dużej wartości, na przykład halę produkcyjną wartą 500 mln czy nawet 1–2 mld zł. Tak też się dzieje na polskim rynku ubezpieczeniowym. Gdyby jednak powstała szkoda, choćby pożar takiej hali, to jeden zakład ubezpieczeń nie jest w stanie udźwignąć wypłaty tak wysokiego odszkodowania bez ogromnego, negatywnego wpływu na jego wydolność finansową. Dlatego ubezpieczyciele chronią swój portfel ubezpieczeń, angażując dodatkową pojemność kupowaną u reasekuratorów. W takim przypadku, gdy powstanie szkoda, to także reasekurator ma swój udział w wypłacie części odszkodowania. Duży ubezpieczyciel, jak Warta czy PZU, dałby sobie radę z samodzielną wypłatą tak dużej kwoty, ale miałoby to swoje duże przełożenie na wynik finansowy. A chodzi też o to, by ten wynik był stabilny i przewidywalny oraz nie był narażony na jednostkowe zdarzenia losowe. Natomiast mniejsze zakłady ubezpieczeń mogłyby mieć duże kłopoty z samodzielną wypłatą takich odszkodowań. Dlatego cały świat ubezpieczeniowy bazuje na reasekuracji.

Tymczasem rynek reasekuracyjny, tak jak cała gospodarka, fluktuuje, czyli co parę lat się zmienia. Raz ceny są na niskim poziomie, a warunki ochrony bardzo elastyczne, innym zaś razem rynek staje się bardzo konserwatywny przy rosnących cenach.

Dlaczego ceny rosną?

– Zeszły rok, a jeszcze bardziej ten pokazały, że rynek reasekuracyjny na świecie stał się bardziej konserwatywny – mówi Leon Pierzchalski, dyrektor zarządzający, odpowiedzialny w Warcie za departament klientów strategicznych i reasekuracji. I wylicza przyczyny tej zmiany. Przede wszystkim przyczyniła się do tego wypłata olbrzymich odszkodowań wynikających w sposób pośredni i bezpośredni z pandemii koronawirusa. Zeszły rok to także duże straty związane z katastrofami naturalnymi w Ameryce Północnej, Australii i Azji.

– Choć Polska jest rynkiem lokalnym, to na sytuację na naszym rynku ubezpieczeniowym ma wpływ oczywiście to, co dzieje się na świecie – mówi ekspert Warty. I przypomina, że bardzo duży wzrost składek ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych miał miejsce w 2001 r. po ataku na World Trade Center. – Wypłacone wtedy odszkodowania były tak ogromne, że miało to wpływ na ubezpieczenia na całym świecie – przypomina dyrektor Pierzchalski.

Na rosnące ceny polis dla korporacji wskazuje firma brokerska Marsh. Jak wynika z przygotowanego przez nią cyklicznego zestawienia stawek odnowieniowych oferowanych przez ubezpieczycieli i reasekuratorów, średnie ceny ubezpieczeń na świecie wzrosły o 20 proc. w trzecim kwartale 2020 r. Jest to największy od 2012 r. wzrost, który nastąpił po 19-proc. zwyżce cen w drugim kwartale i 14-proc. w I kw. 2020 r.

Motorem wzrostów cen polis jest też niepewność gospodarcza. Reasekuratorzy, tak jak ubezpieczyciele, szacują ryzyko i zastanawiają się, gdzie i kiedy mogą ponieść straty. Dziś jesteśmy już w kryzysie gospodarczym związanym z pandemią i według reasekuratorów może to spowodować kolejne szkody. – Na przykład powodem mogą być przerwy w dostawie towarów i surowców – mówi ekspert Warty. –Na Zachodzie bardzo wielu klientów posiada polisy pokrywające na przykład szkody z tytułu braku ciągłości dostaw. A wtedy to ubezpieczyciel odpowiada za związane z tym szkody – tłumaczy.

Wyjaśnia, że w związku z utwardzeniem się rynku, należy oczywiście liczyć się ze wzrostem cen w umowach reasekuracyjnych. Ale to nie wszystko. Reasekuratorzy zawężają zakres ochrony. Maleją też limity odpowiedzialności. – Dawniej reasekuratorzy bez problemu oferowali limity w wysokości 50 czy 100 mln euro na różne rodzaje ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej. W tej chwili nie są już do tego tak chętni i te limity są niższe lub obarczone wieloma zastrzeżeniami – mówi ekspert.

W efekcie część ubezpieczycieli, którzy korzystają z rynków reasekuracyjnych, prawdopodobnie będzie musiało podnieść stawki lub wziąć większe ryzyko na siebie, na przykład poprzez zredukowanie wielkości dotychczasowej ochrony reasekuracyjnej.

– Mamy już informacje, że reasekuratorzy, negocjując nowe umowy, ograniczają swoją ochronę, wprowadzając klauzule covidowe. Nie chcą być dłużej obarczeni nowymi szkodami związanymi z pandemią, czyli z zamknięciami przedsiębiorstw, brakiem dostaw surowców i tym podobne – opowiada Leon Pierzchalski.

Reasekuratorzy rozważają też ograniczenie swojej ochrony reasekuracyjnej w przypadkach cyberataków. – Cały rynek ubezpieczeniowy uważa, że w okresie pandemii zagrożenie takimi atakami będzie rosło. Dotyczy to szkód związanych zarówno np. z utratą danych i oprogramowania, jak i szkód majątkowych powstałych w sposób pośredni. Będą one przy tym groźniejsze niż dotąd, bo cały świat przeszedł na pracę online. A cyberprzestępcom taka sytuacja może przynieść większe korzyści niż dotąd – tłumaczy ekspert. I wyjaśnia, że zdaniem reasekuratorów tego typu ryzyka powinny być całkowicie wyłączone z typowych produktów ubezpieczenia mienia i objęte dedykowanym produktem, za który płaci się dodatkową składkę.